Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron. Datering: 13 September 2020.

Foto: Piet Bron

Steenderen, Nederland (Gelderland) - Remigiuskerk

Doorverwezen vanaf: Amsterdam - Buiten-Amstelkerk (1891 - 1970)

Gemeente: Bronckhorst
Streek:Achterhoek
Adres: Dorpsstraat 20, 7221 BP, Steenderen
Website: http://www.pkn-sb.nl/

Beschrijving nr.: 1002754.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR2340. Fotokaart De Mixtuur nummer: E24.

Gebouwd door: Johannes Josephus Mitterreither (ca. 1780)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
ca. 1780 Johannes Josephus Mitterreither  nieuwbouw
1891 D.G. Steenkuyl  overplaatsing
1914 Johannes Hilboesen  diverse werkzaamheden
1971 K.B. Blank & Zoon  overplaatsing
1997 Orgelmakerij Reil  restauratie

  • In de Hervormde Kerk te Steenderen bouwde de firma Haffman in 1863 een nieuw orgel, hierbij geholpen door de firma Leichel. Dit orgel verving een groot huisorgel dat sinds 1807 dienst had gedaan. In 1966 werd de kerk gerestaureerd, en het orgel bleek zich na onderzoek in een dusdanig slechte staat te bevinden, dat restauratie niet verantwoord werd gevonden. Het instrument was onder meer aangetast door houtworm. Hierop werd uitgekeken naar een vervangend orgel, daar nieuwbouw financieel niet haalbaar was. Wegens de sluiting van de gereformeerde Buiten-Amstelkerk (B.A.K.) aan de Albert Cuypstraat 182 in Amsterdam kwam het daar aanwezige Mitterreither-orgel beschikbaar.
  • Het was in 1891 door de firma Steenkuyl in deze kerk geplaatst, waarna het in 1914 door Johannes Hilboesen werd gewijzigd. Hierbij werden de windladen hersteld, de klavieren gewijzigd, er is een nieuwe Mixtuur-Cornet geplaatst en de Fluit 4' en Trompet 8' zijn gedeeltelijk vernieuwd. De klaviatuur was bij een eerdere verbouwing naar de zijkant verplaatst. De Buiten-Aamstelkerk sloot begin 1968 en werd naderhand omgebouwd tot supermarkt voor Jac Hermans. Het orgel heeft nog een tijdje in de kerk gestaan, nadat de supermarkt geopend was. Inmiddels is in de kerk het restaurant Bazar gevestigd.
  • Het orgel is in 1971 in Steenderen geplaatst. Voor deze plaatsing werd het door de firma Blank volledig gerestaureerd, en hierbij is de oorspronkelijke opbouw weer hersteld, uitgebreid met een vrij pedaal. Dit pedaal is opgesteld in een aparte kas achter het orgel. Adviseurs bij de restauratie waren Lambert Erné, en na diens overlijden Hans Erné en Maarten Vente. Het orgel is door Mitterreither gebouwd met behulp van ouder materiaal. Het is echter niet bekend voor welke kerk het instrument van oorsprong is gebouwd. Een bijzonderheid is dat de Fagot 16' van het pedaal is opgesteld op de windlade van het Hoofdwerk. Op 27 november 1971 nam men het orgel in Steenderen in gebruik.
  • Het instrument is in de jaren 1995-1997 gerestaureerd door de firma Reil. De windvoorziening is vernieuwd en het pijpwerk is gerenoveerd en behandeld tegen de tinpest. Het orgel werd weer in gebruik genomen op 15 november 1997 met een concert door cantor-organist Pieter Haverkamp.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1780OnbekendOnbekend
1891AmsterdamBuiten-Amstelkerk
1971SteenderenHervormde kerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk13
- Positief7
- Pedaal5 (4)
Totaal aantal stemmen25 (24)
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurNeidhardt 1724
Winddruk86 mm

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 16' (discant) - 1971, Bourdon 16', Prestant 8' - discant dubbelkorig, Baarpijp 8', Quintadeen 8', Octaaf 4', Quint 3', Octaaf 2' - discant dubbelkorig, Sexquialter IV sterk (discant) - 1971, Mixtuur V sterk - 1971, Scherp IV sterk - 1971, Fagot 16' - 1971, Trompet 8' (B/D) - discant 1971.
Positief (C-f'''): Roerfluit 8', Octaaf 4', Spitsfluit 4' - 1971, Nazard 3' - 1971, Octaaf 2', Sexquialter III sterk (discant) - 1971, Dulciaan 8' - 1971, Tremulant.
Pedaal (C-d'): Bourdon 16' - 1971, Prestant 8' - 1971, Roerquint 6' - 1971, Octaaf 4' - 1971, Fagot 16' - 1971; transmissie.
Koppelingen: Manuaalkoppel (gedeeld), Pedaal - Hoofdwerk.

VulstemSamenstelling
Sexquialter IV sterk discant (Hoofdwerk) c': 2 2/3' - 2 2/3' - 1 3/5' - 1 3/5'.
Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie was in 1914 (in Amsterdam):
Manuaal I: Bourdon 16', Prestant 8', Salicionaal 8', Holpijp 8', Baarpijp 8', Octaaf 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur-Cornet IV sterk, Trompet 8' (gedeeld).
Manuaal II: Roerfluit 8', Gamba 8', Vox Celesta 8', Prestant 4', Fluit 4', Gemshoorn 2'.
Pedaal: Subbas 16' (pneumatisch).
Literatuur
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 64 nr. 5, mei 1968.
  • Waardevol orgel siert NH Kerk in Steenderen : Restauratie over veertien dagen klaar. - Krantenartikel, november 1971.
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 67 nr. 12, december 1971.
  • De Orgels in de Nederlands Hervormde Kerk te Steenderen / H. Berendsen. - Steenderen : [Hervormde Kerkvoogdij], 1971.
  • Orgelbouwnieuws : Steenderen, Hervormde Kerk / S.F. Blank. - In: Het Orgel, jrg. 68 nr. 4, april 1972.
  • De orgels in de N.H. kerk te Steenderen / A. Bijvank. - In: De Orgelvriend, jrg. 22 nr. 3, maart 1980.
  • Tinpest verwoest instrument : Orgel Steenderen functioneert op halve kracht / Wim Riefel. - In: Gelders Dagblad, 26 oktober 1995.
  • Orgelbouwnieuws : Steenderen, Hervormde Kerk. - In: De Orgelkrant, jrg 2 nr. 11, november 1997.
  • Orgel ontwaakt uit Doornroosje-slaap : Steenderens Mittenreyter-orgel opgeknapt met steun bevolking / Wim Riefel. - In: Gelders Dagblad, 13 november 1997.
  • Het historische orgel in Nederland 1769 - 1790 / Jan Jongepier (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1999. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 3).
Opnamen
  • Orgels in de Achterhoek / Diverse organisten. - C&M CD Producties. - 1997. - Opgenomen in Lochem, Geesteren, Steenderen, Ruurlo, Bronkhorst, Vierakker, Wichmond, Vorden en Hoog-Keppel.
  • Achterhoekse orgels 3 / Rudi van Straten (Hoog-Keppel) en Gert Oldenbeuving (Steenderen). - Eurosound ES 46631 (LP). - 1984.

Foto: Piet Bron. Datering: 13 September 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 13 September 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 13 September 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Janco Schout. Datering: 12 July 2007.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 12 July 2007.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 12 July 2007.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 12 July 2007.
Foto: Janco Schout
Situatie in Amsterdam. Foto: J.D. Vlaanderen Oldenzeel. Datering: 1957.
Foto: J.D. Vlaanderen Oldenzeel
Situatie in Amsterdam. Bron: Postcard.
Bron: Postcard