Spring naar content
Complete description of the selected organ
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.

Photo: Michiel van 't Einde

Workum, Nederland (Fryslân) - Grote- of Sint Gertrudiskerk
Municipal: Súdwest-Fryslân
Address: Merk 5, 8711 CL, Workum
Website: http://www.pgworkum.nl/

Description nr.: 1002349.
Stichting Orgelcentrum card number: A0054.

Built by: Jan Harmens Camp (1697)

YearBuilderOpusActivity
1697 Jan Harmens Camp  new organ
1878 Eeltje Sjoerds Ypma  rebuild
1951 firma Jos H. Vermeulen  restoration and enlargement
1980 firma D.A. Flentrop  restoration

  • Op 1 november 1696 kreeg Jan Harmens Camp uit het Friese Berlikum de opdracht een nieuw orgel te bouwen. In de kerk was al een ouder orgel aanwezig, maar hiervan is niet veel bekend. In het huidige instrument is nog een dertigtal pijpen vroeg-zestiende eeuws. Het nieuwgebouwde orgel kreeg zestien stemmen, verdeeld over hoofd- en rugwerk, en met een aangehangen pedaal. Het instrument bleef in onderhoud bij Camp tot 1719. Daarna werd aan het orgel gewerkt door o.a. Johannes Radeker, J.M. Schwartsburg, P. de Vries en Dirk Sjoerd Ypma.
  • Een echte verbouwing vond plaats in 1878 door Eeltje Sjoerds Ypma uit Bolsward. De oude springladen werden verbouwd tot sleepladen, de klavieromvang werd vergroot tot f''', en het kort octaaf werd omgebouwd. Ook de dispositie is toen gemoderniseerd volgens de smaak van de tijd. Daarna is door Proper en Bakker & Timmenga aan het orgel gewerkt. Een restauratie onder toezicht van de Nederlands Klokken- en Orgelraad werd in 1951 uitgevoerd door Vermeulen uit Alkmaar. Het orgel kreeg hierbij een electrisch pedaal van zeven stemmen. Op 21 juni 1951 nam men het orgel weer in gebruik.
  • Het orgel was eind jaren zeventig in een niet al te beste staat, en een grote restauratie werd opgedragen aan Flentrop onder advies van dr. M.A. Vente. Een poging is gedaan om de oorspronkelijke toestand van 1697 te reconstrueren. Het kort octaaf werd echter niet hersteld. Er werden nieuwe windladen gemaakt, nieuwe frontpijpen en vrijwel geheel nieuw regeerwerk. De wens om een tongwerk op het rugpositief te plaatsen kon wegens ruimtegebrek niet worden uitgevoerd. Flentrop plaatste een oude negentiende eeuwse balg voor de windvoorziening. Tenslotte werd een vrij pedaal met drie stemmen gemaakt, dat in een eigen kas achter de hoofdwerkkas staat opgesteld. Na deze restauratie is het orgel op 24 januari 1981 weer feestelijk in gebruik genomen met een concert door Harry Mast in samenwerking met Jouke Hoekstra, trompet en een concert door Piet Kee.

Technical data
Number of stops per division
- Hoofdwerk10
- Rugwerk6
- Pedaal3
Total number of stops19
Key actionMechanical
Stop actionMechanical
Windchest(s)Slider chests

Specification
Hoofdwerk (C-c'''): Prestant 8', Holpijp 8' - voor 1697/1980, Quintprestant 6' - 1697/1980, Octaaf 4', Superoctaaf 2' - 1697/1980, Gemshoorn 2', Sexquialter II sterk (discant) - 1697/1980, Mixtuur IV sterk (B/D) - 1980, Scherp III sterk, Trompet 8' (B/D) - 1980.
Rugwerk (C-c'''): Quintadeen 8' - 18e eeuw/1980, Prestant 4', Roerfluit 4', Quint 3', Octaaf 2' - 1697/18e eeuw/1980, Scherp II sterk - 1697/1980.
Pedaal (C-d'): Bourdon 16' - 1980, Octaaf 8' - 1980, Trompet 8' - 1980.
Couplers: Hoofdwerk - Rugwerk - schuifkoppeling, Pedaal - Hoofdwerk.
Accessories: Tremulant voor het gehele orgel.

Other specifications
Knock (1788) Manuaal: Praestant 8', Holpyp 8', Octaaf 4', Quint 3', Octaaf 2', Fluit 2', Mixtuur 3-4-5 sterk, Scherp 3 sterk, Sesquialter 3 sterk en Trompet 8' (gehalveerd).
Rug Positief: Quintadeen 8', Praestant 4', Spitsfluit 4', Octaaf 2', Quint 1 1/2' en Ruischpyp.
Pedaal aangehangen. Het orgel loopt boven tot c drie gestreept en onder kort Clavier.
Van 't Kruijs (1885) Het Orgel in de Hervormde Kerk te Workum heeft 18 sprekende stemmen, twee klavieren, aangehangen pedaal. IJpma, uit Bolsward, herstelde dit werk in 1878. Ouderdom en maker niet opgegeven.
Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Salicionaal 8', Quintadena 8', Bourdon 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur 3 st., Trompet 8'.
Bovenmanuaal: Prestant 4', Holpijp 8', Salicet 8', Viola di Gamba 8', Fluit 4', Woudfluit 2', Vox Humana 8'.
Aangehangen pedaal.
Stomme Registers: Klavier- en Pedaalkoppeling, Ventiel. Tremulant.
Different specifications In 1951 luidde de dispositie:
Hoofdwerk: Holquintadeen 16', Prestant 8', Bourdon 8', Salicionaal 8', Octaaf 4', Gedekte Fluit 4', Quint 2 2/3', Superoctaaf 2', Mixtuur IV-VI sterk, Sesquialter II-III sterk, Trompet 8'.
Rugwerk: Quintadena 8', Prestant 4', Holfluit 4', Woudfluit 2', Scherp IV sterk, Cornet III sterk, Dulciaan 8'.
Electrisch pedaal: Bourdon 32', Subbas 16', Prestantbas 8', Gedekt 8', Octaafbas 4', Fluit 4', Octaaf 2.
Literature
  • Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de Provincie Friesland, Groningen en Elders aangetroffen worden / Nicolaas Arnoldi Knock. - Nieuwe uitgave. - Sneek: Boeijenga, 1968. - Herdruk van het boekje uit 1788.
  • Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I.
  • Orgelberichten. - In: Organophilia, Maandblad voor Orgelvrienden. - jrg. 2 nr. 12, december 1951.
  • Orgelnieuws. - In: Sint Gregoriusblad, jaargang 73, nummer 1, januari 1952.
  • Orgels in Friesland 3 / Maarten Seybel. - In: Friesch Dagblad, 21 januari 1967.
  • Frieslands orgelpracht : deel I 1500-1800 / Jan Jongepier. - Sneek: Boeijenga, 1970.
  • Orgels in Friesland - deel 1 / Maarten Seybel. - Baarn: De Praestantspers, 1970.
  • Het Jan Harmens-orgel te Workum / B. van Haersma Buma. - Elburg: Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel, 1974.
  • Uit de pers geknipt : Orgel Workum voor drie ton weer 'n blank juweel. - In: De Orgelvriend, jrg. 16 nr. 2, februari 1974.
  • Kort orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 70 nr. 4, april 1974.
  • Langs kerken en kapellen : Orgeltocht door Nederland. - Amersfoort: J.C. Willemsen, [1977].
  • Het Jan Harmens orgel Workum / Frits A. Knuf. - Amsterdam : Eigen beheer, [1977].
  • Feestelijke ingebruikname van het gerestaureerde Jan Harmens Orgel in de Grote Kerk te Workum : Officiële ingebruikname van het orgel op zaterdag 24 januari 1981.
  • De Workumer St. Gertrudiskerk en zijn Jan Harmens orgel / A. Landman. - In: De Orgelvriend, jrg. 25 nr. 8, augustus 1983.
  • Orgels rond het IJsselmeer / Maarten Seybel, Aart Veldman. - Houten: Den Hertog B.V., 1984.
  • Sint Gertrudiskerk Workum. - Brochure, uitgegeven rond 1990 met informatie over het orgel.
  • Het historische orgel in Nederland 1479 - 1725 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 1).
  • De Friese orgels tussen 1500 en 1750 : Een onderzoek naar de geschiedenis en de bouw van de orgels, de kasarchitectuur, de orgelmakers en de organisten / Auke Hendrik Vlagsma. - Leeuwarden : Fryske Akademy, 2003.
  • Vijf eeuwen Friese orgelbouw : Een schoone voorraad waarlyk / Jan Jongepier. - Leeuwarden : Friese Pers Boekerij, 2004.
Recordings
  • 300 jaar Jan Harmens-orgel St. Gertrudiskerk - Workum : improvisaties / Jan Jongepier. - VLS VLC 0597 (CD). - 1997.
  • In de winkel van Sinkel : Dick Klomp bespeelt het Jan Harmensorgel (1697) in de Grote of Sint Gertrudiskerk te Workum / DIck Klomp m.m.v. Siebe Bokma, trompet en Piet Oppedijk, slagwerk. - CD.
  • Friese Orgelpracht : Dronrijp - Workum - Donkerbroek / Jan Jongepier. - VLS Records VLC CD. - 1993.
YouTube Sietze de Vries - Improvisation on Psalm 139, St. Gertrudiskerk Workum (2021)


Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.
Photo: Michiel van 't Einde
Source: Postcard.
Source: Postcard
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 25 June 2016.
Photo: Michiel van 't Einde