Spring naar content
Complete description of the selected organ
Photo: Tjalling Roosjen. Date: 4 June 2011.

Photo: Tjalling Roosjen

Leiden, Nederland (Zuid-Holland) - Hartebrugkerk of Kerk van O.L.V. Onbevlekt Ontvangen
Municipal: Leiden
Address: Haarlemmerstraat 110, 2312 GD, Leiden
Website: http://www.hartebrug.nl/

Description nr.: 1001024.
Stichting Orgelcentrum card number: GR3830.

Built by: Pieter Maarschalkerweerd (1877)

YearBuilderOpusActivity
1877 Pieter Maarschalkerweerd  new organ
1927 firma P.C. Bik  enlargement
1953 firma Jos H. Vermeulen  restoration
1981 Adema-Schreurs Kerkorgelbouw  restoration
2008 Flentrop Orgelbouw  maintenance/reparations

  • Na de oplevering van de kerk in 1836 plaatste men het orgel uit de schuilkerk aan de Kuipersteeg in het gebouw. In 1877 werd dit vervangen door het huidige instrument van Maarschalkerweerd. Op 3 mei 1877 is het instrument ingewijd. De firma Bik uit Leiden werkte in 1927 aan het orgel. Daarbij is de Viola di Gamba vernieuwd en op het bovenklaviers werd een Voix Celeste geplaatst.
  • In 1953 voerde de firma Vermeulen uit Alkmaar een restauratie uit. Op het pedaal werd een nieuwe Bazuin 16' geplaatst. Ook is de dispositie van het tweede manuaal gewijzigd. Het orgel is in 1980/1981 grondig gerestaureerd door Adema & Schreurs onder advies van Hans van der Harst namens de KKOR. Op 13 september 1981 is het orgel opnieuw in gebruik genomen met een bespeling door Jan Schmitz, organist van de kerk. In 2008 is het orgel door de firma Flentrop geheel schoongemaakt.
  • Begin 2023 is een actie gestart om fondsen te werven voor een grote restauratie.

Technical data
Number of stops per division
- Hoofdwerk12
- Bovenwerk8
- Pedaal6
Total number of stops25
Key actionMechanical
Stop actionMechanical
Windchest(s)Slider chests
Pitcha' = 437 Hz
TemperamentEqual temperament
Wind pressureHoofdwerk 82 mm, Bovenwerk 78 mm.

Specification
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 16', Prestant 8', Bourdon 8', Harmonische Fluit 8', Violon 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quintfluit 3', Octaaf 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III-IV-V sterk, Trompet 8'.
Bovenwerk (C-f'''): Prestant 8', Viola di Gamba 8', Holpijp 8', Fernfluit 8', Octaaffluit 4', Salicet 4', Woudfluit 2', Fagot-Hobo 8'.
Pedaal (C-f'): Open Subbas 16', Gedekt 16', Octaafbas 8', Gedekt 8', Octaaf 4', Bazuin 16' - 1953.
Couplers: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk (1981).

Compound stopComposition
Mixtuur III-IV-V sterk (Hoofdwerk) C: 2' - 1 1/3' - 1'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2'. c'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'. c''': 8' - 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Cornet V sterk discant (Hoofdwerk) c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Other specifications
Van 't Kruijs (1885) Het Orgel in de R.K. Kerk aan de Hartebrug te Leiden is in 1877 door Maarschalkerweerd & Zoon, uit Utrecht, geleverd en heeft 25 sprekende stemmen, twee klavieren en vrij pedaal.
Hoofdmanuaal: Prestant 16', Prestant 8', Harmoniefluit 8', Violon 8', Bourdon 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur 3-5 st., Cornet 5 st., Trompet 8'.
Bovenmanuaal: Prestant 8', Viola di Gamba 8', Holpijp 8', Fernfluit 8', Salicet 4', Octaaffluit 4', Dulciaan 8'.
Pedaal: Subbas 16', Gedekt 16', Octaaf 8', Gedekt 8', Octaaf 4', Bazuin 16'.
Stomme Registers: Koppelingen, Ventiel.
Different specifications Volgens opgave uit 1981 luidde de dispositie toen:
Hoofdwerk: Prestant 16', Prestant 8', Bourdon 8', Harmonische Fluit 8', Violon 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quintfluit 3', Octaaf 2', Mixtuur III-IV-V sterk, Cornet V sterk, Trompet 8'.
Zwelwerk: Prestant 8', Viola da Gamba 8', Holpijp 8', Fernfluit 8', Octaaffluit 4', Quint 3', Woudfluit 2', Terts 1 3/5', Dulciaan 8'.
Pedaal: Open Subbas 16', Gedekt 16', Octaafbas 8', Gedekt 8', Octaaf 4', Bazuin 16'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk.
Literature
  • Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I.
  • Orgelinhuldigingen : Nederland. - In: De Praestant, jrg. 5 nr. 1, januari 1956.
  • Orgelexcursie te Leiden op zaterdag 15 mei / G. de Roos, D.C. Houweling. - In: De Orgelvriend, jrg. 13 nr. 5, mei 1971.
  • Reizend door het Nederlandse Orgellandschap : 10: Orgels in Zuid-Holland / G.A. Schaap en B.J. Dikken. - In: De Orgelvriend, jrg. 18 nr. 12, december 1976.
  • Orgel ABC : Orgelfoto-album. - Amersfoort: J.C. Willemsen, [1976]. - Extra editie van "De Orgelvriend".
  • Sleutelstad - Orgelstad : Vijf eeuwen orgelgeschiedenis van Leiden / T. Brouwer. - Zutphen : De Walburg Pers, 1979.
  • Het orgel in de Hartebrugkerk te Leiden / Hans van der Harst. - In: Het Orgel, jrg. 77 nr. 11, november 1981.
  • Gerestaureerd orgel in de Hartebrugkerk te Leiden weer in gebruik genomen / S.J. van Lingen. - In: De Orgelvriend, jrg. 23 nr. 12, december 1981.
  • Kroniek : 13 september 1981. - In: De Mixtuur, nr. 38, maart 1982.
  • Orgelexcursie Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel : Leiden, 28 mei 1983. - Brochure, 1983.
  • Landelijke orgeldag Leiden zaterdag 5 oktober 1985. - In: De Orgelvriend, jrg. 27 nr. 9, september 1985.
  • De mini-Orgelvriend : Orgeldag Leiden 5 oktober 1985. - Amersfoort: Willemsen, 1985.
  • Historische Leidse Orgels. - Leiden : Stichting Orgelstad Leiden, [1986]. - Brochure.
  • De orgels in de Leidse Hartebrug- en Marekerk. - In: Het Orgel, jrg. 89 nr. 6, juni 1993.
  • Orgelconcerten 2002 in Leiden en Duin- en Bollenstreek. - [S.l.] : Stichting Orgelpromotie Zuid-Holland-West, 2002.
  • Orgelconcerten 2005 in Leiden en Duin- en Bollenstreek. - [S.l.] : Stichting Orgelpromotie Zuid-Holland-West, 2005.
  • Het historische orgel in Nederland 1872 - 1878 / Teus den Toom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2005. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 10).
  • Orgelconcerten in Zuid-Holland West 2007. - Oegstgeest : Stichting Orgelpromotie ZH West, 2007.
  • Maarschalkerweerd & Zoon - Orgelmakers te Utrecht / Jos Laus. - Alphen aan den Rijn : Canaletto, 2008.
  • Enkele orgels in de orgelstad Leiden. - Elburg : Stichting tot behoud van het Nederlandse Orgel, 2012. - (Publicatie nr. 76).
  • Zware en dure operatie nodig in Hartebrugkerk : Inzamelactie Negentiende-eeuws orgel is toe aan opknapbeurt / Erna Straatsma. - In: Leids Dagblad, maart 2023.
Recordings
  • André Isoir bespeelt de orgels van de Pieterskerk, de Hooglandse Kerk en de Hartebrugkerk. - Leiden : Stichting Orgelstad Leiden, 1986. - Plaat III (LP).
  • Orgelstad Leiden : Feike Asma, Joop Brons, Ben Fey, Wim van der Reijden en Jan Schmitz bespelen beroemde Leidse orgels. - Mirasound Musica Organum MO 4001/4002 (dubbel-lp). - 1983.
  • Jan Schmitz speelt op het Maarschalkerweerd-orgel van de Hartebrugkerk te Leiden m.m.v. Leids Toonkunstkoor o.l.v. René Verhoeff en Hans Roskam, hobo. - Mirasound SGLP 6086 (LP). - 1976.
Links http://www.janverschuren.nl/Maarschalkerweerdorgel_1877.htm
http://www.flentrop.nl/restauratie/leiden_hart.html
http://www.orgelzhwest.nl/hartebrugkerk.html

Photo: Tjalling Roosjen. Date: 4 June 2011.
Photo: Tjalling Roosjen
Photo: Dirco Oskam. Date: 10 September 2016.
Photo: Dirco Oskam
Photo: Dirco Oskam. Date: 10 September 2016.
Photo: Dirco Oskam
Source: Fotokaart GR 3830 (Stichting Orgel Centrum).
Source: Fotokaart GR 3830 (Stichting Orgel Centrum)
Photo: Tjalling Roosjen. Date: 4 June 2011.
Photo: Tjalling Roosjen
Photo: Tjalling Roosjen. Date: 4 June 2011.
Photo: Tjalling Roosjen
Photo: Tjalling Roosjen. Date: 4 June 2011.
Photo: Tjalling Roosjen
Photo: Tjalling Roosjen. Date: 4 June 2011.
Photo: Tjalling Roosjen
Photo: Tjalling Roosjen. Date: 4 June 2011.
Photo: Tjalling Roosjen
Photo: Tjalling Roosjen. Date: 4 June 2011.
Photo: Tjalling Roosjen
Photo: Piet Bron. Date: 6 January 2010.
Photo: Piet Bron