Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Situatie Rugpositief Bader in Sneek (1938-1966). Bron: Collectie dhr. Favier.

Bron: Collectie dhr. Favier

Eanjum, Nederland (Fryslân) - Michaelskerk
Gemeente: Noardeast-Fryslân
Adres: Tsjerkepaed 2, 9133 MG, Eanjum
Website: https://anjum.protestantsekerk.net/

Beschrijving nr.: 1002537.

Gebouwd door: Conrad Bader (1667)
Afgebroken (1874)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1667	Conrad Bader		nieuwbouw
1669	Harmen Jansz Camp		nieuwbouw
1750	Albertus Anthonie Hinsz		ombouw
1928	Taeke Pieters Klimstra		overplaatsing

Conrad Bader begon met de bouw van het orgel in Anjum in 1667. Hij stierf in december 1667, zodat de voltooing werd opgedragen aan Harmen Jansz Camp. Bader is in de kerk te Anjum begraven. Het orgel kwam in 1669 gereed. Het was een klein viervoets orgel met één klavier. In 1749/1750 bouwde Hinsz het om. Hij maakte een nieuwe hoofdwerkkas met een achtvoetswerk. Het oude orgel werd als rugwerk geplaatst.
In 1875 werd een nieuw orgel in gebruik genomen in Anjum, gebouwd door L. van Dam & Zonen. Het oude instrument werd in 1874 in gedeelten verkocht. Het hoofdwerk ging naar de Gereformeerde Kerk te Lioessens. In 1927/1928 werd dat door Taeke Klimstra overgeplaatst naar de Gereformeerde Kerk te Echternerbrug. Hierbij verving hij een Octaaf 4' door een Bourdon 16'. Door een brand is het orgel samen met het kerkgebouw in 1954 verloren gegaan.
Het oude rugwerk vond een plaats in Kollum. Vanaf 1926 stond het in Kollumerpomp, en sinds 1938 in de Christelijke Gereformeerde Kerk te Sneek. Het werd hier geplaatst door Valckx & Van Kouteren. Op 22 november 1938 werd het in Sneek in gebruik genomen. Daar is het in vlammen opgegaan bij een brand op 13 november 1966.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Manuaal	8
- Rugpositief	6
- Pedaal	aangehangen
Totaal aantal stemmen	14
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Springlade

Dispositie
Manuaal (C-c'''): Praestant 8', Holpyp 8', Octaaf 4', Quint 3', Waldfluit 2', Mixtuur (B/D), Sexquialter, Trompet 8' (B/D), Tremulant.
Rugpositief (CDEFGA-c'''): Quintadeen 8', Praestant 4', Gemshoorn 4', Nassat 3', Super Octaaf 2', Mixtuur III sterk, Tremulant.
Pedaal: Aangehangen.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	Het orgelgedeelte dat naar Lioessens was gegaan had na de overplaatsing naar Echtenerbrug in 1928 als dispositie: Manuaal (C-c'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Prestant 4', Woudfluit 2', Mixtuur IV-III sterk (B/D), Trompet 8' (B/D). Pedaal (C-c): Aangehangen. Valckx & Van Kouteren publiceerden de volgende dispositie van het orgel in Sneek in 1938: Manuaal: Prestant 8', Gamba 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Gedekte Fluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Terts 1 3/5', Trompet 8'. Pedaal (C-f'): Subbas 16'. Koppel Pedaal - Manuaal. De dispositie van het gedeelte dat in Sneek terecht kwam luidde in 1961: Manuaal: Prestant 8' (1938), Holpijp 8', Viola di Gamba 8' (Van Dam), Octaaf 4', Fluit 4', Nassat 2 2/3', Octaaf 2', Quint 1 1/3', Echo-Trompet 8' (1938). Pedaal: Subbas 16 (1938)'.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

Het orgelgedeelte dat naar Lioessens was gegaan had na de overplaatsing naar Echtenerbrug in 1928 als dispositie:
Manuaal (C-c'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Prestant 4', Woudfluit 2', Mixtuur IV-III sterk (B/D), Trompet 8' (B/D).
Pedaal (C-c): Aangehangen.

Valckx & Van Kouteren publiceerden de volgende dispositie van het orgel in Sneek in 1938:
Manuaal: Prestant 8', Gamba 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Gedekte Fluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Terts 1 3/5', Trompet 8'.
Pedaal (C-f'): Subbas 16'.
Koppel Pedaal - Manuaal.

De dispositie van het gedeelte dat in Sneek terecht kwam luidde in 1961:
Manuaal: Prestant 8' (1938), Holpijp 8', Viola di Gamba 8' (Van Dam), Octaaf 4', Fluit 4', Nassat 2 2/3', Octaaf 2', Quint 1 1/3', Echo-Trompet 8' (1938).
Pedaal: Subbas 16 (1938)'.

Literatuur

Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de Provincie Friesland, Groningen en Elders aangetroffen worden / Nicolaas Arnoldi Knock. - Nieuwe uitgave. - Sneek: Boeijenga, 1968. - Herdruk van het boekje uit 1788.
Berichten van Orgelbouw : Sneek. - In: Maandblad Het Orgel, 36e Jaargang No. 2, November 1938.
Berichten van Orgelbouw, Orgelconcerten enz. : Kerkorgels. - In: Maandblad Het Orgel, 36e Jaargang No. 3, December 1938.
Verenigingsnieuws : District Friesland. - In: Het Orgel, jrg. 57 nr. 9, november 1961.
Baderiana II / Herman S.J. Zandt. - In: Het Orgel, jrg. 70 nr. 3, maart 1974.
Baderiana II (vervolg) / Herman S.J. Zandt. - In: Het Orgel, jrg. 70 nr. 5, mei 1974.
Jacob Cornelisz. (Coningh), een vaste medewerker van de orgelbouwers Baders in Friesland / D.J. van der Meer. - In: De Mixtuur, nr. 40, december 1982.
Albertus Anthoni Hinsz, orgelmaker / Willem Jan Dorgelo Hzn. - Augustinusga: Lykele Jansma, 1985.
Een kleine orgelmaker in Groningerland : Over Geert Pieters Dik en zijn orgel in Doezum : Deel 1 / Victor Timmer. - In: Het Orgel, jrg. 89 nr. 10, oktober 1993.
De Friese orgels tussen 1500 en 1750 : Een onderzoek naar de geschiedenis en de bouw van de orgels, de kasarchitectuur, de orgelmakers en de organisten / Auke Hendrik Vlagsma. - Leeuwarden : Fryske Akademy, 2003.
"Zoodat wij hem met vrijmoedigheid aan de Friesche Kerken aanbevelen" : over Taeke Pieters Klimstra (1858-1945) orgelmaker te Wierum en Metslawier / Victor Timmer. - Elburg : Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel, 2006. - (Publicatie nr. 64).

Bron: Collectie dhr. Favier