Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 27 May 2012.

Foto: Michiel van 't Einde

Steenwijk, Nederland (Overijssel) - Grote Kerk of Sint Clemenskerk
Gemeente: Steenwijkerland
Adres: Kerkstraat 16, 8331 JC, Steenwijk
Website: https://www.pkn-steenwijk.nl/

Beschrijving nr.: 1001216.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: A0093.

Gebouwd door: Petrus van Oeckelen (1861)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1861 Petrus van Oeckelen  nieuwbouw
1922 Verschueren Orgelbouw  diverse werkzaamheden
1949 firma D.A. Flentrop  diverse werkzaamheden
1957 firma D.A. Flentrop  restauratie
1981 firma D.A. Flentrop  diverse werkzaamheden
2001 Flentrop Orgelbouw  restauratie
2012 Flentrop Orgelbouw  restauratie

  • In de oude kerk van Steenwijk werd in 1860/1861 een nieuw orgel gebouwd door Petrus van Oeckelen uit Haren (Gr). Al sinds 1844 waren er klachten over het bestaande orgel (uit 1612), maar de middelen voor nieuwbouw ontbraken. Na de oplevering werd het instrument gekeurd door de firma Bätz & Co. op 19 en 20 februari 1861. Op 24 februari is het in gebruik genomen met een bespeling door de Groningse organist Trip. In 1922 plaatste de firma Verschueren een tremulant op het orgel. In 1949 werd door Flentrop een windmotor geplaatst. De dispositie is pas in 1957 licht gewijzigd bij een restauratie door Flentrop. De samenstelling van de Mixtuur werd herzien, en enkele tongwerken kregen opslaande tongen. In 1981 is het orgel, opnieuw door Flentrop, grondig schoongemaakt.
  • In 2001 voerde de firma Flentrop een eerste restauratie uit, hierbij geadviseerd door Jan Jongepier. Bij deze restauratie werd de Mixtuur teruggebracht in de oorspronkelijke staat, en ook werden de Bazuin 16' en Trompet 16' weer voorzien van doorslaande tongen. In 2011 werd de tweede fase van de restauratie uitgevoerd, waarbij een nieuwe windmotor is geplaatst en de windvoorziening werd hersteld en verbeterd. Het houten pijpwerk is ook geheel hersteld.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk11
- Bovenwerk8
- Pedaal7
Totaal aantal stemmen26
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-g'''): Prestant 16', Octaaf 8', Holpijp 8', Quint 6', Octaaf 4', Nachthoorn 4', Octaaf 2', Cornet V sterk (8') (discant), Mixtuur IV-V sterk (2') - 1861/2001, Trompet 16' (B/D), Trompet 8' (B/D).
Bovenwerk (C-g'''): Prestant 8', Holpijp 8', Holfluit 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4', Spitsfluit 4', Woudfluit 2', Clarinet-Fagot 8' - 1861/1957, Tremulant - 1922.
Pedaal (C-d'): Prestant 16', Subbas 16', Quint 12', Octaaf 8', Octaaf 4', Bazuin 16', Trombone 8'.
Koppelingen: Manuaalkoppeling (gedeeld in bas en discant), Pedaal - Hoofdwerk.

VulstemSamenstelling
Mixtuur IV-V sterk C: 2' - 1 1/3' - 1'. f°: 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. f': 8' - 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Overige dispositiegegevens
Van 't Kruijs (1885) Het Orgel in de Groote of St. Janskerk te Steenwijk, heeft 26 sprekende stemmen, twee klavieren, vrij pedaal. Van Oeckelen uit Haren (Groningen) leverde dit werk in 1861.
Organist de Heer J. Godefroy.
Hoofdmanuaal: Prestant 16', Octaaf 8', Holpijp 8', Quint 6', Octaaf 4', Nachthoorn 4', Octaaf 2', Mixtuur 4, 5 st., Cornet 5 st., Trompet 16', Trompet 8'.
Bovenmanuaal: Prestant 8', Holpijp 8', Holtfluit 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4', Spitsfluit 4', Woudfluit 2', Clarinet-Fagot 8'.
Pedaal: Prestant 16', Subbas 16', Quint 12', Octaaf 8', Octaaf 4', Bazuin 16', Trombone 8'.
Stomme Registers: 2 Koppelingen, 3 Afsluitingen, Ventiel.
Literatuur
  • Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I.
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 54 nr. 5, mei 1958.
  • Orgels in Overijssel / Maarten Seybel. - Sneek: Boeijenga, 1965.
  • Er staat een orgel in... / Gert Oost, Bert Wisgerhof, Piet Hartemink . - Baarn: Bosch & Keuning, 1983.
  • Repertorium van de orgels gebouwd door Petrus van Oeckelen, orgelmaker te Harendermolen (Groningen) : doctoraalscriptie muziekwetenschap / Lex Gunnink. - Zwolle : A.C. Gunnink, 1990.
  • Zij hielden de lofzang gaande : Over de orgels, organisten en orgeltrappers van de Hervormde Gemeente in Steenwijk / J. ter Steege. - Kampen : IJsselacademie, 1992.
  • Het Van Oeckelen-orgel in de Grote of St.-Clemenskerk te Steenwijk / Bert Wisgerhof. - In: Organist en Eredienst, maart 1994.
  • Overwegingen bij een monumentaal Van Oeckelen-orgel uit 1861 / Peter van Dijk. - In: Organist en Eredienst, mei 1994.
  • Het Petrus van Oeckelen-orgel in de Grote Kerk te Steenwijk / J. ter Steege. - In: De Orgelvriend, jrg. 38 nr. 7/8, juli/augustus 1996.
  • De orgelmakers Witte : Een bijdrage tot de geschiedschrijving van de orgelbouw in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw / dr. Teus den Toom. - Heerenveen: Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, 1997.
  • Het historische orgel in Nederland 1858 - 1865 / Teus den Toom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2003. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 8).
  • Van Oeckelen-orgel Steenwijk zit nu beter in zijn wind / Lex Gunnink. - In: De Orgelvriend, jrg. 54 nr. 5, mei 2012.
Opnamen
  • Grote Kerk Steenwijk / Harm Hoeve m.m.v. Arjen en Edith Post, trompet. - Excellent Records ER (CD). - 2011.
  • De orgelmaker Petrus van Oeckelen : Geert Bierling, Anco Ezinga, Henk Gijzen, Jan Jongepier, Dick Sanderman, Piet Wiersma bespelen achttien van zijn instrumenten. - VLS Records VLC 1092 (3 CD's in een doos). - 1992.
Links https://www.pkn-steenwijk.nl/over-pg-steenwijk/historie/

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 27 May 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 27 May 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 27 May 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 21 August 2008.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 21 August 2008.
Foto: Michiel van 't Einde
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 18 March 2011.
Foto: Tjalling Roosjen
Bron: Petrus van Oeckelen. Datering: ca. 1860.
Bron: Petrus van Oeckelen