Spring naar content
Complete description of the selected organ
Photo: Piet Bron. Date: 6 August 2015.

Photo: Piet Bron

Kampen, Nederland (Overijssel) - Broederkerk
Municipal: Kampen
Address: Broederstraat 16, 8261 GP, Kampen
Website: http://www.hervormdkampen.nl/

Description nr.: 1000986.

Built by: Albertus Johannes van Gruisen (1822)
The organ contains older material: Pipes from 1620 by Jan Morlet III

YearBuilderOpusActivity
1620 Jan Morlet II  new organ
1656 Jan Morlet III  restoration
1738 Albertus Anthonie Hinsz  rebuild
1791 Franz Caspar Snitger jr.  maintenance/reparations
1822 Albertus Johannes van Gruisen  reconstruction
1882 Zwier van Dijk  enlargement
1912 Jan Proper  rebuild
1938 J.C. Sanders & Zoon  rebuild
1960 Van den Berg & Wendt  restoration
1993 Gebroeders Van Vulpen  restoration

  • Rond 1620 bouwde Jan Morlet II een nieuw orgel in de Broederkerk. Het instrument werd in 1656 nagekeken en gewijzigd door Jan Morlet III. Albertus Hinsz herbouwde het instrument in 1738. Frans Caspar Schnitger (jr.) werkte aan het orgel in de jaren 1786-1791. Toen in 1811 de kerk werd verbouwd, besloot men een nieuw orgel te laten maken tegen de muur die sinds 1811 koor en kerk scheidt. Het werk is verricht door een onbekende bouwer, zeer waarschijnlijk A. van Gruisen uit Leeuwarden. De kas is in 1821 gemaakt door B. Feijnebuik. Het orgel bevatte waarschijnlijk 8 stemmen uit het oude orgel.
  • In 1882 is het orgel door Zwier van Dijk uitgebreid, en ook werd de kas vergroot met twee zijvelden. Jan Proper bouwde het orgel in 1911-1912 volledig om. De speeltafel werd verplaatst, hij verbouwde het borstwerk tot bovenwerk, maakte een nieuwe windlade voor het hoofdwerk en een vrij (pneumatisch) pedaal. De dispositie van het orgel werd uitgebreid met een Mixtuur op het Hoofdwerk en een Gamba 8' en Vox Céleste 8' op het Bovenwerk.
  • In 1938 werd een restauratie uitgevoerd door Sanders, die ook enkele wijzigingen uitvoerde. Zo verving hij de Trompet 16' van het Hoofdwerk door een Cornet V sterk (discant), vernieuwde hij de Trompet 8', maakte hij een nieuwe pedaallade en wijzigde hij de dispositie van het pedaal door het vervangen van de Cello en de Gedekt door een Octaafbas en een nieuwe Gedekt en het plaatsen van een Fagot 16'.
  • Het orgel is opnieuw door de firma Van den Berg & Wendt gerestaureerd in 1960. De Gamba en Vox Céleste van het Bovenwerk verdwenen nu weer ten gunste van een Quint en een Terts. De Hobo vervingen zij door een Ruispijp. Ook zijn alle frontpijpen vernieuwd.
  • Mede op initiatief van organist Henk van Putten werd een grote restauratie uitgevoerd in de jaren 1989-1993. De situatie van 1900 werd als uitgangspunt genomen, maar ook is het orgel uitgebreid met een derde klavier. Hierdoor werd de loze kas van het rugwerk in gebruik genomen. Het pneumatische pedaal is ook vervangen door een nieuw mechanisch pedaal. Het hoofdwerk werd in de hoofdwerkkas geplaatst, en het oude bovenwerk werd verwijderd. In plaats hiervan is een onderpositief gebouwd op de plek waar zich eerst het hoofdwerk bevond. De Roorfluyt van het Hoofdwerk is afkomstig van het orgel in Vollenhove. Op 31 maart 1993 is het gerestaureerde instrument weer in gebruik genomen. Het werd bij deze gelegenheid bespeeld door Henk van Putten.

Technical data
Number of stops per division
- Hoofdwerk11
- Onderpositief8
- Rugwerk8
- Pedaal5
Total number of stops32
Key actionMechanical
Stop actionMechanical
Windchest(s)Slider chests
Pitcha' = 450 Hz
TemperamentHinsz

Specification
Hoofdwerk (C-f'''): Praestant 16' (discant) - 1900/1993, Bordun 16', Praestant 8', Roorfluyt 8' - 1722 (Schnitger), Octaaf 4' - 1620/1993, Speelfluyt 4', Quinta 3' - 1620/1993, Mixtuir IV-V-VI sterk, Fagot 16' (B/D) - 1993, Trompet 8' (B/D) - 1993.
Onderpositief (C-f'''): Holpyp 8', Quintadena 8', Octaaf 4', Quintfluyt 3', Waldfluyt 2', Sexquialter II-III sterk - ca. 1780/1993, Cimbel III sterk - 1993, Voxhumana 8' - 1993.
Rugwerk (C-f'''): Fluyt Does 8' - ca. 1820, Praestant 8' (discant) - 1993, Praestant 4' - 1993, Gedakt Fluyt 4' - 1993, Nasat 3' - 1993, Octaaf 2' - 1993, Sexquialter II sterk - 1993, Dulciaan 8' - 1993, Tremulant.
Pedaal (C-d'): Subbas 16' - 1993, Octaaf 8' - 1993, Octaaf 4' - 1993, Basuin 16' - 1993, Trompet 8' - 1993.
Couplers: Hoofdwerk - Rugwerk, Hoofdwerk - Onderpositief, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Onderpositief, Pedaal - Rugwerk.
Accessories: Tremulant op het hele werk.

Compound stopComposition
Mixtuur IV-VI sterk (Hoofdwerk) C: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'. f°: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. f': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c'': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1' - 1'. f'': 4' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3'. c''': 4' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2'.
Cymbel III sterk (Onderpositief) C: 1/5' - 1/6' - 1/8'. F: 1/4' - 1/5' - 1/6'. c°: 2/5' - 1/3' - 1/4'. f°: 1/2' - 2/5' - 1/3'. c': 4/5' - 2 /3' - 1/2'. f': 1' - 4/5' - 2/3'. c'': 1 3/5' - 1 1/3' - 1'. f'': 2' - 1 3/5' - 1 1/3'. c''': 3 1/5' - 2 2/3' - 2'.
Sexquialter II-III sterk (Onderpositief) C: 1 1/3' - 4/5'. c°: 2' - 1 1/3' - 4/5'. c': 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Sexquialter II sterk (Rugpositief) C: 1 1/3' - 4/5'. c°: 2 2/3' - 1 3/5'.
Other specifications
Different specifications Voor de restauratie van 1993 luidde de dispositie:
Hoofdwerk: Prestant 16' (discant), Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Quintadena 8', Octaaf 4', Speelfluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Cornet V sterk, Mixtuur IV sterk, Trompet 8' (gedeeld).
Bovenwerk: Fluit Dolce 8', Fluit Travers 8', Principaal 4', Fluit 4', Nasard 2 2/3', Woudfluit 2', Terts 1 3/5', Ruispijp II sterk, Tremulant.
Pedaal: Subbas 16', Octaafbas 8', Gedekt 8', Fagot 16'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk.
Literature
  • Kerk en School. - In: De Nederlander, woensdag 12 februari 1913.
  • Orgels in Kampen I : Broederkerk / W.Th. van Dijk en J. van 't Veer. - In: Het Orgelblad, jrg. 5 nr. 3, maart 1962.
  • Orgels in Overijssel / Maarten Seybel. - Sneek: Boeijenga, 1965.
  • Kamper orgels : deel 1 / W.D. van der Kleij, W.H. Zwart. - Kampen: Van den Berg, [1975] (stencil)
  • Reizend door het Nederlandse orgellandschap : 5: Zwolle en Kampen / G.A. Schaap en B.J. Dikken. - In: De Orgelvriend, jrg. 18 nr. 5, mei 1976.
  • Landelijke orgeldag Kampen : 20-jarig jubileum "De Orgelvriend" 30 september 1978 : Het orgel in de Broederkerk te Kampen / W. Theo van Dijk. - In: De Orgelvriend, jrg. 20 nr. 9, september 1978.
  • Orgels rond het IJsselmeer / Maarten Seybel, Aart Veldman. - Houten: Den Hertog B.V., 1984.
  • Het 'Hollandse' orgel in de periode van 1670 tot 1730 : Een architectuurhistorische en organologische studie over de orgelbouw in Nederland, met name in de gewesten Holland, Zeeland, Utrecht en Gelderland / A.H. Vlagsma. - Alphen aan den Rijn : Canaletto, 1992.
  • Programma : Ter gelegenheid van de ingebruikneming van het gerestaureerde orgel van de Broederkerk te Kampen, op woensdag 31 maart 1993.
  • Orgel Broederkerk Kampen gerestaureerd / Henk van Putten. - In: De Orgelvriend, jrg. 35 nr. 4, april 1993.
  • Het orgel in de Hervormde Broederenkerk te Kampen : Verslag van een restauratie / Rudi van Straten. - Elburg : Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel, 1993. - (Publicatie nr. 40).
  • Najaarsexcursies 'De Orgelvriend' : Orgelexcursie Kampen Zaterdag 2 oktober 1993 : Het orgel in de Broederkerk / Wim van der Ros. - In: De Orgelvriend, jrg. 35 nr. 9, september 1993.
  • Het orgel in de Hervormde Broederenkerk te Kampen : Verslag van een restauratie / Rudi van Straten. - Elburg : Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel, 1994. - (Publicatie van de Stichting tot behoud van het Nederlandse Orgel ; 40).
  • Orgels en organisten in Kampen / W.D. van der Kleij, W.H. Zwart. - Kampen: IJsselakademie, 1995.
  • De orgels van de Bovenkerk, Buitenkerk en Broederkerk / Rogér van Dijk. - In: De Orgelkrant, jrg. 4 nr. 6, juni 1999.
  • Het historische orgel in Nederland 1819 - 1840. - Amsterdam : Stichting NIvO, 2001. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 5).
  • Bekende en onbekende orgels langs de IJssel (Provincie Overijssel) / Maarten Seijbel. - Elburg : Stichting Nat. Historisch Orgelmuseum, 2009.
  • Overijsselse orgels uit de periode 1450 tot 1825 / Auke H. Vlagsma. - Elburg : Nationaal Orgelmuseum, 2022.
Recordings
  • Kampen - Improvisaties Koraalbewerkingen / Klaas Jan Mulder. - De Bazuin CD 5614 (2CD). - [2008].
  • Orgels en organisten in Kampen / Ton van den Berg, Jan Zwanepol, Henk G. van Putten, W. Theo van Dijk, Willem Hendrik Zwart. - JQZ Muziekprodukties QCD 3125-2 (CD). - 1995.
  • J.S. Bach - Orgelwerk (7) : Organworks (7) / Ewald Kooiman. - Coronata COR 1813 (CD). - 1993.
  • J.S. Bach - Orgelwerk (6) : Organworks (6) / Ewald Kooiman. - Coronata COR 1713 (CD). - 1993.
  • Van renaissance tot romantiek : Willem van Twillert bespeelt vijf historische orgels. - VLS-records VLS 0185 (LP). - 1985.

Photo: Piet Bron. Date: 6 August 2015.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Date: 6 August 2015.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Date: 6 August 2015.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Date: 6 August 2015.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Date: 6 August 2015.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Date: 6 August 2015.
Photo: Piet Bron
Photo: Jan van der Male. Date: 19 March 2011.
Photo: Jan van der Male
Source: Postcard.
Source: Postcard
Photo: Piet Bron. Date: 6 August 2015.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Date: 22 July 2013.
Photo: Piet Bron