Organ database | Complete description

Complete description of the selected organ

Photo: Jaap Huttenga. Date: 7 July 2022.

Photo: Jaap Huttenga

Niehove, Nederland (Groningen) - Hervormde Kerk
Municipal: Westerkwartier
Region:Westerkwartier
Address: Kerkstraat 1, 9884 PC, Niehove

Description nr.: 1002684.
Groningen Orgelland number: 800.

Built by: Joachim Wenthin (1816)

Year	Builder	Opus	Activity
1816	Joachim Wenthin		new organ
1843	Geert Pieters Dik		rebuild
1850	Geert Pieters Dik		enlargement
1908	Marten Eertman		transfer/relocate
2001	Albert Hendrik de Graaf		restoration

Het orgel van de Hervormde Kerk te Niehove is afkomstig uit Uithuizen, en dateert oorspronkelijk nog uit de zestiende eeuw (ca. 1557). Het is gebouwd voor de kerk van Uithuizermeeden. In 1781 werd het geplaatst in de Rooms-Katholieke schuilkerk in Uithuizen. Joachim Wenthin bouwde het in 1808 volledig om. In feite bouwde hij een nieuw orgel, maar hij gebruikte hiervoor bijna al het oude pijpwerk. Wel moest dit worden aangevuld voor de uitbreiding van de klavieromvang. De fraaie frontpijpen zijn ook afkomstig van het oude orgel. Het orgel werd in 1843 en 1850 door G.P. Dik gereviseerd en gewijzigd. In 1861 plaatste de firma Adema het in de nieuwgebouwde Sint Jacobuskerk te Uihuizen. Het werd in 1908 is naar Niehove overgeplaatst door Eertman. Het was het eerste orgel dat in de Niehovense kerk werd geplaatst. Eertman wijzigde niet veel aan het orgel. Wel werd de kas gewijzigd, en de Gedakt 8' is verwijderd. Ook wijzigde hij de Bourdon 16' in een Flûte d'Amour 8'. Cor Edskes plaatste in 1951 een electrische windmachine. Hierna ging het orgel langzaam maar zeker achteruit. Vanaf 1990 was het niet meer te bespelen en bleef het zwijgen.
Op 29 november 1999 startte Albert de Graaf een restauratie. Adviseur bij de werkzaamheden was Jan Jongepier. Naast herstel en reconstructie van het binnenwerk, werd ook de kas grondig opgeknapt. De oude bekroningen (een lier en twee vazen) waren verdwenen, maar werden nieuw gemaakt aan de hand van oude foto's. Op zaterdag 30 juni 2001 kon het weer in gebruik worden genomen.

Short list of all locations the organ has been

1808	Uithuizen	RK Kerk
1861	Uithuizen	Sint Jacobuskerk
1908	Niehove	Hervormde Kerk

Technical data

Number of stops per division
- Manuaal	11
- Pedaal	aangehangen
Total number of stops	11
Key action	Mechanical
Stop action	Mechanical
Windchest(s)	Slider chests
Pitch	1/2 toon boven 440 Hz
Temperament	1/6-kommastemming
Wind pressure	88 mm

Specification
Manuaal (C-f'''): Prestant 8', Holfluit 8', Gedact 8', Octaaf 4', Rohrfluit 4', Octaaf 2', Waldfluit 2', Quint 1 1/2', Cornet III sterk (1 1/3') - 1816/2001, Mixtur IV sterk (2') - 1816/2001, Trompet 8' (B/D).
Pedaal (C-e°): Aangehangen.
Accessories: Ventil - niet functioneel.

Compound stop	Composition
Mixtuur IV sterk	C: 2' - 1' - 2/3' - 1/2'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 1'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 2'.
Cornet III sterk	C: 1 1/3' - 1' - 4/5'. c': 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.

Other specifications
Broekhuijzen (1855)	Uithuizen, Provintie Groningen - Het orgel in de kerk der r. cath. gemeente aldaar is aangekocht uit de kerk der r. cath. te Uithuisdermeede. Werd aldaar geplaats door Joachim Wertheim, orgelmaker te Embden. Werd in 't jaar 1843 grootendeels gerepareerd door G.P. Dik, orgelmaker te Groningen. Heeft 12 stemmen, een handclavier, aangehangen pedaal en drie blaasbalgen. Prestant 8', Holpijp 8', Bourdon D 16', Gedakt 8', Octaaf 4', Holfluit 4', Woudfluit 2', Quint 1 1/2', Octaaf 2', Speelfluit 3', Trompet B 8' en Trompet D 8'. Tremulant, Ventil.
Different specifications	De oorspronkelijke dispositie luidde waarschijnlijk: Manuaal (C-f'''): Prestant 8', Holpijp 8', Gedekt 8', Octaaf 4', Holfluit 4', Octaaf 2', Woudfluit 2', Quint 1 1/2', Mixtuur IV sterk, Cornet III sterk, Trompet 8' (B/D). Pedaal (C-e): Aangehangen. Overige registers: Tremulant, Ventiel. Vóór aanvang van de restauratie 1999-2001 luidde de dispositie: Manuaal: Prestant 8', Holfluit 8', Holpijp 8', Fluit d'Amour 8' (discant), Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Woudfluit 2', Quint 1 1/2', Trompet 8' (gedeeld), Tremulant. Pedaal: Aangehangen.

Other specifications

Broekhuijzen (1855)

Uithuizen, Provintie Groningen - Het orgel in de kerk der r. cath. gemeente aldaar is aangekocht uit de kerk der r. cath. te Uithuisdermeede. Werd aldaar geplaats door Joachim Wertheim, orgelmaker te Embden. Werd in 't jaar 1843 grootendeels gerepareerd door G.P. Dik, orgelmaker te Groningen. Heeft 12 stemmen, een handclavier, aangehangen pedaal en drie blaasbalgen.
Prestant 8', Holpijp 8', Bourdon D 16', Gedakt 8', Octaaf 4', Holfluit 4', Woudfluit 2', Quint 1 1/2', Octaaf 2', Speelfluit 3', Trompet B 8' en Trompet D 8'.
Tremulant, Ventil.

Different specifications

De oorspronkelijke dispositie luidde waarschijnlijk:
Manuaal (C-f'''): Prestant 8', Holpijp 8', Gedekt 8', Octaaf 4', Holfluit 4', Octaaf 2', Woudfluit 2', Quint 1 1/2', Mixtuur IV sterk, Cornet III sterk, Trompet 8' (B/D).
Pedaal (C-e): Aangehangen.
Overige registers: Tremulant, Ventiel.

Vóór aanvang van de restauratie 1999-2001 luidde de dispositie:
Manuaal: Prestant 8', Holfluit 8', Holpijp 8', Fluit d'Amour 8' (discant), Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Woudfluit 2', Quint 1 1/2', Trompet 8' (gedeeld), Tremulant.
Pedaal: Aangehangen.

Literature

Het Groninger orgelbezit van de reformatie tot de romantiek / Frans Talstra. - Stichting Oude Groninger Kerken, Publicatie 22, november 1979.
Het Groninger orgelbezit van de reformatie tot de romantiek II / Frans Talstra. - Stichting Oude Groninger Kerken, Publicatie 27, april 1982.
Het orgelbezit van de Stichting Oude Groninger Kerken / Jaap Brouwer. - In: Groninger Kerken, jrg. 3 nr. 4, december 1986 (Orgelnummer).
Een kleine orgelmaker in Groningerland : Over Geert Pieters Dik en zijn orgel in Doezum : Deel 1 / Victor Timmer. - In: Het Orgel, jrg. 89 nr. 10, oktober 1993.
Het Groninger orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel II Westerkwartier / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Adolph Rots, Frans Talstra, Victor Timmer. - Leens : Stichting Groningen Orgelland, 1995. - (Publicatie van de Stichting Groningen Orgelland ; 17).
Het historische orgel in Nederland 1790 - 1818 / Jan Jongepier (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1999. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 4).
Het orgel van Niehove / Jan Jongepier. - Folder. - [2001].
Wenthin-orgel van Niehove is er weer bij / Dirk Molenaar. - In: De Orgelvriend, jrg. 43 nr. 12, december 2001.
'Ik vind het nog machtig mooi om te doen' : De orgelmaker Albert de Graaf / Rogér van Dijk. - In: Het Orgel, jrg. 98 nr. 5, september 2002.
Rooms-katholiek orgelbezit in Groningen en Drenthe in het midden van de 19de eeuw (IV) / Victor Timmer. - In: Het Orgel, jrg. 99 nr. 1, januari 2003.
Het orgel in de kerk van Niehove / Jan Jongepier. - In: Groninger Kerken, jrg. 20 nr. 3, juli 2003.
Het Groninger Orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel VI Aanvullingen 1994-2009 / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Victor Timmer. - [S.l.] : Stichting Groningen Orgelland, 2009. - (Publicatie van de Stichting Groningen Orgelland ; 29).

Photo: Michiel van 't Einde