• Home
• Orgels
• Informatie
• Links
• Contact

Volledige beschrijving geselecteerd orgel


Bron: Calendar (titelblad) (Stichting Orgelcentrum)

Rotterdam, Nederland (Zuid-Holland) - Grote- of Sint Laurenskerk
Gemeente: Rotterdam
Adres: Grotekerkplein 27, 3011 GC, Rotterdam
Website: http://www.laurenskerkrotterdam.nl/

Beschrijving nr.: 1001167.

Gebouwd door: Hans Goltfusz (1645)
Afgebroken (1792)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1645	Hans Goltfusz		nieuwbouw
1726	Johannes Jacobus Moreau		diverse werkzaamheden

Goltfusz bouwde tussen 1642 en 1645 een nieuw hoofdorgel in de Laurenskerk. Op 28 augustus 1642 werd het contract getekend. Adviseur bij de bouw was Jean Baptiste Verreyt, toen nog organist van de Sint Jan in Den Bosch. De orgelkas werd gemaakt door Frans Symonsz. Het orgel rustte op twee houten pilaren, die waren gemaakt van de in tweeën gebroken mast van het admiraalschip de "Amalia" van Cornelis Tromp. Na de ingebruikname stelde men Verreyt aan als organist. De dispositie is vanaf 1710 bij geregeld reparaties steeds aangepast aan de smaak van de tijd. Uiteindelijk was de dispositie in 1790 zoals vermeld. Het orgel in dat jaar afgebroken en vervangen door een nieuw orgel van Wolferts.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Manuaal	9
- Bovenmanuaal	15
- Rugpositief	15
- Pedaal	5
Totaal aantal stemmen	44
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen

Dispositie
Manuaal (CDEFGA-c'''): Bourdon 16', Prestant 8', Bourdon 8', Octaaf 4', Superoctaaf 2', Mixtuur V-VI sterk, Scharp III-IV sterk, Cimbel II sterk, Trompet 8'.
Bovenmanuaal (CDEFGA-c'''): Bas Prestant 8', Holpijp 8', Baarpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Superoctaaf 2', Gemshoorn 2', Quint Octaaf 1 1/2', Tertiaan 1 1/2', Siflet 1', Sesquialtera III sterk (discant), Cornet IV sterk, Scharp III-IV sterk, Trompet 8'.
Rugpositief (CDEFGA-c'''): Prestant 8', Holpijp 8', Quintadena 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quintpijp 3', Superoctaaf 2', Gemshoorn 2', Quintfluit 1 1/2', Mixtuur V-VI sterk, Scharp III sterk, Cornet IV sterk (discant), Sesquialtera II sterk, Trompet 8', Kromhoorn 8'.
Pedaal (CDEF-d'): Prestant 16', Bourdon 16', Prestant 8', Trompet 16', Trompet 8'.
Overige registers: Nachtigaal, Trommel.
Koppelingen: Pedaal - Hoofdwerk.
Speelhulpen: Tremulant.

Overige dispositiegegevens
Hess (1774)	Het Orgel in de Groote-Kerk, met drie Hand-Clavieren en een Vry-Pedaal, heeft 44 stemmen. OnderManuaal, 9 stemmen: Praestant 8', Bourdon 16', Praestant 8', Octaav 4', Sup. Octaav 2', Mixtuur, Scharp, Cimbel en Trompet 8'. BovenManuaal, 15 stemmen: Bas-Praestant 8', Octaav 4', Super Octaav 2', Holpyp 8', Baarpyp 8', Fluit 4', Gemshoorn 2', Siflet 1', Quint 3', Quint Octaav, Tertiaan, Sexquialtra, Cornet, Scharp en Trompet 8'. Rugpositief, 15 stemmen: Praestant 8', Holpyp 8', Quintadeena 8', Octaav 4', Fluit 4', Super Octaav 2', Gemshoorn 2', Quintpyp, Quintfluit, Muxtuur, Scherp, Cornet 5 dik, Sexquialtra, Trompet 8' en Kromhoorn 8'. Pedaal, 5 stemmen: Praestant 16', Bourdon 16', Praestant 8', Trompet 16' en Trompet 8'.
Verschillende disposities	Bij de oplevering in 1645 was de dispositie (met Duitse benamingen): Hoofdwerk: Bordun 16', Prinzipal 8', Oktave 4', Superoktave 2', Sesquialter 2 fach, Mixtur 4-6 fach, Scharf 3-4 fach. Rugwerk: Prinzipal 8', Hohlpfeife 8', Quintadena 8', Oktave 4', Flöte 4', Nasat 2 fach (discant), Oktave 2', Feldflöte 2', Terz 1 3/5', Quintflöte 1 1/3', Superoktave 1', Sifflöte 1', Mixtur 3-5 fach, Scharf 2-3 fach, Sesquialter 2 fach (discant), Krummhorn 8', Krummhorn 4'. Bovenwerk: Hohlpfeife 8', Oktave 4', Offenflöte 4', Nasat 3', Superoktave 2', Gemshorn 2', Sifflöte 1', Sesquialter 2 fach, Kornett 4-6 fach, Scharf 3 fach, Trompete 8', Dulzian 8', Scalmei 4', Vox Humana 4'. Pedaal: Prinzipal 16', Oktave 8', Posaune 16', Bombarde 16', Trompete 8'.

Literatuur

Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de zeven vereenigde provincien als mede in Duytsland en elders aangetroffen worden (Gouda, 1774) / Joachim Hess. - Facsimile herdruk, verzorgd door Arend Jan Gierveld. - Buren : Frits Knuf, 1980. - (Bibliotheca Organologica ; volume XI). Bij de foto's : Het Goltfus-orgel in de Grote of Sint Laurenskerk te Rotterdam. - In: Het Orgel, jrg. 57 nr. 7, september 1961. Verdwenen en bestaande orgels te Rotterdam : Het tweede grote orgel in de Grote of St. Laurenskerk / Jan van Bommel Jzn. - In: Het Orgelblad, jrg. 6 nr. 2, februari 1963. Orgelgegevens behorende bij de orgelkalender 1964 verschenen november 1963. - In: Het Orgelblad, jrg. 6 nr. 11, november 1963. Rotterdam - orgelstad / M.A. Vente. - Amsterdam : N.V. Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij, 1967. - Overdruk uit Akademiedagen XIX. De oude orgels in de Grote- of Sint Laurenskerk te Rotterdam / Rien Buijk. - In: De Orgelvriend, jrg. 11 nr. 1, januari 1969. Laurenskerk Orgeldag 22 september Rotterdam : Thema: Hendrik de Vries / A. Bijvank. - In: De Orgelvriend, jrg. 26 nr. 8, augustus 1984. Het 'Hollandse' orgel in de periode van 1670 tot 1730 : Een architectuurhistorische en organologische studie over de orgelbouw in Nederland, met name in de gewesten Holland, Zeeland, Utrecht en Gelderland / A.H. Vlagsma. - Alphen aan den Rijn : Canaletto, 1992. "We hebben alleen nog maar een foto" / Maarten Seijbel. - Zeist : Jacques Stinkens Orgelpijpenmakers B.V., 2001. - Orgelkalender 2002. "Verloren Orgelpracht in de loop der eeuwen" / Maarten Seijbel. - Elburg : Stichting tot behoud van het Nederlandse Orgel, 2003. - (Publicatie ; 59, juli 2003). De orgelmakers Jacobus François en Johannes Jacobus Moreau / Auke H. Vlagsma. - In: Het Orgel, jrg. 118, nr. 2, maart 2022.