Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 17 July 2010.

Foto: Michiel van 't Einde

Vrouwenparochie, Nederland (Fryslân) - Bordenakerk (Hervormde Kerk)
Gemeente: Waadhoeke
Adres: Kerkplein 2, 9077 SV, Vrouwenparochie
Website: https://www.bordenakerk.nl/

Beschrijving nr.: 1002406.

Gebouwd door: Luitjen Jacob van Dam (1844)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1844 Luitjen Jacob van Dam  nieuwbouw
1943 Valckx & Van Kouteren  restauratie en uitbreiding
2024 Bakker & Timmenga  restauratie
2024 Orgelmakerij Heideveld  restauratie
2024 Orgelmakerij Reil  restauratie

  • Op 31 januari 1844 werd in de kerk van Vrouwenparochie een nieuw orgel in gebruik genomen, gebouwd door Luitjen Jacob en Jacob van Dam. Het had twee manualen en aangehangen pedaal.
  • Valckx & Van Kouteren wijzigden in 1943 de dispositie en voegden een pneumatisch vrij pedaal toe. Op het Hoofdwerk vervingen zij de Quint door een Violon 8' en de Trompet door een Mixtuur. Op een lege sleep van het Bovenwerk werd een Aeoline 8' geplaatst. Ook vervingen zij de drie spaanbalgen door een nieuwe magazijnbalg. De omvang van het pedaal was oorspronkelijk achttien toetsen (C-f°), maar werd vergroot tot zevenentwintig (C-d'). Het vernieuwde instrument kon op 12 september 1943 in gebruik worden genoemd.
  • In 2014 werd de orgelkas wit geschilderd tijdens een renovatie van het interieur van de kerk. Het orgel zelf is in 2023 gerestaureerd door Bakker & Timmenga, in samenwerking met Henk Heideveld (die de windlade van het bovenwerk restaureerde) en de firma Reil (die onder meer de intonatie geheel herzag). De oorspronkelijke dispositie is gereconstrueerd, inclusief het originele aangehangen pedaal. Op het Bovenwerk is een Gemshoorn 2' geplaatst. Voor de Trompet kon deels gebruik worden gemaakt van origineel pijpwerk van Van Dam. De magazijnbalg uit 1943 is wel behouden. Adviseur was Theo Jellema. Op 2 maart 2024 is het orgel weer in gebruik genomen.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk8
- Bovenwerk5
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen13
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Quint 3' - 2023, Octaaf 2', Cornet IV-V sterk, Trompet 8' (B/D) - 2023.
Bovenwerk (C-f'''): Viola di Gamba 8', Fluit 8', Prestant 4', Fluit Amabile 4', Gemshoorn 2' - 2023, Tremulant.
Pedaal (C-f°): Aangehangen.
Koppelingen: Manuaalkoppel.
Speelhulpen: Afsluiter Hoofdwerk, Afsluiter Bovenwerk.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie luidde sinds 1943:
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Violon 8' - 1943, Octaaf 4', Octaaf 2', Cornet IV-V sterk, Mixtuur III-IV sterk.
Bovenwerk (C-f'''): Viola di Gamba 8', Fluit 8', Aeoline 8' - 1943, Prestant 4', Fluit Amabile 4', Tremulant.
Pedaal (C-d'): Subbas 16' - 1943, Gedekt 8' - 1943.
Literatuur
  • Orgels in Friesland - deel 1 / Maarten Seybel. - Baarn: De Praestantspers, 1970.
  • Het historische orgel in Nederland 1840 - 1849 / Peter van Dijk (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2002. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 6).
  • Vijf eeuwen Friese orgelbouw : Een schoone voorraad waarlyk / Jan Jongepier. - Leeuwarden : Friese Pers Boekerij, 2004.
Links https://www.orgelnieuws.nl/van-dam-orgel-vrouwenparochie-gerestaureerd/

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 17 July 2010.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 17 July 2010.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 17 July 2010.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 17 July 2010.
Foto: Michiel van 't Einde