Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron. Datering: 13 September 2014.

Foto: Piet Bron

Brouwershaven, Nederland (Zeeland) - Nicolaaskerk (Grote Kerk)
Gemeente: Schouwen-Duiveland
Streek:Schouwen-Duiveland
Adres: Kerkplein 1, 4318 AV, Brouwershaven
Website: http://www.grotekerkbrouwershaven.nl/
http://www.pknbrouwershaven.nl/

Beschrijving nr.: 1002648.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR0885 (Ook vermeld als GR 855). Fotokaart De Mixtuur nummer: K03.

Gebouwd door: Gebroeders Van Vulpen (1968)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas uit 1557 van Hendrick Niehoff

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1557 Hendrick Niehoff  nieuwbouw
1746 Jakobus Robberts  ombouw
1900 Maarschalkerweerd & Zoon  nieuwbouw in bestaande kas
1968 Gebroeders Van Vulpen  nieuwbouw in bestaande kas
1980 Gebroeders Van Vulpen  uitbreiding

  • In 1557 werd in de grote kerk te Brouwershaven een nieuw orgel gebouwd, hoogstwaarschijnlijk door Hendrick Niehoff. De kas is gemaakt door Adriaan Schalken. Het was geplaatst aan de westzijde van de kerk. Het werd verschillende malen gerepareerd en licht gewijzigd. In 1746 voerde Jakobus Robberts uit Sluis ingrijpende herstelwerkzaamheden uit. Hierbij verving hij waarschijnlijk de windladen door nieuwe sleepladen en verwijderde hij de deuren. Boven het orgel plaatste men in 1744 een kap, om het instrument te beschermen tegen de gevolgen van lekkage. Mede als gevolg van gebrekkig onderhoud raakte het orgel in de negentiende eeuw in verval. Na ernstige schade door een storm in 1891 besloot men het te vervangen door een nieuw instrument. Het Rijksmuseum in Amsterdam kocht het op, waarna in 1893 het binnenwerk is gesloopt en de kas verplaatst naar Amsterdam.
  • In 1900 keerde de kas echter weer terug voor de bouw van een ander binnenwerk. Er was sinds 1893 geen orgel meer in de kerk geweest. In de kas bouwde de firma Maarschalkerweerd & Zoon een pneumatisch binnenwerk met twee manualen en pedaal met in totaal 10 stemmen. Mede dankzij een donatie van het Rampenfonds kon op zaterdag 13 april 1968 een nieuw mechanisch binnenwerk in gebruik worden genomen, gemaakt door de firma Van Vulpen. Voorlopig was alleen het hoofdwerk voltooid met een aangehangen pedaal. Het orgel werd bij de ingebruikname bespeeld door P.H.J. Everwijn, oud-organist van de kerk.
  • In 1978 kreeg Van Vulpen de opdracht ook het rugwerk te bouwen. In 1980 kon het orgel in gebruik worden genomen.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk10
- Rugwerk9
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen19
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Spitsfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur V-VI sterk, Scherp IV sterk, Trompet 8'.
Rugwerk (C-f'''): Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Octaaf 2', Woudfluit 2', Sexquialter II sterk, Scherp IV sterk, Vox Humana 8', Tremulant.
Pedaal (C-f'): Aangehangen.
Koppelingen: Hoofdwerk - Rugwerk, Pedaal - Rugwerk.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie van het oude orgel luidde ten tijde van de sloop:
Hoofdwerk: Prestant 16', Prestant 8' (gedeeld), Bourdon 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Sesquialter II sterk, Mixtuur IV sterk, Trompet 16'.
Rugwerk: Prestant 8', Prestant 8' (discant), Holpijp 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Flageolet 1 1/2', Tertiaan, Cornet IV sterk.
Pedaal: Aangehangen.
Speelhulpen: Tremulant, Ventiel, Afsluiting Hoofdwerk, Afsluiting Rugwerk
Manuaalomvang: contra-F-f''', pedaalomvang contra-F - ab.
Literatuur
  • Bij de foto's. - In: Het Orgel, jrg. 56 nr. 9, september 1960.
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 63 nr. 9, september 1967.
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 64 nr. 3, maart 1968.
  • Orgels in de "Gouden Delta" : Brouwershaven, Ned. Herv. kerk / Bas Wijnands. - In Eilanden-Nieuws, vrijdag 5 april 1968.
  • Orgel in hervormde kerk Brouwershaven in gebruik genomen : Sluitstuk van 15 jaar restaureren. - In: Provinciale Zeeuwse Courant, dinsdag 16 april 1968.
  • Historische orgels in Zeeland III : Schouwen en Duiveland, Tholen, Zeeuwsch-Vlaanderen / J.H. Kluiver. - In: Archief 1976 : Mededelingen van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, p. 93-231.
  • De Grote of St.Nicolaaskerk te Brouwershaven. - In: De Orgelvriend, jrg. 21 nr. 8, augustus 1979.
  • Orgelbouwnieuws : Grote- of St. Nicolaaskerk Brouwershaven. - In: Het Orgel, jrg. 76 nr. 7/8, juli/augustus 1980.
  • Een vloed na de vloed : Nieuwe orgels in Zeeland na 1953 / Prosper Sevestre. - In: Het Orgel, jrg. 91 nr. 1, januari 1995.
  • Het historische orgel in Nederland 1479 - 1725 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 1).
Opnamen
  • Het orgel van Brouwershaven / Aldert Winkelman. - Animato Music Productions AMP 11009 (CD). - 2009.
  • Orgelwerken van Johann Pachelbel (1653-1706) / Ad van Sleuwen. - Brabantse Orgelklanken BO17548037 (CD). - 2002.
Links http://www.orgelsinzeeland.nl/navigatie_plaats_brouwershaven_groteofsintnicolaaskerk.htm
http://www.vbmk.nl/nicolaaskerk/
YouTube Improvisatie Psalm 130 / Sietze de Vries - 30 juli 2013


Foto: Piet Bron. Datering: 13 September 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 13 September 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 13 September 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 13 September 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 13 September 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 13 September 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 13 September 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Jan van der Male. Datering: 5 May 2007.
Foto: Jan van der Male
Bron: Stichting Orgel Centrum.
Bron: Stichting Orgel Centrum
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Foto: Piet Bron. Datering: 13 September 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 13 September 2014.
Foto: Piet Bron