Organ database | Complete description

Complete description of the selected organ

Photo: Piet Bron

Rotterdam, Nederland (Zuid-Holland) - Hillegondakerk (Hillegersberg)
Municipal: Rotterdam
Address: Kerkdreef 2, 3054 NB, Rotterdam-Hillegersberg
Website: http://www.hillegondakerk.nl/

Description nr.: 1001174.
Stichting Orgelcentrum card number: GR0027.

Built by: Abraham Meere (1830)

Year	Builder	Opus	Activity
1830	Abraham Meere		new organ
1922	E.F. Walcker & Cie.	1980	rebuild
1941	fa. H. Vermeulen		maintenance/reparations
1982	Ernst Leeflang		reconstruction
1984	Ernst Leeflang		enlargement
1998	Van Rossum Orgelbouw		restoration

Abraham Meere tekende op 7 maart 1828 een contract voor de bouw van een nieuw orgel in de Hillegondakerk. De eerste pijp van het nieuwe orgel werd in de zomer van 1830 geplaatst. Op 22 augustus van datzelfde jaar kon het instrument in gebruik worden genomen. Het orgel met twintig stemmen en aangehangen pedaal stond opgesteld op een oxaal op de scheiding van het schip en het koor van de kerk.
In 1922 verplaatste Walcker het orgel naar de torenwand, en bouwde het orgel volledig om. Het kreeg een electrische tractuur, en ook de dispositie en intonatie werden ingrijpend gewijzigd. De vrijstaande speeltafel kwam op de begane grond in de kerk te staan. Het orgel was opusnummer 1980 van Walcker.
De orgelmaker H. Vermeulen uit Overschie reviseerde het orgel in 1940/1941. Hij maakte de frontpijpen weer sprekend en breidde de dispositie uit met een Trompet 8' op het Hoofdwerk.
Organist Aad van der Hoeven adviseerde in 1980 de orgelcommissie van de kerk om het originele Meere-concept te reconstrueren. De firma Leeflang voerde dit werk uit aan de hand van het bestek van Meere. Op 29 oktober 1982 kon het hernieuwde instrument in gebruik worden genomen. Twee jaar later voegde Jan Keijzer van Leeflang & Keijzer een vrij pedaal toe. Na de restauratie van het kerkgebouw in 1997/1998 bleek het orgel een grote schoonmaakbeurt nodig te hebben. Dit werk werd uitgevoerd door Hans van Rossum onder advies van Aart van Beek namens de Hervormde Orgelcommissie, en Aad van der Hoeven als organist van de kerk. Op 28 augustus 1998 is het weer in gebruik genomen met een concert door Aad van der Hoeven. De dag ervoor was de officiële presentatie van het orgel door Aart van Beek.

Technical data

Number of stops per division
- Onderklavier	11
- Bovenklavier	9
- Pedaal	3
Total number of stops	23
Key action	Mechanical
Stop action	Mechanical
Windchest(s)	Slider chests
Temperament	1/6-komma
Wind pressure	72 mm

Specification
Onderklavier (C-f'''): Prestant 16' (discant), Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Octaaf 2', Sexquialter II sterk (discant), Cornet IV sterk (discant), Mixtuur III-IV sterk (bas), Mixtuur V-VI sterk (discant), Trompet 8' (B/D).
Bovenklavier (C-f'''): Fluit Traver 8' (discant), Bourdon 8' (B/D), Quintadeen 8', Viola di Gamba 8', Prestant 4', Waltfluit 2', Flageolet 1', Carillon III sterk (discant), Vox Humana 8', Cimbelster, Tremulant.
Pedaal (C-f'): Subbas 16', Prestant 8', Bazuyn 16'.
Couplers: Onderklavier - Bovenklavier (gedeeld), Pedaal - Onderklavier, Pedaal - Bovenklavier.
Accessories: Afsluiting Onderklavier, Afsluiting Bovenklavier.

Other specifications
Van 't Kruijs (1885)	Het Orgel in de Hervormde Kerk te Hillegersberg heeft twee klavieren, aangehangen pedaal en 19 sprekende stemmen. Meere, uit Utrecht, heeft dit werk geleverd. Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur 4-6 st., Cornet 5 st., Trompet 8'. Bovenmanuaal: Prestant 4', Fluit Dolce 8', Quintadena 8', Viola di Gamba 8', Fluit Trav. (disc.) 8', Woudfluit 2', Gedekte Fluit 2', Sifflet 1', Vox-Humana 8'. Aangehangen Pedaal. Stomme Registers: Afsluitingen, Koppelingen.
Different specifications	De oorspronkelijke dispositie luidde: Onderklavier: Bourdon 16', Prestant 16' (discant), Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Octaaf 2', Cornet IV sterk (discant), Mixtuur III-VI sterk, Sesquialter II sterk, Trompet 8' (gedeeld). Bovenklavier: Bourdon 8' (gedeeld), Quintadeen 8', Fluit Travers 8' (discant), Viola di Gamba 8', Prestant 4', Gemshoorn 2', Woudfluit 2', Flageolet 1', Carillon III sterk (discant), Vox Humana 8', Tremulant . Pedaal: aangehangen. Speelhulpen: koppel Onderklavier - Bovenklavier (gedeeld), ventiel, 2 afsluiters. Rond 1920 luidde de dispositie (voor de verplaatsing door Walcker): Onderklavier: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur IV-VI sterk, Trompet 8' (gedeeld). Bovenklavier: Fluit Traver 8' (discant), Fluit Dolce 8', Quintadena 8', Viola di Gamba 8', Gedekte Fluit 4', Woudfluit 2', Sifflet 1', Vox Humana 8', Tremulant . Pedaal: Subbas 16', Prestant 8', Bazuin 16'. Koppelingen: Onderklavier - Bovenklavier (gedeeld), Pedaal - Onderklavier, Pedaal - Bovenklavier. De dispositie was sinds 1941: Onderklavier: Bourdon 16', Salicional 8', Prestant 8, Principal 8', Roerfluit 4', Octaaf 4', Quint II-III sterk, Octaaf 2', Mixtuur III-V sterk, Trompet 8' (1941). Bovenklavier (in zwelkast): Vox Célèste 8', Lieblich Gedeckt 8', Geigenprincipal 8', Traver-Flöte 4', Fluit 2', Harmonia Aeteria III-V sterk, Oboe 8'. Pedaal: Zart Bass 16', Principal Bass 16', Prestant 8' (transmissie van onderklavier), Octaaf 4'. Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Onderklavier, Pedaal - Bovenklavier. Speelhulpen: Crescendo-rol. Voor de restauratie van 1980-1982 luidde de dispositie: Manuaal I: Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Terts 1 3/5', Mixtuur II-IV sterk. Manuaal II (in zwelkast): Gedekt 8', Aeoline 8', Dwarsfluit 4', Quintfluit 2 2/3', Fluit 2', Quint 1 1/3', Hobo 8', Tremulant. Pedaal: Subbas 16', Violon 16'.

Other specifications

Van 't Kruijs (1885)

Het Orgel in de Hervormde Kerk te Hillegersberg heeft twee klavieren, aangehangen pedaal en 19 sprekende stemmen. Meere, uit Utrecht, heeft dit werk geleverd.
Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur 4-6 st., Cornet 5 st., Trompet 8'.
Bovenmanuaal: Prestant 4', Fluit Dolce 8', Quintadena 8', Viola di Gamba 8', Fluit Trav. (disc.) 8', Woudfluit 2', Gedekte Fluit 2', Sifflet 1', Vox-Humana 8'.
Aangehangen Pedaal.
Stomme Registers: Afsluitingen, Koppelingen.

Different specifications

De oorspronkelijke dispositie luidde:
Onderklavier: Bourdon 16', Prestant 16' (discant), Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Octaaf 2', Cornet IV sterk (discant), Mixtuur III-VI sterk, Sesquialter II sterk, Trompet 8' (gedeeld).
Bovenklavier: Bourdon 8' (gedeeld), Quintadeen 8', Fluit Travers 8' (discant), Viola di Gamba 8', Prestant 4', Gemshoorn 2', Woudfluit 2', Flageolet 1', Carillon III sterk (discant), Vox Humana 8', Tremulant .
Pedaal: aangehangen.
Speelhulpen: koppel Onderklavier - Bovenklavier (gedeeld), ventiel, 2 afsluiters.

Rond 1920 luidde de dispositie (voor de verplaatsing door Walcker):
Onderklavier: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur IV-VI sterk, Trompet 8' (gedeeld).
Bovenklavier: Fluit Traver 8' (discant), Fluit Dolce 8', Quintadena 8', Viola di Gamba 8', Gedekte Fluit 4', Woudfluit 2', Sifflet 1', Vox Humana 8', Tremulant .
Pedaal: Subbas 16', Prestant 8', Bazuin 16'.
Koppelingen: Onderklavier - Bovenklavier (gedeeld), Pedaal - Onderklavier, Pedaal - Bovenklavier.

De dispositie was sinds 1941:
Onderklavier: Bourdon 16', Salicional 8', Prestant 8, Principal 8', Roerfluit 4', Octaaf 4', Quint II-III sterk, Octaaf 2', Mixtuur III-V sterk, Trompet 8' (1941).
Bovenklavier (in zwelkast): Vox Célèste 8', Lieblich Gedeckt 8', Geigenprincipal 8', Traver-Flöte 4', Fluit 2', Harmonia Aeteria III-V sterk, Oboe 8'.
Pedaal: Zart Bass 16', Principal Bass 16', Prestant 8' (transmissie van onderklavier), Octaaf 4'.
Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Onderklavier, Pedaal - Bovenklavier.
Speelhulpen: Crescendo-rol.

Voor de restauratie van 1980-1982 luidde de dispositie:
Manuaal I: Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Terts 1 3/5', Mixtuur II-IV sterk.
Manuaal II (in zwelkast): Gedekt 8', Aeoline 8', Dwarsfluit 4', Quintfluit 2 2/3', Fluit 2', Quint 1 1/3', Hobo 8', Tremulant.
Pedaal: Subbas 16', Violon 16'.

Literature	Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I. Verdwenen en bestaande orgels in Rotterdam II : Het orgel in de Hillegondakerk te Hillegersberg / Jan van Bommel Jzn. - In: Het Orgelblad, jrg. 2 nr. 5, augustus 1959. Verdwenen en bestaande orgels in Rotterdam III : Het orgel in de Hillegondakerk te Rotterdam (vervolg) / Jan van Bommel Jzn. - In: Het Orgelblad, jrg. 2 nr. 6, september 1959. Rotterdam - orgelstad / M.A. Vente. - Amsterdam : N.V. Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij, 1967. - Overdruk uit Akademiedagen XIX. Het orgel in de Ned.Herv. Hillegondakerk te Rotterdam/Hillegersberg / Rien Buyk. - In: De Orgelvriend, jrg. 22 nr. 1, januari 1980. Nogmaals het orgel in de Ned. Herv. Hillegondakerk te Rotterdam/Hillegersberg / Rien Buyk. - In: De Orgelvriend, jrg. 22 nr. 4, april 1980. Orgel Hillegondakerk te Hillegersberg / dhr. Krijgsman. - In: Kerk en Muziek, 31st jaargang, nr. 9, november 1982. Restauratie en reconstructie van historisch Meere-orgel : Hervormde Hillegondakerk te Rotterdam / A.M. Alblas. - In: Reformatorisch Dagblad, zaterdag 27 november 1982. Kroniek : 29 oktober 1982. - In: De Mixtuur, nr. 40, december 1982. Het Meere-orgel in de Hillegondakerk te Rotterdam-Hillegersberg / A. Bijvank. - In: De Orgelvriend, jrg. 25 nr. 2, februari 1983. Orgelbouwnieuws : Rotterdam-Hillegersberg, Hillegondakerk / Jacques van Oortmerssen. - In: Het Orgel, jrg. 79 nr. 3, maart 1983. Het bestek van Abraham Meere sr. voor de bouw van een orgel te Hillegersberg / Victor Timmer. - In: De Mixtuur, nr. 42, juni 1983. De Hillegondakerk in Hillegersberg / W. Kuhfus, T.D. van Soest [red]. - Rotterdam : Kerkvoogdij van de Hervormde Gemeente Hillegersberg, [1988]. Het orgel in de Hillegondakerk te Rotterdam-Hillegersberg / F. van Vliet jr. - In: De Orgelvriend, jrg. 38 nr. 3, maart 1996. Orgelbouwnieuws : Rotterdam-Hillegersberg, Hillegondakerk. - In: De Orgelkrant, jrg. 3, nr. 10, oktober 1998. Het historische orgel in Nederland 1819 - 1840. - Amsterdam : Stichting NIvO, 2001. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 5).
Recordings	Aad van der Hoeven : Hillegondakerk Abraham Meere orgel /Aad van der Hoeven. - HK 1995/001 (CD). - 1995.
Links	https://rotterdamorgelstad.nl/project/hillegondakerk/

Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron	Photo: P. Slikkerveer		Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron