Spring naar content
Complete description of the selected organ
Photo: Jaap Huttenga. Date: 17 August 2014.

Photo: Jaap Huttenga

Zeerijp, Nederland (Groningen) - Jacobuskerk
Municipal: Eemsdelta
Region:Fivelingo
Address: Borgweg 6, 9914 PG, Zeerijp
Website: https://www.jacobuskerkzeerijp.nl/
https://pknvredekerkmaarland.nl/

Description nr.: 1000637.
Groningen Orgelland number: 450. De Mixtuur card number: N02 (kleur).

Built by: Theodorus Faber (1651)

YearBuilderOpusActivity
1651 Theodorus Faber  new organ
1979 Bernhardt Edskes  restoration
1979 K.B. Blank & Zoon  restoration
2000 Henk van Eeken  maintenance/reparations

  • In 1645 kreeg Theodorus Faber de opdracht tot het maken van het orgel. Het oorspronkelijke contract, gedateerd op 12 augustus 1645, vermeldt een dispositie met 19 stemmen. In 1651 is het instrument voltooid. In de volgende eeuwen is het orgel onderhouden en zijn verschillende reparaties uitgevoerd, maar er is nauwelijks iets gewijzigd. Het is bekend dat Arp Schnitger er in 1695 aan werkte, en Matthias Amoor in 1726. H.E. Freytag voerde in 1843 enkele reparaties uit. In de jaren 1881/1882 werd het orgel omgebouwd door J. Doornbos. Het verving de springladen door sleepladen en wijzigde de dispositie. In 1933 werd door Spiering het gehele orgel vernieuwd, met uitzondering van de kas en de windladen. Van het oorspronkelijke orgel was hierna niet veel meer terug te vinden. In 1963 werd gestart met de restauratie van het kerkgebouw. Bakker & Timmenga demonteerden het orgel en sloegen het op. In de jaren 1965 en 1966 werd de orgelkas gerestaureerd. De firma Fama & Raadgever maakte in 1966 het rugwerk weer bespeelbaar, met de opbouw van 1933.
  • Onder adviseurschap van Klaas Bolt werd in 1976 besloten het orgel te reconstrueren en terug te brengen in de oorspronkelijke staat. De bouwers Bernhardt Edskes uit Zwitserland (Wohlen) en S.F. Blank uit Herwijnen kregen de opdracht. In 1979 werd het werk uitgevoerd. Wat nog over was van Faber waren de hoofdwerk- en pedaalladen, de Bourdon 16', twee pijpen van de Vox Humana en het pedaalklavier. Verder nog wellenborden en enkele stukken mechaniek. De kas met de luiken was nog wel geheel bewaard. Op 17 juni 1979 werd het orgel weer in gebruik genomen met een bespeling door Klaas Bolt en Stef Tuinstra. In december 1999 en januari 2000 zijn verschillende doorzakkende frontpijpen gerepareerd door Henk van Eeken.

Technical data
Number of stops per division
- Hoofdwerk9
- Rugwerk7
- Pedaal3
Total number of stops19
Key actionMechanical
Stop actionMechanical
Windchest(s)Slider chests
PitchEen halve toon hoger dan 440 Hz
TemperamentMiddentoonstemming
Wind pressure73 mm

Specification
Hoofdwerk (CDEFGA-g''a''): Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Quintfluit 3', Octaaf 2', Sifflet 1', Mixtuur IV-VI sterk, Cymbel II sterk, Trompet 8'.
Rugwerk (CDEFGA-g''a''): Quintadena 8', Prestant 4' - dubbelkorig, Fluit (gedekt) 4', Superoctaaf 2', Gemshoorn 2', Sesquialtera II sterk, Vox Humana 8', Tremulant.
Pedaal (CDEFGA-d'): Bourdon 16', Dooff 8', Bazuin 16'.
Other stops: Nachtegaal, Trommel, 2 omlopende sterren.
Couplers: Schuifkoppeling manualen, Pedaal permanent aangehangen.
Accessories: Tremulant voor het hele werk (Balgtremulant).

Other specifications
Knock (1788) Manuaal: Praestant 8', Holpyp 8', Octaaf 4', Quint Fluit 3', Super Octaaf 2', Mixtuur VI sterk, Cimbal II sterk en Trompet 8'.
Rug-Positief: Quintadeen 8', Praestant 4', Holpyp 4', Octaaf 2', Sexquialter II sterk, Mixtuur III-IV sterk en Regaal 8'.
Pedaal: Bourdon 16', Praestant 8' en Bazuin 16'.
Sterrens, Trom, Nagtegaal, 2 tremulanten, 2 ventyls.
Different specifications
  • De dispositie bij oplevering:
    Manuaal: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Speelfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Fluit 2', Sexquialter III sterk, Cornet IV sterk (discant), Mixtuur IV-V sterk (gedeeld), Trompet 8', Vox Humana 8'.
    Aangehangen pedaal.

  • Na de werkzaamheden van Spiering (1933) luidde de dispositie:
    Hoofdwerk: Bourdon 16' (gedeeld), Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Mixtuur III sterk (gedeeld), Trompet 8'.
    Rugwerk: Holpijp 8' (gedeeld), Voix Celeste 8', Prestant 4', Fluit 4', Woudfluit 2'.
    Pedaal: Aangehangen, Bourdon 16' (transmissie dmv een koppelmechanisme).
    Twee open plaatsen op de windladen. Manuaalkoppel.

Literature
  • De nagelaten geschriften van de orgelmaker Arp Schnitger (1648-1719) : Met inleiding en commentaar van C.H. Edskes / bijeengebracht door S. Meijer, organist te Groningen. - Sneek: Boeijenga, 1968. - (Bijdragen tot de geschiedenis van het orgelmaken).
  • Arp Schnitger (1648-1719) en zijn werk in het Groningerland / H.A. Edskes, Renske Koning, H.F.W. Kruize . - Groningen : Stichting Groningen Orgelland, 1969.
  • Het Faber-orgel van de Jacobuskerk te Zeerijp / A.S. Tuinstra. - Zeerijp: Orgelcommissie Jacobuskerk, [1979].
  • Orgelbouwnieuws : Ingebruikname orgel in N.H. Kerk te Zeerijp. - In: De Orgelvriend, jrg. 21 nr. 9, september 1979.
  • Orgelbouwnieuws / Peter van Dijk. - In: Het Orgel, jrg. 75 nr. 11, november 1979.
  • Ingebruikname van het gereconstrueerde Faber-orgel in de Jacobskerk te Zeerijp (Gr) / H.R. Smedema.
  • Organum Novum Redivivum / Hans Kriek. - Buren: Frits Knuf, 1981.
  • Orgelconcours Zeerijp 12 september 1981 / William L.C. Janssen. - In: De Orgelvriend, jrg. 24 nr. 2, februari 1982.
  • Er staat een orgel in... / Gert Oost, Bert Wisgerhof, Piet Hartemink . - Baarn: Bosch & Keuning, 1983.
  • Samuel Scheidt (1587-1654) 400 jaar geleden geboren - Dietrich Buxtehude (1637-1707) 350 jaar geleden geboren / Lindenberg Boeken & Muziek (excursie). - In: De Orgelvriend, jrg. 29 nr. 5, mei 1987. - Beknopte informatie over de orgels in Krewerd, Eenum, Godlinze en Zeerijp.
  • Het Faber/Blank-orgel in de Hervormde kerk van Zeerijp / Henk van Homeijer. - In: De Orgelvriend, jrg. 38 nr. 4, april 1996.
  • Het historische orgel in Nederland 1479 - 1725 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 1).
  • Het Groninger orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel V Fivelingo / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Adolph Rots, Frans Talstra, Victor Timmer. - Leens : Stichting Groningen Orgelland, 1998. - (Publicatie van de Stichting Groningen Orgelland ; 21).
  • Het Groninger orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel VI Aanvullingen 1994-2009 / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Victor Timmer. - Uithuizermeeden : Stichting Groningen Orgelland, 2009.
  • Bovenslepen - toen en nu : Deel 1 / Jaap den Hertog, Winold van der Putten & Victor Timmer. - In: Het Orgel, jrg. 112 nr. 2, maart 2016.
  • Nieuws : Orgel in Zeerijp gestut. - In: Nota Bene, jaargang 16, no. 5, mei 2023.
  • Uit de orgelwereld : Orgel Zeerijp onbespeelbaar / Joost van Beek [red.]. - In: De Orgelvriend, jrg. 65 nr. 6, juli/augustus 2023.
Recordings
  • Dutch delight : Organ music from the Golden Age / Matthias Havinga. - Brilliant Classics 95093 (CD). - 2014.
  • Pronkjuwelen in Stad en Ommeland : Het historische orgelbezit van de provincie Groningen / Sietze de Vries. - JSB Records (box met 5 CD's, DVD en boek). - 2009.
  • Noord-Nederlandse orgelkunst in de zeventiende eeuw / Stef Tuinstra m.m.v. Harry Geraerts, tenor.
  • Sweelinck : His sources, his influence Vol.3 / Bernard Winsemius. - Intersound 1009 (CD). - 1991. - Opgenomen in Edam en Zeerijp.
  • Organ music of Heinrich Scheidemann / Gwendolyn Toth m.m.v. Jessica Tranzillo, sopraan.
  • Stef Tuinstra speelt Nederlandse en Duitse orgelmuziek uit de 17e eeuw / Stef Tuinstra. - Orgelcommissie Zeerijp (LP). - 1982.
Links https://www.jacobuskerkzeerijp.nl/index2.html
https://www.arpschnitger.nl/nl/szeerijp.html
YouTube Gwendolyn Toth plays Courante Daphne in Zeerijp (2008)


Source: Foto van foto
Photo: Jaap Huttenga. Date: 17 August 2014.
Photo: Jaap Huttenga
Photo: Jaap Huttenga. Date: 17 August 2014.
Photo: Jaap Huttenga
Photo: Groenling. Date: 14 March 2008.
Photo: Groenling
Photo: Marcel Pelt. Date: 12 May 2007.
Photo: Marcel Pelt
Photo: Marcel Pelt. Date: 12 May 2007.
Photo: Marcel Pelt
Photo: Jan van der Male. Date: 9 May 2009.
Photo: Jan van der Male
Photo: Jan van der Male. Date: 9 May 2009.
Photo: Jan van der Male
Source: Postcard.
Source: Postcard
Source: Postcard.
Source: Postcard
Source: Postcard.
Source: Postcard
Photo: Jaap Huttenga. Source: Foto van foto. Date: 17 August 2014.
Photo: Jaap Huttenga
Photo: Jaap Huttenga. Date: 17 August 2014.
Photo: Jaap Huttenga