Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Jan van der Male. Datering: 17 October 2023.

Foto: Jan van der Male

De Bilt, Nederland (Utrecht) - Dorpskerk
Gemeente: De Bilt
Adres: Dorpsstraat 70, 3732 HK, De Bilt
Website: http://www.dorpskerkdebilt.nl/
http://pkndebilt.nl/

Beschrijving nr.: 1000782.

Gebouwd door: Gebroeders Hendrik Berends & Gerhard Willem Lohman (1845)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1845 Gebroeders Hendrik Berends & Gerhard Willem Lohman  nieuwbouw
1908 J. de Koff & Zoon  restauratie en uitbreiding
1963 J. de Koff & Zoon  restauratie
1979 firma D.A. Flentrop  restauratie

  • De gebroeders Lohman uit Groningen en Leiden maakten een nieuw orgel voor de Dorpskerk in De Bilt in 1845. Het had 16 stemmen en het pedaal was aangehangen. Het werd opgeleverd op 30 augustus 1845, meer dan een jaar na de afgesproken datum. Een dag later is het in gebruik genomen tijdens de eredienst, gevolgd door een concert in de middag door Frederik Nieuwenhuijsen.
  • J. de Koff voerde in 1908 een restauratie uit. Hij verving de Dulciaan door een Trompet, en de Flageolet door een Salicet 8'. Het orgel werd verder uitgebreid met een vrij pedaal met een Subbas 16' en een Bourdon 8'. In 1920 brak er brand uit in de kerk, waardoor het orgel beschadigd raakte. De firma De Koff herstelde het instrument. De Prestant 8' werd vervangen door een nieuw exemplaar. Verder vergrootte men de lade van het Bovenwerk, zodat een Vox Celestis en een Clarinet konden worden geplaatst.
  • Dezelfde firma restaureerde het orgel in de jaren 1963/1964, waarbij de oorspronkelijke dispositie zou worden hersteld. Wel bleef het pedaal behouden, en verwijderde men de Viola di Gamba, hoewel deze van Lohman zelf was. De restauratie had niet het gewenste resultaat, mede doordat het klankkarakter niet echt dat van Lohman was.
  • In 1978/1979 volgde daarom een nieuwe restauratie door Flentrop, uitgevoerd onder advies van Hans van der Harst. Nieuw gemaakt werden de Prestant 8', Viola di Gamba, Flageolet en Dulciaan, alles in de stijl van Lohman. De manuaalkoppel kreeg de oorspronkelijke deling terug, terwijl de koppel Pedaal - Bovenwerk werd verwijderd. De kas is bij deze restauratie wit geschilderd. Op 10 januari 1980 is het orgel weer in gebruik genomen met een bespeling door Hans van der Harst en Cees Zeevaart, organist van de kerk.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk10
- Bovenwerk6
- Pedaal2
Totaal aantal stemmen18
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk73 mm

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Praestant 8' - 1920/1979, Holpijp 8', Salicionaal 8' (discant), Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur II-III sterk (bas), Mixtuur IV-V sterk (discant), Dulciaan 8' (B/D) - 1845/1979.
Bovenwerk (C-f'''): Fluit Doux 8', Viola di Gamba 8' - 1979, Praestant 4', Roerfluit 4', Gemshoorn 2', Flageolet 1' - 1979, Tremulant.
Pedaal (C-d'): Subbas 16' - 1908, Bourdon 8' - 1908.
Koppelingen: Pedaal - Hoofdwerk, Hoofdwerk - Bovenwerk (gehalveerd).

Literatuur
  • Reizend door het Nederlandse Orgellandschap : Aflevering 23 / G.A. Schaap en B.J. Dikken. - In: De Orgelvriend, jrg. 20 nr. 9, september 1978.
  • Utrechts orgellandschap / Bert Wisgerhof. - Amersfoort: J.C. Willemsen, 1979.
  • Het historische orgel in de Dorpskerk der Hervormde Gemeente te De Bilt / Hans van der Harst. - 1979.
  • Het orgel in de N.H. kerk te De Bilt / A. Bijvank. - In: De Orgelvriend, jrg. 22 nr. 3, maart 1980.
  • Geschiedenis van het Lohman-Orgel in de N.H. Dorpskerk te De Bilt / Willem de Ruiter. - Elburg : Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel, [1982]. - (Publicatie ; Nr. 20).
  • Orgelbouwnieuws : De Bilt, N.H. Dorpskerk / Peter van Dijk. - In: Het Orgel, jrg. 78 nr. 7/8, juli/augustus 1982.
  • Het historische orgel in Nederland 1840 - 1849 / Peter van Dijk (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2002. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 6).

Foto: Jan van der Male. Datering: 17 October 2023.
Foto: Jan van der Male
Foto: Jan van der Male. Datering: 17 October 2023.
Foto: Jan van der Male
Foto: Jan van der Male. Datering: 17 October 2023.
Foto: Jan van der Male
Foto: Jan van der Male. Datering: 17 October 2023.
Foto: Jan van der Male
Bron: Boek
Bron: Boek "Utrechts Orgellandschap"
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 6 december 2011.
Foto: Tjalling Roosjen