Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Dirco Oskam. Datering: 25 June 2016.

Foto: Dirco Oskam

Moordrecht, Nederland (Zuid-Holland) - Hervormde Kerk
Gemeente: Zuidplas
Adres: Kerkplein 12, 2841 XM, Moordrecht
Website: http://www.kerkinmoordrecht.nl/

Beschrijving nr.: 1001079.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR1150.

Gebouwd door: Louis II Delhaye (1773)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1773 Louis II Delhaye  nieuwbouw
1818 Johan Pieter Schmidt  overplaatsing
1841 Gebroeders Hendrik Berends & Gerhard Willem Lohman  restauratie
1937 J. de Koff & Zoon  diverse werkzaamheden
1963 J. de Koff & Zoon  restauratie

  • De Gasthuiskerk te Gouda was in gebruik als Waalse Kerk tot 1817. In 1772 liet men een orgel in de kerk bouwen door de Antwerpse bouwer Louis de la Haye (jr.). Adviseur bij de bouw was Joachim Hess, die het samen met J. Potholt keurde op 13 en 14 januari 1773. Het instrument is in 1818 verkocht aan de Nederlands Hervormde Kerk van Moordrecht. De Waalse Gemeente te Gouda werd hierna opgeheven. De Gasthuiskerk kwam nu in gebruik bij de Rooms-Katholieke parochie.
  • In Moordrecht werd het orgel ongewijzigd geplaatst door J.P. Schmidt. De gebroeders Lohman restaureerden het orgel in 1841. Zij vervingen de Kromhoorn van het Bovenwerk door een Dulciaan, en verwijderden de Trompet 16' van het Hoofdwerk. Er volgden nog veel kleinere reparaties, soms gepaard gaande met wijzigingen in de dispositie. In 1937 zijn de frontpijpen voorzien van nieuwe voeten tijdens een revisie door De Koff.
  • In 1963 restaureerde de firma De Koff het orgel onder advies van dr. M.A. Vente. Hierbij is de oorspronkelijke dispositie zo veel mogelijk gereconstrueerd. Tevens werd er een mechanische transmissie gemaakt van drie stemmen naar het pedaal.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1773GoudaGasthuiskerk
1818MoordrechtHervormde Kerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk11
- Bovenwerk9
- Pedaal3 (0)
Totaal aantal stemmen23 (20)
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
Hoofdwerk (C-e'''): Bourdon 16', Praestant 8', Holpijp 8', Praestant 4', Fluit 4', Quintfluit 3', Octaaf 2', Terts 1 3/5', Cornet VI sterk, Mixtuur IV-VI sterk (B/D), Trompet 8' (B/D).
Bovenwerk (C-e'''): Holpijp 8', Roerfluit 8', Praestant 4', Fluit 4', Octaaf 2', Gemshoorn 2', Flageolet 1', Sexquialter II sterk, Dulciaan 8' (B/D).
Pedaal (C-f'): Bourdon 16' - transmissie, Praestant 8' - transmissie, Praestant 4' - transmissie.
Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk.
Speelhulpen: Tremulant.

Overige dispositiegegevens
Hess (1774) Het Orgel in de Gasthuis- of Waalsche-Kerk (Gouda), met twee Hand-Clavieren en een aangehangen Pedaal, heeft 21 stemmen.
BovenClavier, 12 stemmen: Praestant 8', Holpyp 8', Praestant 4', Fluittrav. 4', Octaav 2', Quint 3', Tertiaan, Cornet 6 st., Mixtuur 4 st., Cimbel 3st., Trompet 16' (de onderste Hout en de bovenste Blik) en Trompet 8' (van blik).
OnderClavier, 9 stemmen: Praestant 4', Holpyp 8', Roerfluit 8', Fluit 4', Octaav 2', Gemsh. 2', Flajeolet 1', Sexquialtra en Kromhoorn 8' (van Tin).
Dit Werk, het welk in ééne Kas is geplaatst, en welkers Oxaal te gelyk tot een Kap van den Preekstoel verstrekt, is vervaardigd door L. l'Hey Orgelm. te Antwerpen. Geëxamineert door J. Potholt en door my, op den 13 en 14 January 1773. Onder het geene in dit werk fraai is, zyn, de Tongwerken en teffens de nette inrigting van het Regeerwerk. De Fluittravers 4 vt. is in de Discant 8 vt. lang, geevende dus door overblazing zynen toon. 3 Blaasbalgen van 6 voeten lang en 3 vt. breed brengen de wind tot dit werk. De Hand-Clavieren loopen tot drie gestreept e, en het Voet-Clavier tot ongestreept e, voorts is dit proper Werk zeer fraai voor 't oog.
Van 't Kruijs (1885) Het Orgel in de Hervormde Kerk te Moordrecht heeft 21 sprekende stemmen, twee klavieren en aangehangen pedaal. Het is in 1773 geleverd door L. l'Heij, uit Antwerpen.
Het Orgel was vroeger in de Fransche Kerk te Gouda, is in 1818 van daar naar bovengenoemde Kerk overgebracht.
Organist de Heer Van Zutphen.
Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Holpijp 8', Prestant 4', Fluit 4', Spitsfluit 4', Woudfluit 4' (2'?), Quintfluit 3', Octaaf 2', Mixtuur, Cornet 5 st., Trompet 8'.
Bovenmanuaal: Prestant (disc.) 8', Holpijp 8', Echo-Roerfluit 8', Prestant 4', Fluit 4', Octaaf 2', Gemshoorn 2', Flageolet 1', Dulciaan 8'.
Stomme Registers: Afsluitingen, Ventiel, Tremulant.
Verschillende disposities De dispositie luidde in 1841:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Praestant 8', Holpijp 8', Praestant 4', Spitsfluit 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Woudfluit 2', Cornet, Mixtuur, Trompet 8'.
Bovenwerk: Praestant 8' (discant), Holpijp 8', Roerfluit 8', Praestant 4', Fluit Doux 4', Octaaf 2', Gemshoorn 2', Flageolet 1', Dulciaan 8'.
Pedaal: aangehangen.
Literatuur
  • Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de zeven vereenigde provincien als mede in Duytsland en elders aangetroffen worden (Gouda, 1774) / Joachim Hess. - Facsimile herdruk, verzorgd door Arend Jan Gierveld. - Buren : Frits Knuf, 1980. - (Bibliotheca Organologica ; volume XI).
  • Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I.
  • Nieuwe en Herstelde Orgels. - In: Maandblad Het Orgel, 34e Jaargang No. 10, Juli 1937.
  • Ned. Herv. Kerk Moordrecht / W.F. Poot. - In: Het Orgelblad, jrg. 10 nr. 7/8, juli/augustus 1967.
  • Een jubilerend orgel in Moordrechts Herv. Kerk / ds.mr. J. van Leeuwen. - In: Het Orgelblad, jrg. 12 nr. 1/2, januari/februari 1969. - Overgenomen uit de "Moordrechter Koerier" van oktober 1968.
  • Het De La Haye-orgel van de Ned. Herv. Kerk te Moordrecht / Jaap Niewenhuijse. - In: De Orgelvriend, jrg. 29 nr. 10, oktober 1987.
  • De geschiedenis van de Waalse Kerk en haar orgels / Jan de Bloeme. - Alphen aan den Rijn: Canaletto / Repro-Holland, 1997.
  • Het historische orgel in Nederland 1769 - 1790 / Jan Jongepier (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1999. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 3).
Opnamen
  • Jaap Niewenhuijse bespeelt het De la Haye-orgel van de Nederlandse Hervormde Kerk te Moordrecht. - Den Hertog DHCD 820109.2 (CD). - 2001.
  • Jaap Niewenhuijse bespeelt het orgel van de Hervormde Kerk te Moordrecht. - Hervormde Kerkvoogdij Moordrecht (eigen beheer), 1987. - LP.

Foto: Dirco Oskam. Datering: 25 June 2016.
Foto: Dirco Oskam
Foto: Dirco Oskam. Datering: 25 June 2016.
Foto: Dirco Oskam
Foto: Dirco Oskam. Datering: 25 June 2016.
Foto: Dirco Oskam
Foto: Dirco Oskam. Datering: 25 June 2016.
Foto: Dirco Oskam
Foto: Dirco Oskam. Datering: 25 June 2016.
Foto: Dirco Oskam
Foto: Dirco Oskam. Datering: 25 June 2016.
Foto: Dirco Oskam
Bron: Collectie Ineke Timmer.
Bron: Collectie Ineke Timmer
Foto: W. Blokland. Datering: 1954.
Foto: W. Blokland