Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Dirco Oskam
's-Hertogenbosch, Nederland (Noord-Brabant) - Grote Kerk, kabinetorgel
Gemeente: Hertogenbosch, 's-
Adres: Kerkstraat 20, 5211 KG, 's-Hertogenbosch
Website: http://www.pkgdenbosch.nl/
Beschrijving nr.: 1000951.
Gierveld nummer: 304.
Gebouwd door: Johannes Stephanus Strümphler (1780)
Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
Technische gegevens
Dispositie
Manuaal (C-d''', deling tussen b°/c'): Prestant 8' (discant), Holpyp 8' (B/D), Viol 8' (discant), Prestant 4', Fluyt 4' (B/D), Octaf 2' (B/D), Nagthoorn 2' (bas).
Foto: Dirco Oskam
's-Hertogenbosch, Nederland (Noord-Brabant) - Grote Kerk, kabinetorgel
Gemeente: Hertogenbosch, 's-
Adres: Kerkstraat 20, 5211 KG, 's-Hertogenbosch
Website: http://www.pkgdenbosch.nl/
Beschrijving nr.: 1000951.
Gierveld nummer: 304.
Gebouwd door: Johannes Stephanus Strümphler (1780)
| Jaar | Orgelbouwer | Opus | Activiteit | 1780 | Johannes Stephanus Strümphler | nieuwbouw | 2014 | Van Rossum Orgelbouw | reconstructie |
- In 1957 nam de Lutherse gemeente de oude Waalse Kerk aan de Verwerstraat uit 1847 over. In de kerk bevond zich een lege orgelkas. Deze is vermoedelijk uit 1736, en lijkt van Duitse afkomst. De kas is afkomstig uit de kapel van het Sint-Geertruiklooster, de vroegere kerk van de Walen. Zij namen hem in 1847 mee naar hun nieuwe gebouw. Er is echter ook een orgel van de Waalse Kerk in 1835 overgeplaatst naar Loon op Zand en aldaar door Van Hirtum vergroot. Het Bossche orgel is getuige enkele inscripties in de deuren van de kas oorspronkelijk in gebruik geweest voor de rooms-katholieke dienst. In de dispositieverzameling van Hess uit 1774 wordt een orgel vermeld bij de Franse kerk in 's-Hertogenbosch.
- De Lutherse Gemeente kocht het binnenwerk van een oud kabinetorgel van een particulier in IJmuiden. Dit instrument is gemaakt door J.S. Strümphler en wordt gedateerd rond 1780. Overigens zijn deze gegevens pas in 1989 door Jan Jongepier vastgesteld, tot die tijd was er niets bekend over de maker. Van de kas van het kabinetorgel ontbreekt ieder spoor. Het binnenwerk werd achter het in de kerk aanwezige orgelfront geplaatst, voorzien van een provisorische kas.
- Na de restauratie van het kerkgebouw in 1996 zijn er ook restauratieplannen voor het orgel gemaakt. Het was de bedoeling dat er een passend binnenwerk voor het orgel wordt aangekocht, en dat dit in de oude kas uit 1736 zou worden geplaatst. Het kabinetorgel zou daarna ook gerestaureerd kunnen worden, en hiervoor diende een passende kas te worden gemaakt. Inmiddels had men de beschikking over een achttiende eeuwse windlade met pijpwerk uit de zeventiende en achttiende eeuw. Hiermee zou een orgel met negen stemmen op het manuaal en aangehangen pedaal kunnen worden gemaakt.
- Vervolgens ging de Evangelisch-Lutherse Kerk in 2006 op in de Protestantse Kerk Nederland. Het kerkgebouw raakte na enkele jaren buiten gebruik. In 2008 is het orgel gedemonteerd en opgeslagen. De lege kas uit 1736 bleef in het kerkgebouw achter.
- J.C. van Rossum voerde in 2013-2014 een restauratie/reconstructie uit, waarbij het orgel is geplaatst in een kabinet uit het eind van de achttiende eeuw. Met het kabinetorgel uit de Grote Kerk in Naarden als voorbeeld is de kas in de stijl van Strümphler voorzien van snijwerk en sierstukken. De restauratie van de kas is uitgevoerd door de firma R. Schouten uit Vriescheloo. Adviseur bvij de werkzaamheden was Cees van der Poel. Het orgel is hierna geplaatst in de Grote Kerk in 's-Hertogenbosch, waar het op 31 mei 2014 in gebruik zal worden genomen. Het is daarbij bespeeld door Cees van der Poel, Jacques van den Dool en Jamie de Goei.
Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
| 1957 | Hertogenbosch, 's | Evangelisch Lutherse Kerk |
| 2014 | Hertogenbosch, 's | Grote Kerk, kabinetorgel |
Technische gegevens
| Aantal registers per werk | |
| - Manuaal | 7 |
| Totaal aantal stemmen | 7 |
| Toetstractuur | Mechanisch |
| Registertractuur | Mechanisch |
| Windlade(n) | Sleepladen |
| Toonhoogte | a' = 417 Hz |
| Temperatuur | Kirnberger |
| Winddruk | 48 mm |
Dispositie
Manuaal (C-d''', deling tussen b°/c'): Prestant 8' (discant), Holpyp 8' (B/D), Viol 8' (discant), Prestant 4', Fluyt 4' (B/D), Octaf 2' (B/D), Nagthoorn 2' (bas).
| Overige dispositiegegevens | |
|---|---|
| Hess (1774) |
Het Orgel in de Fransche-Kerk (Den Bosch) is aldus gedisponeerd: Praestant 8', Holpyp 8', Octaav 4', Fluit 4', Octaav 2', Flajeolet bas 2', Mixtuur, Sexquialter en een Tongw. dragende de tytel Voxhumana 8'. Het Clavier was wel eer van C tot 3 gestreept a, dog nu verkort tot op driegestreept d; fraaje geluiden worden in dit kleyn Werkje aangetroffen. |
| Literatuur |
|
| Opnamen |
Revived / Jamie de Goei. - VDG 20140502 (CD). - 2014. - Opgenomen op de beide orgels van de Grote Kerk in 's-Hertogenbosch. |
| Links |
https://rossumorgelbouw.nl/projects/restauratie-en-reconstructie-kabinetorgel-strumphler-2014/ https://www.orgelnieuws.nl/strumphler-kabinetorgel-voor-grote-kerk-s-hertogenbosch/ |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |