Orgel Databank | Beschreibung Orgel

Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel

Bild: Piet Bron. Datering: 2 October 2012.

Bild: Piet Bron

Aldeboarn, Nederland (Fryslân) - Doelhôftsjerke
Gemeinde: Heerenveen
Adresse: Tsjerkebuorren 2, 8495 KH, Aldeboarn

Beschreibung nr.: 1001796.
Kartennummer "Stichting Orgelcentrum": GR3978 (Klaviatuur). Kartennummer "De Mixtuur": B01.

Gebaut von: Lammert van Dam (1779)

Jahr	Orgelbauer	Opus	Aktivität
1779	Lammert van Dam		Neubau
1859	Luitjen Jacob van Dam
1967	Bakker & Timmenga		Restaurierung

In opdracht van jhr. Augustinus Lycklama à Nijeholt, grietman van Utingeradeel bouwde Van Dam in Aldeboarn zijn eerste orgel. Lubartus Bekenkamp maakte de kassen en het snijwerk. Op 27 mei 1779 werd het in gebruik genomen. Het instrument werd naderhand enkele malen gereviseerd. In 1859 is het door de firma Van Dam verbouwd. Een restauratie door Bakker & Timmenga in 1966/1967 bracht het weer terug in vrijwel de originele staat. In 1910 was er een pneumatisch vrij pedaal met vier stemmen aan het orgel toegevoegd. Dit is in 1966 weer ongedaan gemaakt. Adviseurs bij de restauratie waren Lambert Erné namens de Orgelcommissie van de Hervormde Kerk en Cor Edskes namens monumentenzorg. Op 20 december 1967 is het orgel weer in gebruik genomen.

Technische Daten

Anzahl Register pro Manual
- Hoofdwerk	10
- Rugwerk	7
- Pedaal	aangehangen
Gesamtzahl der Stimmen	17
Tastentraktur	Mechanical
Registertraktur	Mechanical
Windlade(n)	Slider chests

Disposition
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8' - 1859; discant dubbel, Holpijp 8', Octaaf 4', Spitsfluit 4' - 1967, Quint 3' - 1967, Super Octaaf 2', Cornet III sterk (discant), Mixtuur IV sterk (bas), Mixtuur V-VI sterk (discant), Trompet 8'.
Rugwerk (C-f'''): Fluitdous 8', Prestant 4', Fluit d'Amour 4', Nasat 3' - 1967, Octaaf 2', Sexquialter II sterk - 1967, Dulciaan 8'.
Pedaal (C-e'): Aangehangen.
Koppeln: Manuaalkoppel - schuifkoppel.
Nebenregister und Spielhilfen: Tremulant, Afsluiting Manuaal, Afsluiting Rugwerk, Windlossing.

Übrige dispositiondaten
Knock (1788)	Manuaal: Praestant 8' (discant dubbel), Holpyp 8', Octaaf 4', Spitsfluit 4', Quint 3', Super Octaaf 2', Cornet III sterk, Mixtuur IV-V-VI sterk en Trompet 8'. Rug Positief: Fluit Douce 8', Praestant 4', Gedaktfluit 4', Nassat 3', Octaaf 2', Sexquialter II sterk en Dulciaan 8'. Aangehangen pedaal. 2 tremulanten, 2 afsluitingen, 1 windlossing, 3 blaasbalgen.
Mehrere dispositionen	G.W. Lohman noteerde: Dispositie van het Orgel in de Gereformeerde Kerk te Oldeboorn in Vriesland. Hoofd Manuaal 10 stemmen: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Spitzfluit 4', Octaaf 2', Quint 3', Mixtuur gehalverd, Cornet, disc., Trompet 8', Tremulant, afsluiting. Rugpositief 7 stemmen: Fluit Dous 8', Prestant 4', Fluit 4', Octaaf 2', Sexquialter, Nazat 3', Dulciaan 8', Tremulant, afsluiting. Een aangehangen Pedaal, de handklavieren loopen van C tot f 3. Na de wijzigingen van 1859 was de dispositie: Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8' (discant dubbel), Holpijp 8', Violon 8', Octaaf 4', Fluit 4', Superoctaaf 2', Mixtuur IV-VI sterk, Cornet III sterk, Trompet 8'. Rugwerk: Fluit Douce 8', Gamba 8', Célèste 8', Prestant 4', Roerfluit 4', Octaaf 2', Dulciaan 8'. Pedaal aangehangen.

Übrige dispositiondaten

Knock (1788)

Manuaal: Praestant 8' (discant dubbel), Holpyp 8', Octaaf 4', Spitsfluit 4', Quint 3', Super Octaaf 2', Cornet III sterk, Mixtuur IV-V-VI sterk en Trompet 8'.
Rug Positief: Fluit Douce 8', Praestant 4', Gedaktfluit 4', Nassat 3', Octaaf 2', Sexquialter II sterk en Dulciaan 8'.
Aangehangen pedaal. 2 tremulanten, 2 afsluitingen, 1 windlossing, 3 blaasbalgen.

Mehrere dispositionen

G.W. Lohman noteerde:
Dispositie van het Orgel in de Gereformeerde Kerk te Oldeboorn in Vriesland.
Hoofd Manuaal 10 stemmen: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Spitzfluit 4', Octaaf 2', Quint 3', Mixtuur gehalverd, Cornet, disc., Trompet 8', Tremulant, afsluiting.
Rugpositief 7 stemmen: Fluit Dous 8', Prestant 4', Fluit 4', Octaaf 2', Sexquialter, Nazat 3', Dulciaan 8', Tremulant, afsluiting.
Een aangehangen Pedaal, de handklavieren loopen van C tot f 3.

Na de wijzigingen van 1859 was de dispositie:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8' (discant dubbel), Holpijp 8', Violon 8', Octaaf 4', Fluit 4', Superoctaaf 2', Mixtuur IV-VI sterk, Cornet III sterk, Trompet 8'.
Rugwerk: Fluit Douce 8', Gamba 8', Célèste 8', Prestant 4', Roerfluit 4', Octaaf 2', Dulciaan 8'.
Pedaal aangehangen.

Literatur

Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de Provincie Friesland, Groningen en Elders aangetroffen worden / Nicolaas Arnoldi Knock. - Nieuwe uitgave. - Sneek: Boeijenga, 1968. - Herdruk van het boekje uit 1788.
Een tweetal aanvullingen op Hess' Dispositiën uit 1774 / dr. Gustav Fock. - In: Het Orgel : Nederlandse Organisten Vereniging 1890-1960. - (Jubileumnummer van Het Orgel).
Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 64 nr. 1, januari 1968.
Bij de foto's / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 64 nr. 4, april 1968.
Frieslands orgelpracht : deel I 1500-1800 / Jan Jongepier. - Sneek: Boeijenga, 1970.
Orgels in Friesland - deel 1 / Maarten Seybel. - Baarn: De Praestantspers, 1970.
De historie van het orgel en de kerk te Oldeboorn (Fr) / Johan G. Koers, Klaas J. Tiemersma. - In: De Orgelvriend, jrg. 13 nr. 12, december 1971.
Excursienieuws : Orgeldag voor het noorden op zaterdag 7 oktober 1972 a.s. / Klaas J. Tiemersma, Johan G. Koers. - In: De Orgelvriend, jrg. 14 nr. 9, september 1972.
Orgel ABC : Orgelfoto-album. - Amersfoort: J.C. Willemsen, [1976]. - Extra editie van "De Orgelvriend".
Grepen uit de orgelgeschiedenis van Friesland II / Maarten Seijbel. - [Elburg] : [Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel], [s.a.]. - ca. 1980.
Het historische orgel in Nederland 1769 - 1790 / Jan Jongepier (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1999. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 3).
Vijf eeuwen Friese orgelbouw : Een schoone voorraad waarlyk / Jan Jongepier. - Leeuwarden : Friese Pers Boekerij, 2004.
Najaarsexcursie Organum Frisicum / Geert van der Heider, Keimpe van der Wal. - In: Friese orgelkrant 2012.

Aufnahmen

Ewald Kooiman bespeelt de orgel van Langweer en Oldeboorn / Ewald Kooiman. - Kerk & Muziek Kampen KMK 1008 (LP). - 1978.

Bild: Piet Bron	Bild: Piet Bron	Bild: Piet Bron	Bild: Piet Bron	Bild: Piet Bron	Bild: Piet Bron
Bild: Piet Bron	Quelle: Postcard	Bild: Piet Bron	Bild: Piet Bron	Bild: Piet Bron