Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel
Bild: Piet Bron
Leeuwarden, Nederland (Fryslân) - Grote- of Jacobijnerkerk
Gemeinde: Leeuwarden
Adresse: Jacobijnerkerkhof 95, 8911 EN, Leeuwarden
Website: http://www.grotekerkleeuwarden.nl/
Beschreibung nr.: 1000642.
Gebaut von: Christian Müller (1727)
Technische Daten
Disposition
Hoofdwerk (C-g'''): Prestant 16' - dubbelkorig vanaf g', Octaaf 8' - dubbelkorig vanaf c', Roerfluit 8', Octaaf 4', Quint 3', Superoctaaf 2', Mixtuur IV-VIII sterk (2'), Scherp IV-VI sterk (1'), Trompet 16' - 1727/1978, Trompet 8' - 1727/1978.
Rugwerk (C-g'''): Prestant 8' - dubbelkorig vanaf a°, Roerfluit 8' - 1727/1978, Octaaf 4' - 1727/1978, Octaaf 2', Cornet VI sterk (8') (discant) - 1978, Sesquialter II sterk (2 2/3'), Mixtuur IV-VIII sterk (1 1/3') - 1727/1978, Trompet 8' - 1727/1978, Tremulant - 1978.
Echowerk (C-g'''): Baarpijp 8', Quintadeen 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4' - 1727/1978, Gemshoorn 4' - 1727, Nasard 3' - 1727, Nachthoorn 2' - 1727, Sexquialter II-IV sterk (2 2/3') - 1978, Cimbel III sterk (1/5') - 1978, Dulciaan 8' - 1978, Vox Humana 8' - 1978, Tremulant - 1978.
Pedaal (C-d'): Prestant 16' - 1727/1885, Bourdon 16' - 1727/1821, Octaaf 8' - 1727, Octaaf 4' - 1727, Quint 3' - 1978, Mixtuur III sterk (2') - 1978, Bazuin 16' - 1727, Trompet 8' - 1727, Trompet 4' - 1727.
Koppeln: Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Rugwerk, Rugwerk - Hoofdwerk.
Bild: Piet Bron
Leeuwarden, Nederland (Fryslân) - Grote- of Jacobijnerkerk
Gemeinde: Leeuwarden
Adresse: Jacobijnerkerkhof 95, 8911 EN, Leeuwarden
Website: http://www.grotekerkleeuwarden.nl/
Beschreibung nr.: 1000642.
Gebaut von: Christian Müller (1727)
Jahr | Orgelbauer | Opus | Aktivität | 1727 | Christian Müller | Neubau | 1885 | L. van Dam & Zonen | Umbau | 1978 | Bakker & Timmenga | Restaurierung |
- Tussen 1724 en 1727 werkte Müller aan dit orgel. Het Leeuwardense gemeentebestuur wilde een orgel dat in overeenstemming was met de grootte en het aanzien van de stad. Het werd opgeleverd op 25 maart 1727 en twee dagen later gekeurd door P. Havinga, organist van de Martinikerk te Groningen.
- Pas in 1883/1885 werd er aan het orgel ingrijpend gesleuteld door de fa. L. van Dam & Zonen. Zij bouwden nieuwe windladen met een grotere omvang (56 in plaats van 49 tonen), en pasten de intonatie en de dispositie aan. Camille Saint-Saëns gaf in 1897 een concert in Leeuwarden, waabij hij eigen werken speelde. In 1928 en 1940 werden herstelwerkzaamheden uitgevoerd, maar het orgel raakte langzaam maar zeker in verval.
- In 1977/1978 werd het door Bakker & Timmenga gerestaureerd. Zij reconstrueerden de oorspronkelijke dispositie, inclusief de dubbele koren. De windladen van Van Dam bleven wel bewaard. Het pijpwerk boven c''' is vrijwel allemaal uit 1885. De orgelbank is het enige restant van de klaviatuur van Müller. Bij de restauratie van de kerk is het oude balgenhuis verwijderd. Het gevolg is dat het orgel nu door staande spaanbalgen van wind wordt voorzien. Adviseur bij de restauratie was dr. Maarten Vente.
Technische Daten
Anzahl Register pro Manual | |
- Hoofdwerk | 10 |
- Rugwerk | 8 |
- Echowerk | 11 |
- Pedaal | 9 |
Gesamtzahl der Stimmen | 38 |
Tastentraktur | Mechanical |
Registertraktur | Mechanical |
Windlade(n) | Slider chests |
Tonhöhe | a' = 435 Hz |
Temperatur | Equal temperament |
Disposition
Hoofdwerk (C-g'''): Prestant 16' - dubbelkorig vanaf g', Octaaf 8' - dubbelkorig vanaf c', Roerfluit 8', Octaaf 4', Quint 3', Superoctaaf 2', Mixtuur IV-VIII sterk (2'), Scherp IV-VI sterk (1'), Trompet 16' - 1727/1978, Trompet 8' - 1727/1978.
Rugwerk (C-g'''): Prestant 8' - dubbelkorig vanaf a°, Roerfluit 8' - 1727/1978, Octaaf 4' - 1727/1978, Octaaf 2', Cornet VI sterk (8') (discant) - 1978, Sesquialter II sterk (2 2/3'), Mixtuur IV-VIII sterk (1 1/3') - 1727/1978, Trompet 8' - 1727/1978, Tremulant - 1978.
Echowerk (C-g'''): Baarpijp 8', Quintadeen 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4' - 1727/1978, Gemshoorn 4' - 1727, Nasard 3' - 1727, Nachthoorn 2' - 1727, Sexquialter II-IV sterk (2 2/3') - 1978, Cimbel III sterk (1/5') - 1978, Dulciaan 8' - 1978, Vox Humana 8' - 1978, Tremulant - 1978.
Pedaal (C-d'): Prestant 16' - 1727/1885, Bourdon 16' - 1727/1821, Octaaf 8' - 1727, Octaaf 4' - 1727, Quint 3' - 1978, Mixtuur III sterk (2') - 1978, Bazuin 16' - 1727, Trompet 8' - 1727, Trompet 4' - 1727.
Koppeln: Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Rugwerk, Rugwerk - Hoofdwerk.
Gemischte Stimme | Zusammensetzung |
Mixtuur IV-VIII sterk (Hoofdwerk) | C: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1' - 1'. f°: 4'- 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1' - 1'. c': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2'. c'': 8' - 5 1/3' - 4' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2'. |
Scherp IV-VI sterk (Hoofdwerk) | C: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'. c°: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. c': 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1' - 1' - 2/3'. f': 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1' - 1'. c'': 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3'. |
Mixtuur IV-VIII sterk (Rugwerk) | C: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 1' - 2/3' - 2/3'. f°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1' - 1'. c': 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3'. c'': 4' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3'. |
Sesquialter II sterk (Rugwerk) | C: 2 2/3' - 1 3/5'. |
Cimbel III sterk (Bovenwerk) | C: 1/5' - 1/6' - 1/8'. F: 1/4' - 1/5' - 1/6'. c°: 2/5' - 1/3' - 1/4'. f°: 1/2' - 2/5' - 1/3'. c': 4/5' - 2/3' - 1/2'. f': 1' - 4/5' - 2/3'. c'': 1 3/5' - 1 1/3' - 1'. f'': 2' - 1 3/5' - 1 1/3'. |
Sesquialter II-IV sterk (Bovenwerk) | C: 2 2/3' - 1 3/5'. c°: 2 2/3' - 1 3/5' - 1 3/5'. c': 2 2/3' - 2 2/3' - 1 3/5' - 1 3/5'. |
Mixtuur III sterk (Pedaal) | C: 2' - 1 1/3' - 1'. |
Übrige dispositiondaten | |
---|---|
Hess (1774) |
Het Orgel in de Groote- of Jacobyner-Kerk, met drie Hand-Clavieren en een Vry-pedaal, heeft 38 stemmen. Manuaal, 10 stemmen: Praestant 16', Octaav 8', Holpyp 8', Octaav 4', Octaav 2', Quint 3', Mixtuur 5-8 st., Scherp 4-6 st., Trompet 16' en Trompet 8'. BovenManuaal, 11 stemmen: Violadigamb. 8', Baarpyp 8', Quintadena 8', Octaav 4', Gemshoorn 4', Nagthoorn 2', Nazat 3', Sexquialt. 2-4 st., Cimbel 3 st., Dulciaan 8' en Voxhumana 8'. Rugpositief, 8 stemmen: Praestant 8', Holpyp 8', Octaav 4', Octaav 2', Sexquialt. 3', Cornet 6 st., Mixtuur 4-8 st. en Trompet 8'. Pedaal, 9 stemmen: Praestant 16', Bourdon 16', Octaav 8', Octaav 4', Quint 3', Mixtuur 3 st., Bazuyn 16', Trompet 8' en Trompet 4'. By dit Werk zyn 8 Blaasbalgen, 2 Tremulanten, 4 Afsluitingen, benevens een Sleutel tot een generaale Afsluiting; dus 2 knoppen voor de Koppelingen, en één voor de Ventiel, maaken te saamen 48 Register-knoppen. Dit is mede een der fraaiste Werken zo wel voor 't gezigt als gehoor, welke den beroemden C. Muller heeft vervaardigt. Zeer fraai staan de drie Beelden, "Geloof, Hoop en Liefde", welke zig levensgrootte vertoonen, op de drie ronde Torens van het bovenwerk. Alle de gezigt-Pypen zyn van zuiver gepolyst Tin, weegende de 14 grootsten in de zyde-Toorens 186 pond; de 7 in het middelrond 240 p., de 14 in de spitze Toorens 186 pond; de overige kleine in de half-ronde Velden 154 pond, en de Voorpypen in 't Rugpositief alle te saamen 220 pond, dus te saamen 1508 ponden Tin aan gewigt. |
Mehrere dispositionen |
Before the restoration of 1978, the stop list was: Hoofdwerk: Prestant 16', Octaaf 8', Holpijp 8', Violon 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Cornet IV-V sterk, Mixtuur III-IV sterk, Fagot 16', Trompet 8'. Bovenwerk: Baarpijp 8', Salicionaal 8', Viola di Gamba 8', Quintadeen 8', Gemshoorn 4', Salicet 4', Nasard 2 2/3', Nachthoorn 2' Cymbel III sterk, Echo Trompet 8', Vox Humana 8', Tremulant. Rugwerk: Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Mixtuur III-V sterk, Sexquialter II sterk, Trompet 8'. Pedaal: Prestant 16', Bombardon 16', Octaaf 8', Gedekt 8', Octaaf 4', Ruispijp IV sterk, Bazuin 16', Trompet 8', Trompet 4'. |
Literatur |
|
Aufnahmen |
|
Weblinks |
http://www.orgelleeuw.nl/ https://pipeorgantaxonomy.wordpress.com/2015/05/08/christian-muller-grote-of-jacobijnerkerk-leeuwarden-netherlands/ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|