Spring naar content
Complete description of the selected organ
Photo: Koos Soesbeek. Date: March 2013.

Photo: Koos Soesbeek

Middelstum, Nederland (Groningen) - Doopsgezinde Kerk
Municipal: Eemsdelta
Region:Hunsingo
Address: Trekweg 27, 9991 AN, Middelstum

Description nr.: 1002682.
Groningen Orgelland number: 370.

Built by: Deetlef Onderhorst (ca. 1760)
The organ contains older material: Pipes from ca. 1700 by Johannes Duyschot

YearBuilderOpusActivity
ca. 1760 Deetlef Onderhorst  new organ
1819 Johannes Wilhelmus Timpe  transfer/relocate
1831 Johannes Wilhelmus Timpe  maintenance/reparations
1863 Geert Pieters Dik  transfer/relocate
1889 Henricus van Oeckelen  maintenance/reparations
1984 Gebroeders Vermeulen  restoration

  • De Doopsgezinde Vermaning in Middelstum is in 1863 gebouwd als vervanging van de Vermaning in Huizinge. In dit eerste gebouw, gebouwd in 1815/1816, plaatste Timpe in 1819 een tweedehands orgel. Over de herkomst is niets bekend. Timpe wijzigde het klavier en breidde de windlade uit met twee registerplaatsen. Een groot deel van het pijpwerk is van rond 1700, en mogelijk van de hand van Johannes Duyschot. Rond 1760 is met behulp van dit pijpwerk een kabinetorgel gemaakt, waarschijnlijk door Onderhorst. In 1831 repareerde Timpe het orgel.
  • Het kabinetorgel is in 1863 door G.P. Dik in Middelstum geplaatst. Het werd opgesteld op een galerij aan de westkant van de kerk. Dik plaatste een Viola 8' (discant) en een Fluit 2'. Mogelijk werd toen ook het grote Davidsbeeld geplaatst. Bij een reparatie in 1889 wijzigde Henricus van Oeckelen (in opdracht van de weduwe van Roelf Meijer) de achterwand in een viervoets schijnfront. Het front dat hiervoor werd gebruikt was ook afkomstig van een bestaand orgel, mogelijk uit Rottum. Van Oeckelen plaatste ook een Gedakt 8'. Het orgel had geen motor, maar een handpomp met een magazijnbalg, aangelegd in 1889.
  • In de jaren 1980-1982 restaureerde de firma Vermeulen uit Weert het instrument. Zij reconstrueerden het oude kabinetorgel en plaatsten het in 1984 (na de restauratie van het kerkgebouw) in het koor van de kerk. Het schijnfront met het Davidsbeeld en de handpomp bleven op de balustrade achter. Het orgel kreeg een ventilator voor de windvoorziening. Op het orgel waren twee beeldenfiguren geplaatst die echter niet origineel bij de kas behoorden. Deze figuren zijn naderhand verwijderd en op het schijnfront geplaatst. Van de fluitende engel is inmiddels de fluit verdwenen. De adviseur bij de restauratie was Hans van der Harst, die het instrument ook bespeelde tijdens de ingebruikname op 28 april 1984.

Short list of all locations the organ has been
1760Onbekend
1819HuizingeDoopsgezinde Kerk
1863MiddelstumDoopsgezinde Kerk

Technical data
Number of stops per division
- Manuaal8
Total number of stops8
Key actionMechanical
Stop actionMechanical
Windchest(s)Slider chests
Pitcha' = 415,3 Hz
TemperamentKirnberger
Wind pressureca. 60 mm

Specification
Manuaal (C-c'''): Holpyp 8', Prestant 8' (discant), Prestant 4' (B/D), Fluyt 4' (B/D), Quint 3' (B/D), Octaaf 2' (B/D), Terts 1 3/5' (discant), Quint 1 1/2' (bas), Suflet 1', Tremblant.

Literature
  • Het Groninger orgelbezit van de reformatie tot de romantiek / Frans Talstra. - Stichting Oude Groninger Kerken, Publicatie 22, november 1979.
  • Het Groninger orgelbezit van de reformatie tot de romantiek II / Frans Talstra. - Stichting Oude Groninger Kerken, Publicatie 27, april 1982.
  • Muzikale uitingen in de vermaningen der doopsgezinden te Huizinge, Middelstum en Westeremden / Frans Talstra. - Groningen: Stichting Groninger Orgelland, 1984.
  • Het kabinetorgel in de Doopsgezinde kerk te Middelstum / Hans van der Harst. - Groningen: Stichting Groninger Orgelland, 1984.
  • Kroniek : 28 april 1984. - In: De Mixtuur, nr. 49, maart 1985.
  • Twee gerestaureerde kabinetorgels / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 84 nr. 6, juni 1988.
  • Orgelmonograaf / Bas Wijnands. - In: Orgelkrant van de Landelijke Doopsgezinde Organistenkring, jrg. 1 nr. 1, oktober 1993.
  • Een kleine orgelmaker in Groningerland : Over Geert Pieters Dik en zijn orgel in Doezum : Deel 1 / Victor Timmer. - In: Het Orgel, jrg. 89 nr. 10, oktober 1993.
  • Het Groninger orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel I Hunsingo / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Adolph Rots, Frans Talstra, Victor Timmer. - Leens : Stichting Groningen Orgelland, 1994. - (Publicatie van de Stichting Groningen Orgelland ; 15).
  • Johannes Wilhelmus Timpe (1770-1837) : Orgelmaker te Groningen / Willem Jan Cevaal. - Utrecht : Universiteit Utrecht, Vakgroep Muziekwetenschap, 1997. - Doctoraalscriptie.
  • Het historische orgel in Nederland 1726 - 1769 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 2).
  • Als klanken uit de kast komen... : Wat er rondom het 18e eeuwse kabinetorgel in Bennekom te vertellen valt / Jan R.F. Heine, Jan Jongepier. - Ede : Gemeente Ede, sector Educatie, Welzijn en Zorg, Gemeentearchief, 2009. - (Historische Berichten Ede).

Photo: Piet Bron. Date: 12 May 2001.
Photo: Piet Bron
Photo: Koos Soesbeek. Date: March 2013.
Photo: Koos Soesbeek
Situatie met beelden op de kas. Source: Doopsgezinde Kerk Middelstum.
Source: Doopsgezinde Kerk Middelstum
Photo: Koos Soesbeek. Date: March 2013.
Photo: Koos Soesbeek
Photo: Koos Soesbeek. Date: March 2013.
Photo: Koos Soesbeek
Photo: Koos Soesbeek. Date: March 2013.
Photo: Koos Soesbeek
Photo: Piet Bron. Date: 12 May 2001.
Photo: Piet Bron
Photo: Janco Schout.
Photo: Janco Schout