Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron. Datering: 18 March 2012.

Foto: Piet Bron

Bilthoven, Nederland (Utrecht) - Sint Laurenskerk

Doorverwezen vanaf: Utrecht - Sint Dominicuskerk (Walsteeg) (1872 - 1940)

Gemeente: De Bilt
Adres: Melkweg 5, 3721 RG, Bilthoven
Website: http://www.katholiekekerkdebilt.nl/

Beschrijving nr.: 1000746.

Gebouwd door: Maarschalkerweerd & Zoon (1872)
Orgel gedemonteerd (2012)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1872 Maarschalkerweerd & Zoon  nieuwbouw
1964 firma Jos H. Vermeulen  ombouw
1990 Flentrop Orgelbouw  diverse werkzaamheden

  • In 1872 bouwde Maarschalkerweerd een nieuw orgel voor de Utrechtse Dominicuskerk aan de Mariaplaats. Richard Hol speelde het orgel in. In 1891 bouwde Maarschalkerweerd het orgel om. De oorspronkelijke zijkantbespeling werd gewijzigd. Er kwam een vrijstaande mechanische speeltafel midden voor het orgel met een barkermachine voor het hoofdwerk.
  • De Dominicuskerk is in 1940 afgebroken, na een laatste viering op 3 mei 1940, en het orgel vond een nieuwe plaats in de Sint Barbarakerk te Bunnik. In 1964 besloot men in Bunnik een nieuw orgel te laten bouwen.
  • De firma Vermeulen uit Alkmaar plaatste het instrument toen over naar Bilthoven, restaureerde het, en voorzag het van een nieuw modern front, ontworpen door mevrouw Bauer. Ook wijzigde men de dispositie: de Fernfluit 8' en Viola di Gamba 8' werden vervangen door een Superoctaaf en een Superquint, en op het pedaal verviel de Violon 8' ten gunste van een Superoctaaf 2'. De bas van de Bourdon 16' werd verwijderd en er werd koppeling tussen het pedaal en het bovenklavier aangelegd. De Dulciaan werd vervangen door een ander exemplaar, en de Bazuin werd gewijzigd van doorslaand in opslaand. Adviseur bij deze werkzaamheden was dr. P.J. de Bruyn namens de KKOR. Op zondag 12 april 1964 is het orgel in Bilthoven in gebruik genomen met een concert door Albert de Klerk. In 1990 werd het door Flentrop gereviseerd.
  • In 2007 is de Sint Laurenskerk gesloten. Het orgel is voorlopig blijven staan. In 2012 zal het kerkgebouw worden afgebroken. Na een afscheidsconcert op 18 maart 2012 zal het orgel worden opgeslagen. Het is gekocht door de Sint Willibrordusparochie in Oss. Het is de bedoeling het orgel na restauratie op te bouwen in de Grote Kerk in Oss. De plannen zijn voorlopig stilgelegd vanwege het ontbreken van financiële middelen. In 2022 was er nog geen zicht op de plaatsing in Oss.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1872UtrechtSint Dominicuskerk (Walsteeg)
1940BunnikSint Barbarakerk
1964BilthovenSint Laurentiuskerk
????OssGrote Kerk (Maria Onbevlekt Ontvangen)

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk11
- Positief8
- Pedaal7
Totaal aantal stemmen26
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16' (discant), Prestant 8', Roerfluit 8', Violon 8', Octaaf 4', Fluit 4', Kwint 2 2/3', Octaaf 2', Cornet II-V sterk, Mixtuur II-IV sterk, Trompet 8'.
Positief (C-f'''): Prestant 8', Holpijp 8', Kwintadeen 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Superoctaaf 2' - 1964, Kwint 1 1/3' - 1964, Dulciaan 8' - 1964.
Pedaal (C-d'): Prestant 16', Subbas 16', Octaafbas 8', Octaaf 4', Superoctaaf 2' - 1964, Bazuin 16', Trombone 8'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Positief, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Positief - 1964.

Overige dispositiegegevens
Van 't Kruijs (1885) Het Orgel in de St. Dominicuskerk te Utrecht heeft 26 sprekende stemmen, twee klavieren en vrij pedaal. Het werk is in 1872 door Maarschalkerweerd & Zoon, uit Utrecht, geleverd.
Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Roerfluit 8', Violon 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quintfluit 3', Octaaf 2', Mixtuur 3-5 st., Cornet 5 st., Trompet 8'.
Bovenmanuaal: Prestant 8', Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Fernfluit 8', Quintadeen 8', Prestant 4', Roerfluit 4', Dulciaan 8'.
Pedaal: Prestant 16', Subbas 16', Octaaf 8', Violoncel 8', Octaaf 4', Bazuin 16', Trombone 8'.
Stomme Registers: Koppelingen, Ventiel, Calcant enz.
Verschillende disposities De dispositie luidde oorspronkelijk:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Violon 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quintfluit 3', Octaaf 2', Cornet II-V sterk, Mixtuur II-V sterk, Trompet 8'.
Bovenwerk: Prestant 8', Holpijp 8', Quintadeen 8', Fernfluit 8', Viola di Gamba 8', Prestant 4', Roerfluit 4', Dulciaan 8'.
Pedaal: Prestant 16', Subbas 16', Octaaf 8', Violoncel 8', Octaaf 4', Bazuin 16', Trombone 8'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk.
Speelhulpen: Ventiel, Calcant.
Literatuur
  • Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I.
  • Uit de orgelbouwwereld. - In: Het Orgelblad, jrg. 7 nr. 5, mei 1964.
  • Utrechts orgellandschap / Bert Wisgerhof. - Amersfoort: J.C. Willemsen, 1979.
  • Orgels in de stad Utrecht : Zes eeuwen geschiedenis en een inventarisatie / Peter van Dijk, Ronald Doornekamp. - Utrecht: Stichting Organisatie Oude Muziek, 1992.
  • Maarschalkerweerd & Zoon - Orgelmakers te Utrecht / Jos Laus. - Alphen aan den Rijn : Canaletto, 2008.
  • Bijzonder orgel voor Grote Kerk Oss : Kerkbestuur wil half miljoen euro bijeenbrengen voor aanschaf en opknappen Maarschalkerweerdorgel / Janneke Hobo. - In: Brabants Dagblad, donderdag 13 december 2012.
Links https://www.orgelnieuws.nl/wcms/modules/news/article.php?storyid=4788

Foto: Piet Bron. Datering: 18 March 2012.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 18 March 2012.
Foto: Piet Bron
Foto: Frans Sellies. Datering: 10 November 2006.
Foto: Frans Sellies
Foto: Piet Bron. Datering: 18 March 2012.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 18 March 2012.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 18 March 2012.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 18 March 2012.
Foto: Piet Bron
Foto: Frans Sellies. Datering: 10 November 2006.
Foto: Frans Sellies
Situatie in Utrecht, voor 1940.
Situatie in Utrecht, voor 1940. Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Situatie in Utrecht, voor 1940. Bron: Postcard.
Bron: Postcard