Spring naar content
Complete description of the selected organ
Photo: Piet Bron. Date: Zomer 1997.

Photo: Piet Bron

Sloten (Friesland), Nederland (Fryslân) - Hervormde Kerk (Johannes de Doperkerk)
Municipal: De Fryske Marren
Address: Achterom, 8556 XR, Sloten

Description nr.: 1001208.

Built by: Albertus Johannes van Gruisen (1787)

YearBuilderOpusActivity
1704 Jan Harmens Camp  new organ
1787 Albertus Johannes van Gruisen  new organ
1933 Gerrit van Leeuwen  restoration
1975 Jürgen Ahrend92 restoration
2022 Bakker & Timmenga  maintenance/reparations

  • In 1704 bouwde Jan Harmens Camp een orgel voor de kerk van Sloten. Het was een eenklaviers orgel. In 1786/1787 werd het een nieuw orgel gebouwd door Albertus van Gruisen. Deze maakte de klavieren volledig, en bouwde een nieuw hoofdwerk. Het oude orgel werd als rugwerk gebruikt. Het orgel werd in 1933 door G. van Leeuwen gerestaureerd. De tongwerken werden vernieuwd en enkele andere wijzigingen werden uitgevoerd, zoals vervanging van de Octaaf 2' van het Hoofdwerk door een Fluit 4' en van de Mixtuur van het Rugwerk door een Viola di Gamba 8'. Ook is de klaviatuur vervangen door nieuwe met een grotere omvang. De windladen zijn echter niet vergroot of vervangen. In 1975 is het orgel door Ahrend gerestaureerd. Adviseur bij de werkzaamheden was Klaas Bolt. De situatie van 1786 werd gereconstrueerd. In 1976 werd het orgel weer in gebruik genomen.
  • In april en mei 2022 zijn werkzaamheden uitgevoerd door Bakker & Timmenga. Het betrof groot onderhoud en herstelwerkzaamheden aan de balg.

Technical data
Number of stops per division
- Hoofdwerk10
- Rugwerk6
- Pedaalaangehangen
Total number of stops16
Key actionMechanical
Stop actionMechanical
Windchest(s)Slider chests
Pitch1/2 toon boven 440 Hz
TemperamentEqual temperament
Wind pressure70 mm

Specification
Hoofdwerk (C-c'''): Bourdon 16' (discant) - 1786, Praestant 8' - 1710/1786, Holpijp 8', Octaaf 4', Quint 3', Super Octaaf 2', Woudfluit 2', Sexquialter II sterk (2/3') - 1710/1786, Mixtuur III-IV sterk (1 1/3') - 1710, Trompet 8' - 1976.
Rugwerk (C-c'''): Fluit Does 8' - 1710, Praestant 4' - 1786, Quintfluit 3' - 1710, Octaaf 2' - 1710, Mixtuur II-III sterk (1') - 1976, Dulciaan 8' - 1976.
Pedaal (C-d'): Aangehangen.
Couplers: Hoofdwerk - Rugwerk - schuifkoppel.
Accessories: Tremuland, Afsluiter.

Compound stopComposition
Mixtuur III-IV sterk (Hoofdwerk) C: 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c'': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3'.
Sexquialter II sterk (Hoofdwerk) C: 2/3' - 2/5'. c°: 1 1/3' - 4/5'. c': 2 2/3' - 1 3/5'.
Mixtuur II-III sterk (Rugwerk) C: 1' - 2/3'. c°: 1 1/3' - 1'. c': 2' - 1 1/3' - 1'. c'': 2 2/3' - 2' - 1 1/3'.
Other specifications
Knock (1788) Het Orgel alhier (Sloten), 't welk in een zeer gebrekkige staat was, heeft thans den Orgelmaker A. van Gruisen aangenomen hetzelve geheel en al te vernieuwen en te verbeteren, en zal dan bestaan uit 2 Hand-Clavieren en een aangehangen Pedaal, en zal navolgende 16 stemmen hebben.
Manuaal: Bourdon 16' (discant), Praestant 8', Holpyp 8', Octaaf 4', Quint Praestant 3', Octaaf 2', Blokfluit 2', Sexquialter II sterk, Mixtuur III-IV sterk en Trompet 8'.
Rugwerk: Fluit does 8', Praestant 4', Quintfluit 3', Octaaf 2', Mixtuur II-III sterk en Dulciaan 8'.
2 afsluitingen, tremulant, windlossing en 4 blaasbalgen.
Het Orgel, 't geen van onder kort Clavier hadde, zal nu bestaan uit 4 volle Octaven, van C tot drie gestreept c, lang Clavier. Verders zal het gansche Manuaal, met zyn kas, na onder gebragt worden, om voor Rugwerk te dienen. De windladen zullen alle nieuw zyn.
Different specifications Het orgel van Jan Harmens (1704) had als dispositie:
Manuaal (CDEFGA-c'''): Quintadeen 8', Prestant 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Spitsfluit 2', Mixtuur II-III sterk.
Literature
  • Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de Provincie Friesland, Groningen en Elders aangetroffen worden / Nicolaas Arnoldi Knock. - Nieuwe uitgave. - Sneek: Boeijenga, 1968. - Herdruk van het boekje uit 1788.
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 65 nr. 11, november 1969.
  • Frieslands orgelpracht : deel I 1500-1800 / Jan Jongepier. - Sneek: Boeijenga, 1970.
  • Het orgel in de Ned. Herv. Kerk te Sloten (Fr.) / Peter van Dijk. - In: Het Orgel, jrg. 75 nr. 6, juni 1979.
  • Laat zich 't orgel overal... : Het koninklijk instrument en zijn bespelers / Rik Valkenburg. - Dordrecht : J.P. van den Tol, 1980.
  • 40 Jahre Orgelbau Jürgen Ahrend 1954-1994 : Festschrift / Günter Lade. - Leer-Loga: Jürgen Ahrend, 1994.
  • Gegevens betreffende de orgelmakersfamilie Van Leeuwen te Leiden en Leiderdorp / W.D. van der Kleij. - In: De Mixtuur, nr. 80, september 1995.
  • Het historische orgel in Nederland 1479 - 1725 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 1).
  • Luisterrijk : Nederlandse kerkorgels in beeld / Carel van Gestel. - Alphen aan den Rijn: Atrium, 1998.
  • De Friese orgels tussen 1500 en 1750 : Een onderzoek naar de geschiedenis en de bouw van de orgels, de kasarchitectuur, de orgelmakers en de organisten / Auke Hendrik Vlagsma. - Leeuwarden : Fryske Akademy, 2003.
  • Vijf eeuwen Friese orgelbouw : Een schoone voorraad waarlyk / Jan Jongepier. - Leeuwarden : Friese Pers Boekerij, 2004.
  • Veranderend Fries Orgellandschap / Theo Jellema. - In: Friese Orgelkrant 2023 (Stichting Organum Frisicum - Het Friese Orgel).

Photo: Michiel van 't Einde.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde.
Photo: Michiel van 't Einde