Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Wieger van Asperen. Datering: 16 August 2018.

Foto: Wieger van Asperen

Oosthuizen, Nederland (Noord-Holland) - Grote Kerk
Gemeente: Edam-Volendam
Adres: Raadhuisstraat 63, 1474 HJ, Oosthuizen
Website: https://www.grotekerk-oosthuizen.nl/

Beschrijving nr.: 1001126.
Fotokaart De Mixtuur nummer: G10.

Gebouwd door: Jan van Covelens (1521)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
ca. 1425 Peter Gerritsz  nieuwbouw
1521 Jan van Covelens  nieuwbouw
ca. 1780 Pieter Backer  ombouw
1829 A.F. Sommer  diverse werkzaamheden
1966 firma D.A. Flentrop  restauratie
2003 Flentrop Orgelbouw  restauratie

  • Het orgel in Oosthuizen wordt gedateerd op het begin van de zestiende eeuw, mogelijk rond 1521. De vermoedelijke bouwer is Jan van Covelens. Het zal niet voor de kerk van Oosthuizen zijn gebouwd, omdat er geen orgels in deze streek de Reformatie hebben overleefd. Het orgel heeft een voor Nederland bijzondere manuaalomvang en de registers moeten niet worden uitgetrokken, maar ingeduwd. Een deel van het pijpwerk is mogelijk nog uit de vijftiende eeuw. Er wordt wel gedacht aan delen van een orgel van peter Gerritsz, dat gebouwd werd voor de Grote Kerk in Weesp. Dit orgel werd in 1822 vervangen door nieuw orgel van Bätz en is in gedeelten verkocht. In Oosthuizen zou orgel het dan daarna geplaatst zijn, samengesteld uit onderdelen van het oude werk van Gerritsz. In 1829 is het orgel door A.F. Sommer gereviseerd.
  • In 1966 werd het instrument door Flentrop gerestaureerd. Zij maakten een nieuwe magazijnbalg en herstelden de oude middentoonstemperatuur. Op 17 september 2002 startte een nieuwe restauratie, opnieuw door Flentrop Orgelbouw. Het orgel is hierbij geheel schoongemaakt. Op 18 oktober 2003 werd het weer in gebruik genomen. Bij de restauratie is het pijpwerk uitgebreid onderzocht. Dit wijst er op dat van het orgel enkel de windlade, het klavier en de orgelkas uit 1521 dateren. Het orgel is in de huidige vorm waarschijnlijk aan het eind van de zeventiende eeuw gebouwd door Pieter Backer.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
ca. 1425WeespGrote Kerk
1829?OosthuizenGrote Kerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal7
Totaal aantal stemmen7
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
ToonhoogteEen halve toon boven a' = 440 Hz
TemperatuurMiddentoonstemming
Winddruk87 mm

Dispositie
Manuaal (FGA-g''a''): Bourdon 16', Praestant 8', Octaaf 4' - Vanaf a' dubbelkorig, Quint 2 2/3', Woudfluit 2', Mixtuur II-III sterk, Sesquialtera II sterk (discant), Tremulant.

Literatuur
  • Een vijfhonderd-jarig orgel / Jan Zwart. - In: Het Kerkorgel : Periodiek van de Orgelbouwers A.S.J. Dekker, Goes, nr. 10, [april 1930].
  • Orgelberichten. - In: Organophilia, Maandblad voor Orgelvrienden. - jrg. 1 nr. 12, december 1950.
  • Die Brabanter Orgel : Zur geschichte der Orgelkunst in Belgien und Holland im Zeitalter der Gotik und der Renaissance / dr. Maarten A. Vente. - Amsterdam : H.J. Paris, 1963.
  • Nederland... orgelland / mr. A. Bouman. - 3e geh.omgew.druk. - Leiden: Spruyt, Van Mantgem & De Does, 1964.
  • Het orgel in Nederland / M. Hoving. - Amsterdam: Allert de Lange, 1966.
  • Bij de foto's / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 64 nr. 4, april 1968.
  • Het kerkepad 1977 / A. Bijvank. - In: De Orgelvriend, jrg. 19 nr. 7/8, juli/augustus 1977.
  • Organalia / Graham Ireland. - In: The Berkshire Organist, No. 44, 1991.
  • Orgels in Noord-Holland : Historie, bouw en gebruik van de Noordhollandse kerkorgels / Jan Jongepier, Hans van Nieuwkoop, Willem Poot. - Schoorl : Uitgeverij Pirola, 1996.
  • Het historische orgel in Nederland 1479 - 1725 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 1).
  • Orgelbouwnieuws : Oosthuizen, Grote Kerk / Rogér van Dijk [red.]. - In: De Orgelkrant, jaargang 9, nummer 3, maart 2004.
  • De restauratie van het orgel in de Grote Kerk van Oosthuizen / Wim Diepenhorst. - In: De Grote Kerk van Oosthuizen, opnieuw oogverblindend en oorstrelend, 2003. - (Bulletin van de Stichting Oude Hollandse Kerken ; 57).
  • Orgelrijk / Carel van Gestel. - Zaltbommel : Aprilis, 2003.
Opnamen
  • Jan Pieterszoon Sweelinck : Complete keyboard works / Léon Berben. - Aeolus (6-CD box). - 2015. - Opgenomen in Oosthuizen, Tangermünde en Liège, en op harpsichord.
  • Conrad Paumann und sein Umkreis : Gotische Orgelmusik von 1380-1511 / Raimund Schächer. - Cornetto COR10031 (CD).
  • William Byrd : Clarifica me / Léon Berben. - Ramée RAM 0704 (CD). - 2007.
  • Het historische orgel in Nederland / Diverse organisten. - Hilversum : Evangelische Omroep, 1999. - Box met 12 CD's.
  • Verstrooiing & Vertier : Wereldlijke muziek op het orgel te Oosthuizen / Wim Diepenhorst, Tjeerd van der Ploeg, Willem Poot, Bernard Winsemius. - ROKO 20021 (CD). - 2002.
  • Orgelmuziek rond de tachtigjarige oorlog / Willem Poot. - Interlude EC 1003 (CD). - 1995.
  • Recital Pieter van Dijk at the Organ of the Reformed Church Oosthuizen. - Emergo EC 3995-2 (CD). - (Organs of the Netherlands ; 3). - Opgenomen in 1992.
  • Acht historische orgels in Noord-Holland : bespeeld ter gelegenheid van 10 jaar Toer-in orgeltochten / Klaas Bolt, Jan Jongepier, Haite v.d. Schaaf, Kees Klein. - Toer-In Noord-Holland 6814 750/51 (dubbel-LP). - Bespeeld worden orgels in Oosthuizen, Edam, Medemblik, Oosterland, Zandvoort, Zaandam, Weesp en Venhuizen.
  • Het orgel in Oosthuizen bespeeld door Tomoke Akatsu. - LP, 1981. - Uitgave van de Kerkvoogdij Zeevang.
  • Willem Poot bespeelt historische orgels in Waterland. - Stichting Orgelkring Waterland, Monnickendam (LP). - 1981.
  • Kees Rosenhart bespeelt het orgel van de Hervormde Kerk te Oosthuizen. - Haarlem : Stichting Voor en met Orgel (LP). - 1980. - Album met twee langspeelplaten.
Links https://www.grotekerk-oosthuizen.nl/over-de-kerk/het-orgel/
https://www.robvanhaarlem.com/oosthuizen.htm
https://orgel.edskes.net/kerk_oosthuizen.htm
Overige bronnen
  • Jan van der Male

Foto: Wieger van Asperen. Datering: 16 August 2018.
Foto: Wieger van Asperen
Foto: Wieger van Asperen. Datering: 16 August 2018.
Foto: Wieger van Asperen
Foto: Wieger van Asperen. Datering: 16 August 2018.
Foto: Wieger van Asperen
Foto: Wieger van Asperen. Datering: 16 August 2018.
Foto: Wieger van Asperen
Foto: Wieger van Asperen. Datering: 16 August 2018.
Foto: Wieger van Asperen
Foto: Wieger van Asperen. Datering: 16 August 2018.
Foto: Wieger van Asperen
Foto: Wieger van Asperen. Datering: 16 August 2018.
Foto: Wieger van Asperen
Foto: Wieger van Asperen. Datering: 16 August 2018.
Foto: Wieger van Asperen
Foto: Wieger van Asperen. Datering: 16 August 2018.
Foto: Wieger van Asperen
Foto: Wieger van Asperen. Datering: 16 August 2018.
Foto: Wieger van Asperen
Foto: Wieger van Asperen. Datering: 16 August 2018.
Foto: Wieger van Asperen
Foto: Wieger van Asperen. Datering: 16 August 2018.
Foto: Wieger van Asperen
Foto: Wieger van Asperen. Datering: 16 August 2018.
Foto: Wieger van Asperen
Foto: Wieger van Asperen. Datering: 16 August 2018.
Foto: Wieger van Asperen
Foto: Wieger van Asperen. Datering: 16 August 2018.
Foto: Wieger van Asperen
Foto: Wieger van Asperen. Datering: 16 August 2018.
Foto: Wieger van Asperen
Foto: Wieger van Asperen. Datering: 16 August 2018.
Foto: Wieger van Asperen
Bron: Calendar.
Bron: Calendar
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Foto: Piet Bron. Datering: 26 March 2022.
Foto: Piet Bron