Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Janco Schout. Datering: 29 May 2007.

Foto: Janco Schout

Baarn, Nederland (Utrecht) - Paaskerk
Gemeente: Baarn
Adres: Oude Utrechtseweg 4a, 3743 KN, Baarn
Website: http://www.paaskerk.nl/

Beschrijving nr.: 1002660.

Gebouwd door: Pels & Van Leeuwen (1981) - opus 866
Het orgel bevat ouder materiaal: orgelkas en pijpwerk uit 1915 van firma A. Standaart, pijpwerk uit 1956 van J. de Koff & Zoon

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1915 firma A. Standaart  nieuwbouw
1956 J. de Koff & Zoon  uitbreiding
1981 Pels & Van Leeuwen866 nieuwbouw in bestaande kas
2005 Pels & Van Leeuwen  diverse werkzaamheden

  • Op 19 april 1915 is in de Gereformeerde Kerk te Baarn een nieuw orgel in gebruik genomen met een bespeling door verschillende plaatselijke organisten. Het werd gebouwd door de firma Standaart met een front dat is afgeleid van het Hoflaankerk-orgel uit Rotterdam. Bij oplevering had het één manuaal en vrij pedaal, met in totaal 13 stemmen. In 1955 werd begonnen met de uitbreiding van het orgel met een tweede manuaal. De werkzaamheden hiertoe werden door De Koff uitgevoerd in 1956. Het tweede klavier kreeg drie registers van het oude klavier, uitgebreid met drie nieuwe registers. Op het oude manuaal werden ook drie nieuwe stemmen geplaatst.
  • Toen in 1965 de gereformeerde Opstandingskerk werd geopend, is de oude gereformeerde kerk geheel gerenoveerd en kreeg het gebouw de naam Kruiskerk. Het orgel kreeg hierbij een gebroken-witte kleur. De kerk werd hierna Kruiskerk genoemd. Omdat het orgel in de jaren na 1970 steeds minder goed ging functioneren, was een restauratie noodzakelijk. De Gereformeerde Organisten Vereniging adviseerde echter om een nieuw orgel te laten plaatsen in de bestaande orgelkas. De opdracht ging naar Pels & Van Leeuwen. Op 18 februari 1981 is een laatste concert gegeven op het Standaart-orgel door Gert Muts. Hierna startte de demontage en de bouw van het nieuwe instrument. Adviseur bij de werkzaamheden was J. de Wilde. Het werk werd gebouwd met een intonatie in de stijl van de Nederlandse orgelbouw rond 1850. Van Standaart bleef ook enig pijpwerk behouden: de frontpijpen van de Prestant 8', de Cornet, de Mixtuur van het eerste manuaal, de Trompet en de Subbas. Van De Koff bleven behouden de Holpijp en de Roerfluit. Op 4 september 1981 kon het hernieuwde orgel weer in gebruik worden genomen.
  • In 1996 is de Kruiskerk volledig verbouwd. Daarna werd de naam van het gebouw gewijzigd in Paaskerk. Het orgel werd in 2005 door Pels & Van Leeuwen gereviseerd. De tractuur is daarbij stiller gemaakt en de intonatie van de Dulciaan werd gewijzigd, waardoor het register voller en ronder van klank is geworden.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1915BaarnGereformeerde Kerk
1965BaarnKruiskerk
1996BaarnPaaskerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk9
- Bovenwerk6
- Pedaal4
Totaal aantal stemmen19
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
Hoofdwerk (C-g'''): Prestant 8' - front 1915, rest nieuw, Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Cornet V sterk, Mixtuur IV-V sterk - 1915/1956, Trompet 8' - 1915.
Bovenwerk (C-g'''): Gedekt 8' - 1915, Prestant 4', Roerfluit 4' - 1956, Woudfluit 2', Nasard 1 1/3', Dulciaan 8'.
Pedaal (C-f'): Subbas 16', Gedekt 8' - deels transmissie, Octaaf 4' - deels transmissie, Fagot 16' - deels transmissie.
Koppelingen: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • De oorspronkelijke dispositie van het Standaart-orgel was:
    Manuaal: Bourdon 16', Prestant 8', Viola di Gamba 8', Voix Céleste 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit Dolce 4', Quint 3', Woudfluit 2', Mixtuur III sterk, Cornet V sterk, Trompet Harmonique 8', Tremulant.
    Pedaal: Subbas 16'.
    Pedaalkoppel.

  • Het orgel van Standaart/De Koff had de volgende dispositie:
    Manuaal I: Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2' (1956), Terts 1 3/5' (1956), Sifflet 1' (1956), Mixtuur III-IV sterk (1915/1956), Cornet V sterk, Trompet 8'.
    Manuaal II (in zwelkast): Holpijp 8' (1956), Gamba 8', Voix Célèste 8', Roerfluit 4' (1956), Woudfluit 2', Mixtuur II-III-IV sterk (1956).
    Pedaal: Subbas 16'.
    Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II.
    Speelhulpen: Tremulant, 1 vrije combinatie, 4 vaste combinaties (p - mf - f - tutti).

Literatuur
  • Reizend door het Nederlandse Orgellandschap : Aflevering 23 / G.A. Schaap en B.J. Dikken. - In: De Orgelvriend, jrg. 20 nr. 9, september 1978.
  • Vernieuwing van het orgel in de Gereformeerde Kruiskerk te Baarn / Gerco A. Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg.23 nr. 4, april 1981.
  • Kroniek : 4 september 1981. - In: De Mixtuur, nr. 38, maart 1982.
Overige bronnen
  • Gerco Schaap

Foto: Janco Schout. Datering: 29 May 2007.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 29 May 2007.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 29 May 2007.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 29 May 2007.
Foto: Janco Schout
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Foto: firma Pels & Zn.
Foto: firma Pels & Zn.
Foto: Pels & Zn. Datering: 4 September 2010.
Foto: Pels & Zn.