Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: Piet Bron

Rotterdam, Nederland (Zuid-Holland) - Kathedrale Kerk van Sint Laurentius en Sint Elisabeth

Doorverwezen vanaf: Rotterdam - Sint Elisabethkerk (1923)

Gemeente: Rotterdam
Adres: Mathenesserlaan 307, 3021 HK, Rotterdam
Website: https://www.kathedraalrotterdam.nl/

Beschrijving nr.: 1002558.

Gebouwd door: Vereenigde Kerkorgelfabrieken (1923)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1923	Vereenigde Kerkorgelfabrieken		nieuwbouw
1942	Builder unknown		restauratie
1998	Adema-Schreurs Kerkorgelbouw		uitbreiding
2021	Adema-Schreurs Kerkorgelbouw		restauratie
2024	Adema-Schreurs Kerkorgelbouw		restauratie

Op 8 juli 1923 werd het nieuwe orgel van de Elisabethkerk in gebruik genomen. Het was gebouwd door de Verenigde Kerkorgelfabrieken uit Aalten. Het instrument raakte op 3 oktober 1941 zwaar beschadigd bij een bombardement. In 1942 is het gerestaureerd. Hierbij werd de Violine 4' omgesmolten tot een Terts 1 3/5'. Sinds de oplevering werden enkele registers vervangen: de Vox Caelestis 8', Aeoline 8' en Dolce 8' van het Zwelwerk door een Quintfluit 1 1/3', Scherp IV sterk en Prestant 4'.
Na de sluiting en afbraak van de oude kathedrale kerk van Rotterdam in 1968 is de Sint Elisabethkerk tot kathedraal gewijd. De naam is hierna gewijzigd in Sint Ignatius en Sint Laurentius. In 1997 startte de firma Adema-Schreurs met een restauratie en uitbreiding van het orgel. De oude dispositie werd grotendeels hersteld, en er werd een derde manuaal toegevoegd. Op 26 juni 1998 werd het orgel weer feestelijk in gebruik genomen.
In 2020 is de firma Adema begonnen met een grote restauratie van het orgel. De eerste fase was de vervanging van de klaviatuur. De nieuwe speeltafel is gebouwd met een draadloze technologie en kan vrij worden verplaatst op de orgelgalerij. De speeltafel is in maart en april 2021 in de kerk geplaatst. Maar door smeltende sneeuw op het dak van de kerk is er water in het orgel gekomen en is er veel schade aangericht. Een deel van het orgel is onbespeelbaar en wordt in een tweede fase van de restauratie gerestaureerd.
In 2021-2024 is door Adema deze restauratie uitgevoerd. Voor het Zwelwerk is een nieuwe windlade gemaakt, voor Positief en Zwelwerk zijn nieuwe balgen geplaatst en al het pijpwerk en de mechanieken zijn gerestaureerd, evenals de windladen van het pedaal. Er is een nieuwe zwelkast gemaakt. De dispositie van het Zwelwerk is uitgebreid met drie overblazende fluiten (2 2/3', 2' en 1 3/5'). De Vox Humana is vervangen door een nieuw Frans exemplaar. Er is ruimte gereserveerd voor een Klaroen Harmoniek 4'. Tenslotte zijn de Fagot 16' en Bourdon 16' via transmissies te gebruiken op het pedaal. Op 21 maart 2024 is het orgel weer in gebruik genomen.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Hoofdwerk	11
- Zwelwerk	13
- Positief	11
- Pedaal	8
Totaal aantal stemmen	43
Toetstractuur	Pneumatisch
Registertractuur	Pneumatisch
Windlade(n)	Kegelladen
Toonhoogte	a' = 440 Hz
Temperatuur	Equal temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-g'''): Prestant 16', Prestant 8', Violon 8', Flûte Harmonique 8', Bourdon 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Octaaf 2', Cornet V sterk, Mixtuur III sterk, Trompet 8'.
Zwelwerk (C-g'''): Bourdon 16', Viool Prestant 8', Holpijp 8', Gamba 8', Vox Caelestis 8' - 1998, Aeoline 8' - 1998, Flûte Harmonique 4', Nasard 2 2/3', Woudfluit 2', Fagot 16' - 1998, Trompet Harmonique 8' - 1998, Fagot-Hobo 8' - 1998, Vox Humana 8' - seperate Swellbox, Tremulant.
Positief (1998, in zwelkast) (C-g'''): Viola Major 16', Principaal 8', Salicionaal 8', Unda Maris 8', Nachthoorn 8', Quintadeen 8', Viool 4', Fluit 4', Progressio II-IV sterk, Engelse Hoorn 8', Klarinet 8', Tremulant.
Pedaal (C-f'): Contrabas 16', Subbas 16', Quintbas 10 2/3', Openbas 8', Cello 8', Bazuin 32' - 1998, Bazuin 16', Trombone 8' - 1998.
Koppelingen: Hoofdwerk - Zwelwerk, Hoofdwerk - Positief, Positief - Zwelwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Zwelwerk, Pedaal - Positief, Hoofdwerk - Zwelwerk superoctaaf, Hoofdwerk - Zwelwerk suboctaaf, Hoofdwerk - Positief superoctaaf, Hoofdwerk - Positief suboctaaf, Positief - Zwelwerk superoctaaf, Positief - Zwelwerk suboctaaf, Positief - Positief superoctaaf, Positief - Positief suboctaaf, Zwelwerk - Zwelwerk suboctaaf.
Speelhulpen: 2 vrije combinaties, Electronische Setzer met 3072 combinaties, Vaste combinaties (pp - p - mp - mf - f - ff - tutti), Tongwerken uit, Register Crescendo (trede), Automatisch pedaal.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	De oorspronkelijke dispositie luidde: Hoofdwerk: Prestant 16', Prestant 8', Bourdon 8', Violon 8', Flûte Harmonique 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Octaaf 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III sterk, Trompet 8'. Zwelwerk: Bourdon 16', Vioolprestant 8', Holpijp 8', Gamba 8', Vox-Caelestis 8', Dolce 8', Aeoline 8', Zachte Fluit 4', Violine 4', Nazard 3', Woudfluit 2', Basson Hobo 8', Vox Humana 8' (in eigen zwelkast). Pedaal: Contrabas 16', Subbas 16', Quint 10 2/3', Octaafbas 8', Cello 8', Open Fluit 4', Bazuin 16'. De dispositie voor 1998 was: Hoofdwerk: Prestant 16', Prestant 8', Violon 8', Flûte Harmonique 8', Bourdon 8', Roerfluit 4', Octaaf 4', Octaaf 2', Cornet V sterk, Mixtuur III sterk, Trompet 8'. Zwelwerk: Bourdon 16', Viool Prestant 8', Holpijp 8', Gamba 8', Prestant 4', Zachte Fluit 4', Nazard 3', Woudfluit 2', Terts 1 3/5', Quintfluit 1 1/3', Scherp IV sterk, Basson Hobo 8', Vox Humana 8' (in eigen zwelkast), Tremolo. Pedaal: Contrabas 16', Subbas 16', Quint 10 2/3', Octaafbas 8', Cello 8', Open Fluit 4', Bazuin 16'. Koppelingen: Hoofdwerk - Zwelwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Zwelwerk, Hoofdwerk - Zwelwerk superoctaaf, Hoofdwerk - Zwelwerk suboctaaf.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De oorspronkelijke dispositie luidde:
Hoofdwerk: Prestant 16', Prestant 8', Bourdon 8', Violon 8', Flûte Harmonique 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Octaaf 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III sterk, Trompet 8'.
Zwelwerk: Bourdon 16', Vioolprestant 8', Holpijp 8', Gamba 8', Vox-Caelestis 8', Dolce 8', Aeoline 8', Zachte Fluit 4', Violine 4', Nazard 3', Woudfluit 2', Basson Hobo 8', Vox Humana 8' (in eigen zwelkast).
Pedaal: Contrabas 16', Subbas 16', Quint 10 2/3', Octaafbas 8', Cello 8', Open Fluit 4', Bazuin 16'.

De dispositie voor 1998 was:
Hoofdwerk: Prestant 16', Prestant 8', Violon 8', Flûte Harmonique 8', Bourdon 8', Roerfluit 4', Octaaf 4', Octaaf 2', Cornet V sterk, Mixtuur III sterk, Trompet 8'.
Zwelwerk: Bourdon 16', Viool Prestant 8', Holpijp 8', Gamba 8', Prestant 4', Zachte Fluit 4', Nazard 3', Woudfluit 2', Terts 1 3/5', Quintfluit 1 1/3', Scherp IV sterk, Basson Hobo 8', Vox Humana 8' (in eigen zwelkast), Tremolo.
Pedaal: Contrabas 16', Subbas 16', Quint 10 2/3', Octaafbas 8', Cello 8', Open Fluit 4', Bazuin 16'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Zwelwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Zwelwerk, Hoofdwerk - Zwelwerk superoctaaf, Hoofdwerk - Zwelwerk suboctaaf.

Literatuur	Daar kerkte Rotterdam : Kerken, die in Rotterdam verwoest werden, en hun interieur / Jan van Bommel Jzn. - Leiden: Stichting Orgelcentrum, 1965. 75 jaar orgelmakers Elbertse : deel 2 : de jaren tot aan de Tweede Wereldoorlog / drs. P.E. van den Berg. - In: De Orgelvriend, jrg. 35 nr. 1, januari 1993. Aart de Kort staat graag met één voet in de parochie / Gerco Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg. 45 nr. 10, oktober 2003. Het orgel in de Kathedraal H.H. Laurentius en Elisabeth te Rotterdam / Aart de Kort. - Rotterdam, 2003. - Folder over het orgel. De orgelrestauratie is begonnen / Marc Schaap. - In: Rondom Laurentius, Parochieblad Heilige Laurentius & Elisabethkathedraal, Jrg. 3 nr. 3, oktober/november 2020. Nieuwe speeltafel voor het orgel / Joop Nijs. - In: Rondom Laurentius, Parochieblad Heilige Laurentius & Elisabethkathedraal, Jrg. 3 nr. 5, januari/februari 2021. Hoe staat het met het grote orgel? / Marc Schaap. - In: Rondom Laurentius, Parochieblad Heilige Laurentius & Elisabethkathedraal, Jrg. 3 nr. 7, april/mei 2021. Nieuwe speeltafel voor Kathedraal Rotterdam / Aart de Kort. - In: De Orgelvriend, jrg. 63 nr. 7, september 2021.
Opnamen	Orgelklanken voor KiKa / Jan Willem Docter, Aart de Kort. - SNT CD 1515202 (CD). - 2015. Cantus Laurentianus : Paris & Rotterdam / Hans van Gelder. - D.E. Versluis DEV-HVG 1025 (CD). - 2008. - Opgenomen in de kathedraal van Rotterdam en de Église Saint-Laurent in Parijs. Aart de Kort orgel : Kathedraal H.H. Laurentius en Elisabeth Rotterdam / Aart de Kort. - Prestare ZWF 3331537 (CD). - 2006.
Links	https://www.adema-kerkorgelbouw.nl/orgels/orgel/124/rotterdam-hh-laurentius-elisabethkathedraal-uitbreiding-elbertse-orgel

Overige bronnen

Adema's Kerkorgelbouw sinds 1855

Foto: Piet Bron	Foto: Adriaan Durieux	Foto: Adriaan Durieux	Foto: Adriaan Durieux	Foto: Adriaan Durieux	Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron	Foto: Piet Bron