Complete description of the selected organ
Photo: Marcel Pelt
Stavoren, Nederland (Fryslân) - Hervormde Kerk (Nicolaaskerk)
Municipal: Súdwest-Fryslân
Address: Voorstraat 69, 8715 HX, Stavoren
Description nr.: 1002345.
Built by: Wiebe Meyes and Meye Wiebes (1786)
Technical data
Specification
Hoofdwerk (C-c'''): Bourdon 16' - 1811/1903, Prestant 8' - 1786/19e eeuw, Holpijp 8' - 1903, Violoncel 8' - 1903; C-H gecombineerd met Holpijp, Octaaf 4' - Scheuer, Roerfluit 4' - 1903, Quintprestant 3' - 1811, Octaaf 2' - vroeg 18e eeuws, Mixtuur I-III sterk - 1903/Scheuer, Trompet 8' (B/D) - 18e eeuw.
Rugwerk (C-c'''): Holpijp 8' - 1903/1811, Viola 8' (discant) - 1903, Salicet 4' - 1786/1850/1903, Fluit d'Amour 4' - 1786/1811/1903, Quintfluit 3' - 2004, Gemshoorn 2' - 1850/1903.
Pedaal (C-d'): Aangehangen.
Photo: Marcel Pelt
Stavoren, Nederland (Fryslân) - Hervormde Kerk (Nicolaaskerk)
Municipal: Súdwest-Fryslân
Address: Voorstraat 69, 8715 HX, Stavoren
Description nr.: 1002345.
Built by: Wiebe Meyes and Meye Wiebes (1786)
| Year | Builder | Opus | Activity | 1786 | Wiebe Meyes | new organ | 1788 | Johannes Sporeman | restoration | 1819 | Albertus Johannes van Gruisen | maintenance/reparations | 1861 | Nicolaas Anthonie Gerhardus Lohman | transfer/relocate | 1903 | L. van Dam & Zonen | modify temperament | 1964 | fa. Hendrik Spanjaard | restoration | 2004 | Bakker & Timmenga | restoration |
- Het orgel in de Hervormde Kerk te Stavoren is gebouwd door vader en zoon Wiebe Meyes en Meye Wiebes, beiden afkomstig uit Stavoren. Dit waren timmermannen, die het orgel bouwden als enige werkstuk op dit gebied. De kwaliteit van het werk liet volgens Knock te wensen over. Het orgel werd in 1786 opgeleverd. Het is niet lang daarna door de orgelmaker Johannes Sporeman opgeknapt en verbeterd. Hij verving de Quint 6' van het Hoofdwerk door de Roerfluit 4' van het Rugwerk, en plaatste op het Rugwerk een Tertiaan. Albertus van Gruisen werkte in 1819 aan het orgel.
- In 1860 stortte de oude kerk gedeeltelijk in door een storm. Het orgel werd hierna gedemonteerd door Eeltje Sjoerds Ypma en opgeslagen. Na de bouw van de huidige kerk is het instrument door N.A.G. Lohman weer opgebouwd. Mogelijke plaatste hij nieuwe klavieren, maar verder is er niets gewijzigd. In 1862 ruilde de kerkvoogdij drie beelden die voorheen op het orgel stonden, maar nu niet meer pasten, met de kerkvoogdij in Koudum. Er kwamen drie kleinere beeldjes voor terug. Het orgel is hierna weer gereviseerd in de jaren 1901-1903 door de firma Van Dam uit Leeuwarden. De dispositie werd hierbij gewijzigd. Op 5 juli 1903 nam men het orgel weer in gebruik. Bij de ingebruikname werd het bespeeld door de orgelmaker Pieter van Dam, terwijl zijn vrouw enkele liederen zong.
- Na zestig jaar was weer een grondige restauratie nodig. Deze werd opgedragen aan de firma Spanjaard. Het betrof een technische restauratie, waarbij aan de dispositie en intonatie niets is gewijzigd. De heer J. Nauta uit Sneek was betrokken bij de werkzaamheden als adviseur. Op 7 juni 1964 werd het instrument weer in gebruik genomen tijdens een feestelijke kerkdienst, waarbij de heer Koeman uit Alkmaar het orgel bespeelde.
- In de jaren 2003/2004 is het orgel opnieuw gerestaureerd, nu door de firma Bakker & Timmenga onder advies van Jan Jongepier. Het doel was herstel van de situatie van 1903, maar met enkele wijzigingen die terug zouden grijpen op de oorspronkelijke situatie. Tijdens de restauratie werd echter duidelijk dat het binnenpijpwerk in het geheel geen origineel materiaal meer bevatte. Er was pijpwerk van Van Dam uit 1903, maar ook van Van Gruisen (1811) en Scheuer. De conclusie die getrokken is, is dat Van Dam in 1903 al het binnenpijpwerk heeft verwijderd en vernieuwd, deels met nieuw en deels met gebruikt materiaal uit de voorraad. In feite is het dus een Van Dam-orgel in een oude kas. Op 26 februari 2004 is het gerestaureerde orgel weer in gebruik genomen, waarbij het bespeeld werd door Jan Jongepier.
Technical data
| Number of stops per division | |
| - Hoofdwerk | 10 |
| - Rugwerk | 6 |
| - Pedaal | aangehangen |
| Total number of stops | 16 |
| Key action | Mechanical |
| Stop action | Mechanical |
| Windchest(s) | Slider chests |
| Pitch | a' = 442 Hz |
| Temperament | Equal temperament |
| Wind pressure | 69 mm |
Specification
Hoofdwerk (C-c'''): Bourdon 16' - 1811/1903, Prestant 8' - 1786/19e eeuw, Holpijp 8' - 1903, Violoncel 8' - 1903; C-H gecombineerd met Holpijp, Octaaf 4' - Scheuer, Roerfluit 4' - 1903, Quintprestant 3' - 1811, Octaaf 2' - vroeg 18e eeuws, Mixtuur I-III sterk - 1903/Scheuer, Trompet 8' (B/D) - 18e eeuw.
Rugwerk (C-c'''): Holpijp 8' - 1903/1811, Viola 8' (discant) - 1903, Salicet 4' - 1786/1850/1903, Fluit d'Amour 4' - 1786/1811/1903, Quintfluit 3' - 2004, Gemshoorn 2' - 1850/1903.
Pedaal (C-d'): Aangehangen.
| Compound stop | Composition |
| Mixtuur I-III sterk | C: 2 2/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2'. |
| Other specifications | |
|---|---|
| Knock (1788) |
Het Orgel alhier nieuw gemaakt, bestond uit 2 Hand-Clavieren, en had de navolgende 18 stemmen. Manuaal: Principaal 16' (discant), Praestant 8', Gemshoorn 8' (bas), Holpijp 8', Quint 6', Octaaf 4', Quint 3', Octaaf 2', Sexquialter II sterk, Mixtuur III sterk en Trompet 8'. Rugwerk: Holpijp 8', Praestant 8' (discant), Praestant 4', Rhoerfluit 4', Gemshoorn 4' (bas), Quint 3' en Octaaf 2'. Aangehangen pedaal. Vier blaasbalgen. De maakers van dit Werk zyn geweest, Wiebe Meyes en Meye Wiebes, Vader en Zoon, beide huistimmerlieden. Edog het heeft naderhand gebleken, dat deeze knaapen misschien beter Timmerlieden dan Orgelmaakers geweest zyn; want toen het Orgel zou opgenomen worden, wierd het geheel ondeugend bevonden. Dit is wederom een goede leer voor kerkvoogden, om tot het vervaardigen van een Nieuw Orgel, geene Timmerlieden, of diergelyke Beunhaasen te gebruiken, maar liever een bekwaam, eerlyk, en vermaard Orgelmaaker te bezigen. |
| Different specifications |
De dispositie luidde na de restauratie van 1903: Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Violoncel 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quintprestant 3', Octaaf 2', Mixtuur , Trompet 8' (gedeeld). Rugwerk: Holpijp 8', Viola di Gamba 8' (discant), Salicet 4', Fluit d'Amour 4', Gemshoorn 2'. Pedaal: Aangehangen. |
| Literature |
|
 |
 |
 |
 |
 |