Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Wout van Veldhuizen. Datering: 9 April 2016.

Foto: Wout van Veldhuizen

Mijdrecht, Nederland (Utrecht) - Janskerk
Gemeente: De Ronde Venen
Adres: Kerkstraat 11, 3641 EM, Mijdrecht
Website: http://www.pknmijdrecht.nl/

Beschrijving nr.: 1001073.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR1077.

Gebouwd door: firma Bätz & Co. (1842)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1842 firma Bätz & Co.  nieuwbouw
1858 Flaes & Brünjes  overplaatsing
1915 Martin Vermeulen  uitbreiding
1931 J. de Koff & Zoon  restauratie
1961 Arie Bik  restauratie en uitbreiding
1972 Verschueren Orgelbouw  restauratie
2001 Gebroeders Van Vulpen  restauratie

  • Op 20 maart 1842 werd het Bätz-orgel van de Hervormde Kerk te Mijdrecht in gebruik genomen met een bespeling door W. Broedelet, organist van de Utrechtste Pieterskerk. In 1858 werd het instrument zonder wijzigingen overgeplaatst naar het huidige nieuwe kerkgebouw door Flaes & Brünjes. Deze bouwers voerden ook het onderhoud uit tot 1888, daarna tot 1914 Gabry uit Gouda.
  • In 1914/1915 breidde Martin Vermeulen de dispositie uit met vier stemmen op pneumatische kegelladen. Op het hoofdwerk plaatste hij een Bourdon 16', en op het Bovenwerk een Viola, een Vox Céleste en een Vox Humana. Het pedaal bleef aangehangen. Door De Koff is het orgel in 1931 gerenoveerd.
  • In 1961 maakte A. Bik een zelfstandig pedaal door de Bourdon van het Hoofdwerk te verplaatsen. Tevens maakte hij een Sesquialter op het Hoofdwerk, en hij verving de Vox Humana op het bovenwerk door een Nasard 3'. Adviseur bij deze werkzaamheden was Feike Asma, die het orgel ook bespeelde tijdens de heringebruikname op 2 oktober 1961.
  • In 1972 restaureerde Verschueren de windladen en de mechanieken, hierbij geadviseerd door Willem Retze Talsma. Het instrument is in de jaren 1998-2001 door Van Vulpen geheel gerestaureerd. De originele bruine kleur van de kas is hierbij ook weer aangebracht. De Sesquialter uit 1961 werd verwijderd, en ook werden de toegevoegde stemmen uit 1914 verwijderd. Van Vulpen breidde het pedaal uit met twee stemmen. Adviseurs bij de werkzaamheden waren Aart van Beek en Wim Diepenhorst, begeleid door Rudi van Straten namens monumentenzorg. Het orgel is weer in gebruik genomen op 7 april 2001.
  • De Hervormde Kerk van Mijdrecht heet sinds 1 januari 2006 Janskerk.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk9
- Bovenwerk4
- Pedaal3
Totaal aantal stemmen16
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 435 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk69 mm

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 8' - vanaf A dubbelkorig, Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet IV sterk (discant), Mixtuur III-VI sterk, Trompet 8'.
Bovenwerk (C-f'''): Holpijp 8', Salicionaal 4', Roerfluit 4', Gemshoorn 2'.
Pedaal (C-d'): Subbas 16', Octaaf 8' - 2001, Fagot 16' - 2001.
Koppelingen: Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk, Hoofdwerk - Bovenwerk.
Speelhulpen: Tremulant - 2001.

VulstemSamenstelling
Mixtuur III-VI sterk C: 2' - 1 1/3' - 1'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c': 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2'. c'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2'.
Cornet IV sterk discant c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • Oorspronkelijke dispositie:
    Hoofdwerk: Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur III-IV-V-VI sterk, Cornet IV sterk (discant), Trompet 8'.
    Bovenwerk: Holpijp 8', Roerfluit 4', Salicionaal 4', Gemshoorn 2', Tremulant.
    Aangehangen pedaal. Klavierkoppeling.

  • Van 1961 tot 2000 luidde de dispositie:
    Hoofdwerk: Prestant 8' (vanaf A dubbelkorig), Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Sesquialter III sterk, Cornet IV sterk (discant), Mixtuur III-VI sterk, Trompet 8'.
    Bovenwerk: Holpijp 8', Viola 8', Vox Céleste 8', Salicionaal 4', Roerfluit 4', Nasard 3', Gemshoorn 2', Tremulant .
    Pedaal: Subbas 16', Bourdon 8' (unit uit Subbas).
    Koppelingen: Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk, Hoofdwerk - Bovenwerk.

Literatuur
  • Berichten. - In: Het Orgel, 28e Jaargang No. 8, Mei 1931.
  • Uit de orgelbouwwereld. - In: Het Orgelblad, jrg. 4 nr. 12, december 1961.
  • Mijdrecht, Ned. Herv. Kerk. - In: Orgelnieuws L. Verschueren b.v., kerstmis 1972 [december 1972].
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 69 nr. 2, februari 1973.
  • Utrechts orgellandschap / Bert Wisgerhof. - Amersfoort: J.C. Willemsen, 1979.
  • De orgelmakers Bätz (1739 - 1849) : Een eeuw orgelbouw in Nederland / Gert Oost. - 3e aangevulde druk. - Alphen aan den Rijn: Canaletto, 1981.
  • De orgelmakers Witte : Een bijdrage tot de geschiedschrijving van de orgelbouw in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw / dr. Teus den Toom. - Heerenveen: Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, 1997.
  • Bij de restauratie van het Bätz-orgel in de Nederlandse Hervormde Kerk van Mijdrecht door Gebr. van Vulpen 1998-2001 / Wim Diepenhorst. - [Mijdrecht] : [Hervormde Gemeente], 2001.
  • Orgelbouwnieuws : Mijdrecht, Hervormde Kerk / Rogér van Dijk. - In: De Orgelkrant, jrg. 6, nr. 9, september 2001.
  • Het orgel in de Hervormde Kerk te Mijdrecht / Peter van Dijk. - In: Het Orgel, jrg. 98 nr. 4, juli 2002.
  • Het historische orgel in Nederland 1840 - 1849 / Peter van Dijk (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2002. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 6).
Links http://www.pknmijdrecht.nl/nl/nieuws.asp?administratieID=101&menuID=520

Foto: Wout van Veldhuizen. Datering: 9 April 2016.
Foto: Wout van Veldhuizen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 3 March 2011.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 3 March 2011.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 3 March 2011.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 3 March 2011.
Foto: Tjalling Roosjen
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 3 March 2011.
Foto: Tjalling Roosjen