Organ database | Complete description

Complete description of the selected organ

Photo: Tjalling Roosjen. Date: 19 February 2011.

Photo: Tjalling Roosjen

Houthem, Nederland (Limburg (Nederlands)) - Kerk van de Heilige Gerlachus
Municipal: Valkenburg aan de Geul
Address: Onderstestraat 1, 6301 KB, Houthem
Website: http://www.st-gerlach.nl/

Description nr.: 1001263.
Stichting Orgelcentrum card number: VE0002, GR2277 (Nieuwe editie).

Built by: Binvignat & Houtappel (1784)

Year	Builder	Opus	Activity
1784	Binvignat & Houtappel		new organ
1894	Gebroeders Vermeulen		restoration and enlargement
1957	Verschueren Orgelbouw	384	restoration and enlargement
1989	Verschueren Orgelbouw		reconstruction
2018	Verschueren Orgelbouw		restoration

Binvignat & Houtappel bouwden in 1784 een orgel voor de kloosterkerk van de zusters Norbertinessen te Houthem-Sint Gerlach. Het was een orgel met één manuaal en aangehangen pedaal. De zusters verhuisden in 1786 naar Roermond, en het orgel werd meegenomen. In 1809 werd het aangekocht door de parochie van Houthem en herplaatst in de voormalige Stiftskerk, thans parochiekerk.
In 1894 wijzigde Vermeulen het orgel. Een zelfstandig pedaal met twee stemmen werd gemaakt. In 1957 werd het door Verschueren gerestaureerd onder advies van Maarten Vente en dr. P.J. de Bruyn. Daarbij werd het manuaal in de oorspronkelijke staat hersteld. Tevens werd een nieuw rugpositief gemaakt, met behulp van een kas en een windlade van een orgel van de gebroeders Müller uit 1850. Het pijpwerk werd wel nieuw gemaakt. Ook het pedaal is door Verschueren uitgebreid. In 1989 werd een nieuwe restauratie voltooid. Hierbij is het oude werk in oude staat hersteld, met handhaving van de opzet uit 1894. Rugwerk en pedaal werden gecorrigeerd in de stijl van Binvignat. Er zijn nog 8 registers uit 1784 in het orgel aanwezig. Ook is in 1989 een nieuwe speeltafel geplaatst.
In 2018 is door Verschueren groot onderhoud uitgevoerd. Daarbij is het orgel gereinigd, waar nodig is herstel uitgevoerd van mechanieken en pijpwerk, en de koppen van de Trompette 8' zijn vernieuwd. Het orgel werd hierna weer in gebruik genomen op 2 december 2018 met een concert door Jo Louppen in samenwerking met het vocaal ensemble Capelle Sine Nomine. Adviseurs bij de werkzaamheden waren Remy Syrier en Rudi van Straten.

Short list of all locations the organ has been

1784	Houthem	Stiftskerk Zusters Norbertinessen
1786	Roermond	Kloosterkerk Zusters Norbertinessen
1809	Houthem	Kerk van de Heilige Gerlachus

Technical data

Number of stops per division
- Grand Orgue	12
- Positif	9
- Pédale	4
Total number of stops	25
Key action	Mechanical
Stop action	Mechanical
Windchest(s)	Slider chests
Pitch	a' = 415 Hz
Temperament	Unequal Temperament

Specification
Grand Orgue (CD-d''', division between c'/cis'): Montre 8' - 1894, Bourdon 8', Prestant 4', Flûte 4', Nasard 3', Doublette 2', Sesquialtera 2 rangs (2/3') - 1989, Cornet 4 rangs (4') (from cis'), Fourniture 4 rangs (1'), Trompette 8' (B/D), Voix Humaine 8' - 1989, Clairon 4' - 1957.
Positif (CD-d''', division between b°/c'): Bourdon 8' - 1957/1989, Prestant 4' - 1957, Flûte 4' - 1957/1989, Nasard 3' - 1957/1989, Doublette 2' - 1989, Tierce 1 3/5' - 1957/1989, Larigot 1 1/2', Mixture 3 rangs (1/2') - 1957/1989, Cromhorne 8' (B/D) - 1989.
Pédale (C-d'): Soubbase 16' - 1867, Flûte 8' - 1989, Prestant 4' - 1957, Trompette 8' - 1989.
Couplers: Accouplement du Positif au Grand Orgue - schuifkoppel, Tirasse Grand Orgue, Tirasse Positif.
Accessories: Tremblant Doux.

Compound stop	Composition
Fourniture 4 rangs	C: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'. c°: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. cis': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c'': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'.
Cornet 4 rangs	cis': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Sesquialtera 2 rangs	C: 2/3' - 2/5'. c°: 1 1/3' - 4/5'. cis': 2 2/3' - 1 3/5'.
Mixture 3 rangs	C: 1/2' - 1/3' - 1/4'. c°: 2/3' - 1/2' - 1/3'. fìs°: 1' - 2/3' - 1/2'. cis': 1 1/3' - 1' - 2/3'. c'': 2' - 1 1/3' - 1'. fis'': 2 2/3' - 2' - 1 1/3'.

Other specifications
Different specifications	De oorspronkelijke dispositie luidde: Manuaal: Bourdon 8', Prestant 4', Flûte 4', Nasard 3', Doublette 2', Tierce 1 3/5', Sesquialter 2 rangs, Cornet 4 rangs, Fourniture 4 rangs, Trompette 8' (B/D), Cromhorne 8', Voix Humaine 8'. Pedaal: Aangehangen. Voor 1957 was de dispositie: Manuaal (C-g'''): Bourdon 16', Montre 8', Gamba 8', Bourdon 8', Octaaf 4', Fluit 4', Kwint 3', Octaaf 2', Mixtuur IV sterk, Cornet III sterk, Trompet 8' (gedeeld). Van 1957 tot 1989 was de dispositie: Hoofdwerk (C-g'''): Montre 8', Bourdon 8', Octaaf 4', Flûte 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Sesquialter II sterk, Mixtuur IV sterk, Cornet IV sterk, Trompette 8' (gedeeld), Musette 8', Clairon 4'. Positief (C-g'''): Nachthoorn 8', Kwintadeen 8', Prestant 4', Baarpijp 4', Roerkwint 2 2/3', Spilfluit 2', Scherp III-IV sterk, Dulciaan 8'. Het pijpwerk van het positief stamt uit 1957. Pedaal (C-f'): Subbas 16', Octaafbas 8', Baarpijp 8', Kwintbas 5 1/3', Koraalbas 4'.

Other specifications

Different specifications

De oorspronkelijke dispositie luidde:
Manuaal: Bourdon 8', Prestant 4', Flûte 4', Nasard 3', Doublette 2', Tierce 1 3/5', Sesquialter 2 rangs, Cornet 4 rangs, Fourniture 4 rangs, Trompette 8' (B/D), Cromhorne 8', Voix Humaine 8'.
Pedaal: Aangehangen.

Voor 1957 was de dispositie:
Manuaal (C-g'''): Bourdon 16', Montre 8', Gamba 8', Bourdon 8', Octaaf 4', Fluit 4', Kwint 3', Octaaf 2', Mixtuur IV sterk, Cornet III sterk, Trompet 8' (gedeeld).

Van 1957 tot 1989 was de dispositie:
Hoofdwerk (C-g'''): Montre 8', Bourdon 8', Octaaf 4', Flûte 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Sesquialter II sterk, Mixtuur IV sterk, Cornet IV sterk, Trompette 8' (gedeeld), Musette 8', Clairon 4'.
Positief (C-g'''): Nachthoorn 8', Kwintadeen 8', Prestant 4', Baarpijp 4', Roerkwint 2 2/3', Spilfluit 2', Scherp III-IV sterk, Dulciaan 8'.
Het pijpwerk van het positief stamt uit 1957.
Pedaal (C-f'): Subbas 16', Octaafbas 8', Baarpijp 8', Kwintbas 5 1/3', Koraalbas 4'.

Literature	Uit de orgelbouwwereld. - In: Het Orgelblad, jrg. 2 nr. 9/10, december 1959/januari 1960. Orgels gebouwd door de fa. L. Verschueren c.v. Heijthuijsen (L.) vanaf 1956. - [Heijthuijsen] : [fa. L. Verschueren c.v.], [1960]. Vakantie. - In: De Orgelvriend, jrg. 15 nr. 7/8, juli/augustus 1973. Orgels in Limburg / G.M.I. Quaedvlieg. - Zutphen: De Walburg Pers, 1982. Het orgel in de St.-Gerlachuskerk te Houthem-St. Gerlach / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 87 nr. 1, januari 1991. Drielanden orgeltocht (2) / Henk van Homeijer. - In: De Orgelvriend, jrg. 34 nr. 2, februari 1992. De orgelbouwers Binvignat / Gerard M.I. Quaedvlieg. - In: Monumenten, nr. 10/11, oktober/november 1997 en nr. 12, december 1997. Programma Orgelfestival 98. - Urmond : Stichting Samenwerkende Orgelvrienden Limburg, 1998. Pereboom & Leijser : Orgelmakers te Maastricht - Facteurs d'Orgue à Maastricht / Frans Jespers, Henk van Loo, Ton Reijnaerdts. - Maastricht : Stichting Samenwerkende Orgelvrienden Limburg, 1998. Het historische orgel in Nederland 1769 - 1790 / Jan Jongepier (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1999. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 3). Orgellandschaft zwischen Maas und Rhein / Erik van der Heijden. - Mettlach : Gesellschaft der Orgelfreunde, 2005. - (Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde ; 189). 28e orgelreis : Bourgogne en Franche-Comté 16 t/m 22 oktober 2011. - Soest : Stichting Internationale Orgelreizen, 2011. - Reisboek. De orgelmakers Joseph en Adam Binvignat : Maastrichtse orgelbouw in de nadagen van het ancien régime en in het begin van de moderne tijd / Rémy Guillaume Jean-Baptiste Syrier. - [Utrecht] : [Universiteit Utrecht], 2014.
Recordings	Remy Syrier bespeelt het Binvignat-orgel in de St. Gerlachuskerk te Houthem / Remy Syrier. - De Kaersemaeker CD 2941 (CD). - 2009. Historische orgels in Limburg / Diverse organisten. - TSJ 9503/04/05 (3-CD's). - 1995. - Opgenomen op verschillende historische orgels in Limburg. 1891 - Verschueren - 1991 : Negen instrumenten uit 100 jaar Verschueren orgelbouw / Diverse organisten. - LBCD 28/29 (dubbel-CD). - 1991.
Links	https://www.orgelnieuws.nl/binvignat-orgel-houthem-sint-gerlach-opnieuw-in-gebruik/

Photo: Tjalling Roosjen	Photo: Tjalling Roosjen	Photo: Janco Schout	Source: Stichting Orgel Centrum	Photo: Janco Schout	Photo: Janco Schout
Photo: Janco Schout	Photo: Janco Schout	Photo: Janco Schout	Source: Collectie Gerco Schaap	Photo: Janco Schout	Photo: Janco Schout