Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 11 April 2018.

Foto: Michiel van 't Einde

Wemeldinge, Nederland (Zeeland) - Hervormde Kerk (Sint Maartenskerk)
Gemeente: Kapelle
Streek:Zuid-Beveland
Adres: Kerkweg 5, 4424 NJ, Wemeldinge
Website: http://www.kerkwemeldinge.nl/

Beschrijving nr.: 1002374.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: A0006, A0007 (Eerste nummering (vóór december 1958)), GR1639 (Nieuwe editie).

Gebouwd door: L. van Dam & Zonen (1899)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1899 L. van Dam & Zonen  nieuwbouw
1958 fa. Bernard Koch  overplaatsing
1969 fa. Bernard Koch  uitbreiding
1991 Flentrop Orgelbouw  restauratie
2000 Flentrop Orgelbouw  uitbreiding

  • In de Hervormde Kerk te Wemeldinge was nooit een orgel aanwezig geweest. Door een beschikking van Maria Coomans uit 1787 mocht men geen orgel ten dienste van de gemeentezang voor rekening van de kerk laten bouwen. Tot 1952 werd er met een voorzanger gezongen, zonder enige instrumentale begeleiding. In 1952 werd de begeleiding door zes koperblazers uitgevoerd. Enkele maanden later kocht men een harmonium.
  • Maar een orgel kopen bleef onmogelijk. Het lukte enkele jaren later wel: een speciaal opgericht comité kocht het Van Dam-orgel uit de Hervormde Kerk te Kruiningen, liet het door de firma Koch restaureren en plaatste het In 1957 in de kerk te Wemeldinge. De reden dat het in Kruiningen werd vervangen was dat het schade had opgelopen tijdens de watersnoodramp in 1953. Om het te kunnen plaatsen in Wemeldinge werd het front ingekort en smaller gemaakt. Ook de achterwand en delen van de kast werden verwijderd. Op 20 maart 1958 is het in gebruik genomen.
  • In 1969 voerde Koch een restauratie uit. Tevens plaatste hij nieuwe klavieren en er werd een vrij pedaal gemaakt met een Subbas 16'. De klavieromvang was oorspronkelijk C-g''', maar werd nu C-f'''. Het gevolg was dat de tonen fis''' en g''' niet meer werden gebruikt. Het pijpwerk werd van de windladen verwijderd.
  • De firma Flentrop restaureerde het orgel in 1991, geadviseerd door Jan Jongepier. Uitgangspunt was herstel van het instrument in de toestand van 1899. Het orgel werd naar voren geplaatst, zodat het oorspronkelijke front geheel kon worden gereconstrueerd. De windvoorziening werd opnieuw aangelegd, de klavieren werden gereconstrueerd, het ontbrekende pijpwerk werd bijgemaakt en de pneumatische pedaallade van Koch werd vervangen door een nieuwe mechanische lade. Voorlopig werd hierop een nieuwe Subbas 16' geplaatst. Op het Bovenwerk werd op een lege plaats op de lade een Dulciaan 8' geplaatst. In het oorspronkelijke ontwerp was deze plaats gereserveerd voor een Clarinet. In het jaar 2000 is op het pedaal een Basson 16' geplaatst, waarmee het instrument is voltooid.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1899KruiningenHervormde Kerk
1958WemeldingeHervormde Kerk (Sint Maartenskerk)

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk11
- Bovenwerk7
- Pedaal2
Totaal aantal stemmen20
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk68 mm

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Violon 8' (from c°), Octaaf 4', Roerfluit 4', Quintprestant 3', Octaaf 2', Cornet III sterk (discant), Mixtuur II-III sterk, Trompet 8' (B/D).
Bovenwerk (C-f'''): Salicionaal 8', Viola di Gamba 8' - C-H gecombineerd met Fluit Dolce, Fluit Dolce 8', Salicet 4', Fluit Travers 4', Gemshoorn 2', Dulciaan 8' - 1991, Tremulant.
Pedaal (C-d'): Subbas 16' - 1991, Basson 16' - 2000.
Koppelingen: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk - 1991, Pedaal - Bovenwerk - 1991.

Literatuur
  • Wemeldinge. - In: Organist & Eredienst, jrg. 24, nr. 259, april 1958.
  • Historische orgels in Zeeland [Noord en Zuid Beveland] / J.H. Kluiver. - In: Archief 1972 & 1973 : Mededelingen van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, p. 43-116.
  • Maria Coomans en het orgel in de Nederlandse Hervormde kerk van Wemeldinge / G.J. Lepoeter. - Wemeldinge : Nederlandse Hervormde kerk, [ca. 1977].
  • Advertentie: De Ned. Herv. Kerk te Wemeldinge biedt i.v.m. restauratie orgel te koop aan: pneumatische subbas 16' met lade / M.C. Veerhoek. - In: De Orgelvriend, jrg. 29 nr. 4, april 1987.
  • Wemeldinge, Herv./Geref. Federatie. - In: Orgelkalender 1994. - Zeist : Jacques Stinkens Orgelpijpenmakers B.V., 1993.
  • Een vloed na de vloed : Nieuwe orgels in Zeeland na 1953 / Prosper Sevestre. - In: Het Orgel, jrg. 91 nr. 1, januari 1995.
  • Orgelbouwnieuws : Wemeldinge/Hervormde Kerk / Rogér van Dijk. - In: De Orgelkrant, jrg. 6, nr. 3, maart 2001.
  • Het historische orgel in Nederland 1894 - 1901 / Hans Fidom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2008. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 13).

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 11 April 2018.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 11 April 2018.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 11 April 2018.
Foto: Michiel van 't Einde
Bron: Fotokaart GR1639 (SOC).
Bron: Fotokaart GR1639 (SOC)
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 11 April 2018.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 11 April 2018.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 11 April 2018.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 11 April 2018.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 11 April 2018.
Foto: Michiel van 't Einde