Complete description of the selected organ
Photo: Marcel Pelt
Sexbierum, Nederland (Fryslân) - Sixtuskerk
Municipal: Waadhoeke
Address: Tsjerkepaed 1, 8855 HM, Sexbierum
Website: http://www.pknsexbierumpietersbierum.nl/
Description nr.: 1002584.
Built by: Bakker & Timmenga (1924)
The organ contains older material: Organ case and Spitsfluit 4' from 1767 by Albertus Anthonie Hinsz
Technical data
Specification
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Viola di Gamba 8', Holpijp 8', Gemshoorn 8' - 1924/2010, Octaaf 4', Fluit Harmoniek 4', Octaaf 2', Cornet-Mixtuur III sterk, Trompet 8'.
Zwelwerk (C-f'''): Salicionaal 8', Aeoline 8', Vox Celeste 8', Gedekt 8', Salicet 4', Roerfluit 4', Spitsfluit 2' - 1767, Vox Humana 8', Tremulant.
Pedaal (C-d'): Contrabas 16' - 2010, Subbas 16', Cello 8', Fluitbas 8' - 2010, Bazuin 16' - 2010, Trompet 8' - 2018.
Couplers: Hoofdwerk - Zwelwerk, Pedaal - Hoofdwerk.
Accessories: 5 vaste combinaties (pp - p - mf - f - tutti) - 2010.
Other sources
Photo: Marcel Pelt
Sexbierum, Nederland (Fryslân) - Sixtuskerk
Municipal: Waadhoeke
Address: Tsjerkepaed 1, 8855 HM, Sexbierum
Website: http://www.pknsexbierumpietersbierum.nl/
Description nr.: 1002584.
Built by: Bakker & Timmenga (1924)
The organ contains older material: Organ case and Spitsfluit 4' from 1767 by Albertus Anthonie Hinsz
| Year | Builder | Opus | Activity | 1767 | Albertus Anthonie Hinsz | new organ | 1836 | Gebroeders Van Dam | restoration | 1836 | Gebroeders Van Dam | modify temperament | 1859 | L. van Dam & Zonen | modify stoplist | 1865 | L. van Dam & Zonen | modify stoplist | 1924 | Bakker & Timmenga | new organ in old case | 1949 | Pannekoek & Van der Meulen | modify stoplist | 2010 | Mense Ruiter Orgelmakers | restoration | 2010 | Harm Dieder Kirschner | restoration | 2010 | Mecklenburger Orgelbau | enlargement |
- Tussen 1765 en 1767 bouwde Hinsz een nieuw orgel in de kerk van Sexbierum. Het orgel had een Hoofdwerk en een Rugwerk, en het pedaal was aangehangen aan het Hoofdwerk. De orgelkassen zijn gemaakt door Tjebbe van Fliet, en het snijwerk is van de hand van Johann Georg Hempel. Op 3 mei 1767 werd het orgel feestelijk in gebruik genomen. De gebroeders Van Dam repareerden het instrument in 1836, waarbij ze het in een evenredig zwevende temperatuur stemden. In 1859 werd het opnieuw gerepareerd door de firma Van Dam & Zn. Zij vervingen de Sexquialter door een Viool de Gambe 8' en de Spitsfluit 4' door een Roerfluit 4'. In 1865 leverden deze een Klarinet 8' in plaats van de Dulciaan. Het orgel bleef verder ongewijzigd tot 1924. In dat jaar bouwde Bakker & Timmenga een nieuw orgel in de oude kas, met behoud van één register uit het oude orgel: de Spitsfluit 2'. Het nieuwe orgel had een mechanische tractuur, maar een pneumatische registertractuur. Om dat de Hinsz-kas niet zo diep was, bouwde men deze fors uit aan de achterkant. Hierdoor kwam de kas voorbij de scheidingswand in de kerk, die de voorkerk scheidt van de eigenlijke kerkruimte. Het Zwelwerk en het Pedaal kwamen geheel in de voorkerk te staan. Het nadeel hiervan is dat de voorkerk niet verwarmd wordt, en de kerkruimte wel. Ook kwam deze plaatsing de klankuitstraling niet ten goede. Het orgel heeft nooit echt goed gefunctioneerd. In 1949 werkte de firma Pannekoek & Van der Meulen aan het orgel. Zij verlaagden de winddruk. Verder werd de Gemshoorn 4' van het Hoofdwerk opgeschoven naar een Quint.
- In 1983 werd besloten een grote restauratie uit te voeren. Adviseur Jan Jongepier stelde voor het Hinsz-orgel te reconstrueren. Er bleken nog verschillende onderdelen te bestaan: de windlade van het Rugwerk, de orgelbank en bijna driekwart van het pijpwerk. In orgels in Boornbergum, Sebaldeburen en Waaxens was veel pijpwerk te vinden. Ondanks toezeggingen van de kerkvoogden van deze kerken, en medewerking van Monumentenzorg, kwam het project niet van de grond. In 1995 werd het kerkinterieur behandeld tegen de bonte knaagkever, en dit betekende de genadeklap voor het orgel, dat hierna praktisch onbespeelbaar was geworden. Nieuwe plannen voor reconstructie in 1999 leidden zelfs al tot een opdracht, maar inmiddels was er geen medewerking meer bij de andere kerken, en ook had het binnenwerk uit 1924 een monumentale status gekregen, zodat Monumentenzorg geen subsidie voor een reconstructie gaf. Het gevolg is dat het orgel niet is opgeknapt, en dat er in 2000 een electronisch Allen-orgel in gebruik is genomen. Na de vorming van de PKN is het kerkgebouw weer onder de oude naam Sixtuskerk in gebruik.
- In oktober 2009 werd bekend gemaakt dat er een restauratie zou worden uitgevoerd van het instrument van Bakker & Timmenga. Daarmee is de reconstructie van het Hinsz-orgel definitief van de baan. Adviseur bij de restauratie was Hans Fidom. De werkzaamheden zijn uitgevoerd door de firma Mense Ruiter in samenwerking met Harm Kirschner. Bij de restauratie is de dispositie van het pedaal uitgebreid met drie stemmen, vervaardigd door de firma Mecklenburger Orgelbau. Er zijn tevens vijf vaste combinaties aangelegd. Tenslotte is de Quint van het Hoofdwerk weer teruggeschoven naar de Gemshoorn, maar nu op achtvoets basis. Op 7 november 2010 kon het orgel weer kerkelijk in gebruik worden de genomen. De officiële heringebruikneming vond plaats op 19 maart 2011.
- In 2018 is een Trompet 8' geplaatst op het pedaal op een aparte lade.
Technical data
| Number of stops per division | |
| - Hoofdwerk | 10 |
| - Zwelwerk | 8 |
| - Pedaal | 6 |
| Total number of stops | 24 |
| Key action | Mechanical |
| Stop action | Pneumatic |
| Windchest(s) | Cone chests |
| Temperament | Equal temperament |
| Wind pressure | 92,5 mm |
Specification
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Viola di Gamba 8', Holpijp 8', Gemshoorn 8' - 1924/2010, Octaaf 4', Fluit Harmoniek 4', Octaaf 2', Cornet-Mixtuur III sterk, Trompet 8'.
Zwelwerk (C-f'''): Salicionaal 8', Aeoline 8', Vox Celeste 8', Gedekt 8', Salicet 4', Roerfluit 4', Spitsfluit 2' - 1767, Vox Humana 8', Tremulant.
Pedaal (C-d'): Contrabas 16' - 2010, Subbas 16', Cello 8', Fluitbas 8' - 2010, Bazuin 16' - 2010, Trompet 8' - 2018.
Couplers: Hoofdwerk - Zwelwerk, Pedaal - Hoofdwerk.
Accessories: 5 vaste combinaties (pp - p - mf - f - tutti) - 2010.
| Other specifications | |
|---|---|
| Knock (1788) |
Hoofdwerk (C-d'''): Gedekt 16', Praestant 8' (discant dubbelkorig), Holpyp 8', Quintadeen 8', Octaaf 4', Spitsfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Waldfluit 2', Cornet III sterk, Mixtuur IV-V sterk (gedeeld), Trompet 8' en Vox Humana 8'. Rugwerk (C-d'''): Gedekt 8', Praestant 4', Gedekte Fluit 4', Super Octaaf 2', Speelfluit 2', Sexquialter II-III sterk (vanaf G) en Dulciaan 8'. Pedaal: Aangehangen . Koppelingen: Manuaalkoppel (gedeeld). |
| Literature |
|
| Recordings |
Piet Wiersma & Albertus Anthoni Hinsz herdacht / Piet Wiersma. - SGO 030 (CD). - 2004. |
| Links |
https://www.orgelnieuws.nl/wcms/modules/news/article.php?storyid=4189 |
- Marcel Pelt
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |