Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: Piet Bron. Datering: September 1998.

Foto: Piet Bron

Gorinchem, Nederland (Zuid-Holland) - Evangelisch Lutherse Kerk 'Dit is in Abrahams schoot'
Gemeente: Gorinchem
Adres: Langendijk 72, 4201 CJ, Gorinchem
Website: http://www.schuilkerk.nl/

Beschrijving nr.: 1000891.

Gebouwd door: Willem Hendrik Kam (1860)
Het orgel bevat ouder materiaal: pijpwerk uit 1809 van Johann Daniël Nolting

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1809	Johann Daniël Nolting		nieuwbouw
1860	Willem Hendrik Kam		nieuwbouw
1924	firma M. Spiering		ombouw
1984	Gebroeders Van Vulpen		diverse werkzaamheden
1996	Pels & Van Leeuwen		restauratie

De Lutherse Kerk van Gorinchem is sinds 1815 gevestigd in de oude Rooms-Katholieke schuilkerk 'Dit is in Abrahams schoot'. Het oude kerkgebouw was in 1814 door oorlogsgeweld zwaar beschadigd geraakt. Men beschikte over een éénmanuaals orgel van Nolting uit 1809, dat werd meegenomen naar de nieuwe kerk. In 1859/1860 bouwde Kam een nieuw orgel voor de kerk, waarbij hij wel veel pijpwerk van Nolting gebruikte. Een grote wijziging in dit Kam-instrument vond plaats in 1924, toen de firma Spiering het orgel pneumatisch maakte. Ook verdwenen enkele oude stemmen. Een brand in 1949 zorgde voor nog meer verlies. In 1984 was de kerk zo bouwvallig, dat het gebouw gesloten moest worden. Het orgel werd gedemonteerd en opgeslagen bij Van Vulpen in Utrecht.
Na de restauratie van de kerk volgde restauratie van het orgel. Een reconstructie van de oorspronkelijke dispositie was gewenst, eventueel uitgebreid met een vrij pedaal. Hiertoe werd het originele bestek van 1859 gebruikt, waarin eveneens sprake was van een vrij pedaal. Pels & Van Leeuwen kregen de opdracht. Het orgel is op 16 november 1996 weer in gebruik genomen.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Hoofdwerk	9
- Bovenwerk	5
- Pedaal	1
Totaal aantal stemmen	15
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen
Temperatuur	Equal temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16' - 1809/1860/1996, Prestant 8' - 1809/1860/1996, Roerfluit 8' - 1809/1860/1996, Octaaf 4' - 1809/1860/1996, Roerfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet III sterk (2 2/3' - 2' - 1 3/5') (discant) - 1996, Dulciaan 8' (B/D) - 1996.
Bovenwerk (C-f'''): Holpijp 8' - 1809/1860, Viola di Gamba 8' - 1996, Fugara 4' - 1996, Fluit 4' - 1809, Woudfluit 2' - 1996, Tremulant.
Pedaal (C-d'): Subbas 16' - 1996.

Overige dispositiegegevens
Van 't Kruijs (1885)	Het Orgel in de Luthersche Kerk te Gorinchem heeft 14 sprekende stemmen, twee klavieren, aangehangen pedaal en is in 1859 door Kam & Van der Meulen, uit Rotterdam, geleverd. Organist de Heer J.M. van Eck. Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Roerfluit 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet 3 st., Dulciaan 8'. Bovenmanuaal: Viola 8', Holpijp 8', Fluit 4', Fugara 4', Woudfluit 2'. Aangehangen Pedaal. Stomme Registers: Koppeling, Ventiel.

Overige dispositiegegevens

Van 't Kruijs (1885)

Het Orgel in de Luthersche Kerk te Gorinchem heeft 14 sprekende stemmen, twee klavieren, aangehangen pedaal en is in 1859 door Kam & Van der Meulen, uit Rotterdam, geleverd.
Organist de Heer J.M. van Eck.
Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Roerfluit 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet 3 st., Dulciaan 8'.
Bovenmanuaal: Viola 8', Holpijp 8', Fluit 4', Fugara 4', Woudfluit 2'.
Aangehangen Pedaal.
Stomme Registers: Koppeling, Ventiel.

Literatuur

Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I.
De orgelmakers Bätz (1739 - 1849) : Een eeuw orgelbouw in Nederland / Gert Oost. - 3e aangevulde druk. - Alphen aan den Rijn: Canaletto, 1981.
Het orgel in de Evangelisch Lutherse Kerk te Gorinchem / Nico Blom. - Gorinchem : Restauratiecommissie "Orgel Lutherse Kerk", 1991.
Gerestaureerd Kam-orgel in de Evangelisch Lutherse Kerk 'Dit is in Abrahams schoot' te Gorinchem / Bart van Buitenen. - In: De Orgelvriend, jrg. 39 nr. 1, januari 1997.
Gorinchem Orgelstad / Gerco A. Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg. 40 nr. 9, september 1998.
Het historische orgel in Nederland 1858 - 1865 / Teus den Toom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2003. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 8).

Opnamen

Toets en klepel : Gorcumse vestingklanken uit kerk en toren / Nico Blom, Gerben Budding. - PDR Records (CD). - 2019. - Opgenomen in de Grote Kerk, Lutherse Kerk, Dalemse Kerk en Johanneskerk in Gorinchem.

Bron: De Orgelvriend