Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Bron: Postcard

Vlissingen, Nederland (Zeeland) - Grote- of Sint Jacobskerk
Gemeente: Vlissingen
Streek:Walcheren
Adres: Oude Markt 2, 4381 ER, Vlissingen
Website: http://www.sintjacobskerk.nl/

Beschrijving nr.: 1001283.

Gebouwd door: Pieter van Dam (1916)
Afgebroken (1968)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1916	Pieter van Dam		nieuwbouw
1933	Hendrick Wicher Flentrop		restauratie

De Grote Kerk in Vlissingen brandde in 1911 volledig uit. Het oude orgel, gebouwd door Albertus van Os in 1769, ging hierbij verloren. Het was in het koor geplaatst. In het noordelijk transept was een aparte kerk ingericht voor de Engelse gemeente. Het orgel dat zich hier bevond, gebouwd in 1792 door Frederik van Weele, ging ook verloren. Na de herbouw bouwde Van Dam uit Leeuwarden een nieuw orgel. De dispositie was ontworpen door organist A.P. Varel. Op 13 mei 1916 is het in gebruik genomen. In 1933 is het instrument gerestaureerd door H.W. Flentrop onder advies van K.M. Luyten. Hierbij verviel de Prestant 16' van het Hoofdwerk ten gunste van een Sesquialter II sterk, en werd de Fluit Dolce 8' door een Blokfluit 2' vervangen. Ook de samenstelling van de Cornet werd gewijzigd. Op het Bovenwerk vervielen de Melophone, Aeoline en Vox Humana 8', en kwamen als nieuwe registers een Prestant 8', een Mixtuur II-IV sterk en een Hobo 8'. Ook is de pedaalomvang uitgebreid tot f'.
De geschiedenis van het orgel vertoonde hierna enkel dieptepunten. Het had ernstig te lijden gehad door beschietingen in de tweede wereldoorlog en door de watersnoodramp in 1953, zodat het in 1965 is afgebroken en vervangen door een nieuw instrument van Flentrop.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Hoofdwerk	15
- Bovenwerk	13
- Pedaal	9
Totaal aantal stemmen	37
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen
Temperatuur	Equal temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''):
Hoofdlade: Prestant 16', Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Gemshoorn 8', Violon 8', Fluit Dolce 8', Octaaf 4', Roerfluit 4'.
Combinatielade: Quint 3', Octaaf 2', Cornet V sterk, Mixtuur II-IV sterk, Basson 16', Trompet 8'.
Bovenwerk (C-f'''):
Hoofdlade: Bourdon 16', Holpijp 8', Salicionaal 8', Viola di Gamba 8', Aeoline 8', Mélophone 8', Voix Celeste 8', Prestant 4', Flûte Harmonique 4'.
Combinatielade: Woudfluit 2', Cornet IV sterk, Clarinet 8', Vox Humana 8', Tremulant.
Pedaal (C-d'):
Hoofdlade: Prestant 16', Subbas 16', Octaaf 8', Gedekt 8', Cello 8'.
Combinatielade: Octaaf 4', Bazuin 16', Trompet 8', Trompet 4'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk.
Speelhulpen: Combinatietreden.

Literatuur

Het nieuwe Orgel voor de St. Jacobskerk. - In: Vlissingsche Courant, 26 maart 1912.
N.V. Orgelfabriek P.van Dam : v/h Firma L. van Dam & Zonen Kerkorgelfabrikante Leeuwarden / Frans Hasselaar. - Leeuwarden : Van Dam, [1927].
De Harp, juni 1933.
De Harp, september 1933.
Het orgel van Cornelis Ramault in de St.-Jacobskerk te Vlissingen / W.H. van Dort. - In: De Praestant, jrg.12 (1963), p. 57-60.
Het orgel in de St.-Jacobskerk te Vlissingen / W.H. van Dort. - In: De Praestant, jrg.18 (1964), p. 63-68.
St. Jacobskerk Vlissingen krijgt nieuw orgel. - In: Hervormd Nederland, 15 april 1967.
Historische orgels in Zeeland II (Walcheren) / J.H. Kluiver, W.H. van Dort. - In: Archief 1974 : Mededelingen van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, p. 23-135.
De orgels van St.-Jacobskerk te Vlissingen / Prosper Sevestre. - [Amsterdam] : Koninklijke Nederlandse Organistenvereniging, 2000.
100 jaar verdwenen orgels : Het voormalige orgel van de Grote Kerk te Vlissingen / Aart de Kort. - In: Het Orgel, jrg. 100 nr.2, maart/april 2004.

Bron: Collectie Carl IJzerman

Foto: H.C.A. Varel

Bron: fa. P. van Dam

Bron: Postcard

Foto: Piet Bron