Description complète d'orgue sélectionné
Photo: Piet Bron
Amsterdam, Nederland (Noord-Holland) - Oude Kerk
Commune: Amsterdam
Adresse: Oudekerksplein 13, 1012 GX, Amsterdam
Site Web: https://oudekerk.nl/
Description no.: 1000636.
"De Mixtuur" carte de photo numéro: T01 (kleur).
Bâti par: Christian Vater (1726)
Données techniques
Composition
Hoofdwerk (C-c'''): Prestant 16', Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Quint 6', Octaaf 4', Roerfluit 4', Roerquint 3' - 1763, Octaaf 2' - 1742, Fluit 2' - 1763, Sexquialter IV sterk (discant) - 1742, Mixtuur V-VIII sterk - 1726/1742, Scherp IV-VI sterk - 1726/1742, Trompet 16', Trompet 8'.
Rugwerk (C-c'''): Prestant 8', Holpijp 8', Quintadena 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint 3', Octaaf 2' - 1742, Woudfluit 2', Sesquialter II-III-IV sterk - 1726/1742, Cornet V sterk (discant) - 1742/1870, Carillon III-IV sterk - 1870, Mixtuur V-VIII sterk - 1726/1742, Scherp IV-VI sterk - 1870, Fagot 16', Trompet 8' - 1730.
Bovenwerk (C-c'''): Quintadena 16', Prestant 8', Baarpijp 8', Viola di Gamba 8', Quintadena 8' - 1870, Octaaf 4', Gemshoorn 4', Nasard 3', Octaaf 2' - 1870?, Sexquialter IV sterk - 1726/1742, Cymbel III sterk, Dulciaan 8' - 1742, Trompet 8' - 1742, Vox Humana 8'.
Pedaal (C-d'): Prestant 16', Subbas 16', Prestant 8', Roerquint 6', Octaaf 4', Nachthoorn 2' - 1763, Mixtuur VI sterk - 1726/1742, Bazuin 16', Trompet 8', Trompet 4', Zink 2' - 1763.
Accouplements: Hoofdwerk - Bovenwerk - 1870, Hoofdwerk - Rugwerk - 1870, Rugwerk - Hoofdwerk, Pedaal - Hoofdwerk - 1870.
Jouer conseils: Drie tremulanten.
YouTube
Photo: Piet Bron
Amsterdam, Nederland (Noord-Holland) - Oude Kerk
Commune: Amsterdam
Adresse: Oudekerksplein 13, 1012 GX, Amsterdam
Site Web: https://oudekerk.nl/
Description no.: 1000636.
"De Mixtuur" carte de photo numéro: T01 (kleur).
Bâti par: Christian Vater (1726)
Année | Facteur | Opus | Activité | 1726 | Christian Vater | orgue neuf | 1742 | Johann Caspar Müller | expansion | 1762 | Johann Heinrich Hartmann Bätz | restauration | 1870 | Christian Gottlieb Friedrich Witte | restauration | 1905 | Gerrit Spit | activités différentes | 1979 | K.B. Blank & Zoon | activités différentes | 1987 | Sebastian Friedrich Blank | activités différentes | 2007 | Orgelmakerij Reil | activités différentes | 2018 | Orgelmakerij Reil | restauration |
- Het Oudekerks-orgel te Amsterdam werd door Christian Vater gebouwd tussen 1724 en 1726. Op 30 september 1726 werd het gekeurd en op 13 oktober is het in gebruik genomen. Het had bij oplevering 45 stemmen. De ornamenten zijn gemaakt door Jurriaan Westerman, die ook de kas had ontworpen. Al in 1728 verzocht de organist van de kerk Johannes Ulhoorn om enkele wijzigingen. Op het Rugwerk werd de Hobo vervangen door een Trompet, en er werd een Scherp geplaatst. Op het Hoofdwerk werden een Scherp en een Sesquialter geplaatst.
- Omdat de toren van de kerk ernstig aan het verzakken was, werd in de jaren 1730 het orgel gedemonteerd en opgeslagen. Orgelbouwer Johann Caspar Müller voerde het werk uit. Hij uitte veel kritiek op het werk van Vater. Hij voegde negen stemmen toe en verdubbelde verschillende koren. Het orgel had nu 54 stemmen. De toetsdruk was enorm zwaar geworden, zodat het orgel ook berucht werd. De Cornet IX sterk van het Rugwerk werd later nog uitgebreid tot X sterk. Op 22 februari 1742 werd het orgel gekeurd door Henricus Radeker uit Haarlem en N. Ebeling uit Den Haag.
- J.H.H. Bätz voerde in 1762/1763 verbeteringen uit. Hij verving de Quint 3' van het Hoofdwerk door een Roerquint 3', en op het Pedaal werden de Woudfluit 2' en de Cornet 2' vervangen door respectievelijk een Nachthoorn 2' en een Singhoorn 2'.
- In 1869/1870 werd het orgel opnieuw behoorlijk onder handen genomen door C.G.F. Witte. Deze maakte nieuwe klavieren en een nieuwe tractuur. Hij veranderde ook toonhoogte, stemming en intonatie, en stelde verschillende dubbelkoren buiten gebruik, of verwijderde deze. De Cornet van het Rugwerk bracht hij terug tot V sterk. De Scherp van het Rugwerk verving hij door een Carillon III-IV sterk en op het Hoofdwerk werd de Open Fluit 2' ingewisseld voor een Roerfluit 2'. Op 23 oktober 1870 is het instrument weer in gebruik genomen. In 1905 voerde Gerrit Spit reparatiewerkzaamheden uit.
- De balgen zijn door de fa. S.F. Blank in 1979 hersteld in de oorspronkelijke staat. In 1987 plaatsten zij een nieuwe klaviatuur, geïnspireerd op Christian Müllers werk. De klaviatuur van Witte werd in het orgelmuseum opgeslagen. De firma Reil voerde in 2007 groot onderhoud uit.
- Het orgel is in de jaren 2015-2018 geheel gerestaureerd door de firma Reil onder advies van Henk Verhoef. Uitgangspunt was het behoud van al het pijpwerk zoals het nu in het orgel aanwezig was, en geen ingrepen in de intonatie als dit niet strikt noodzakelijk zou zijn. Op 28 september 2018 werd het orgel weer opgeleverd. De officiële ingebruikneming staat gepland voor 11 en 12 mei 2019. Op 11 mei zullen Philip Glass en Nicolás Jaar eigen composities ten gehore brengen.
Données techniques
Nombre de registres par manuel | |
- Hoofdwerk | 15 |
- Rugwerk | 15 |
- Bovenwerk | 14 |
- Pedaal | 11 |
Nombre de jeux total | 55 |
Transmission des clés | Mechanical |
Transmission des jeux | Mechanical |
Sommier(s) | Slider chests |
Composition
Hoofdwerk (C-c'''): Prestant 16', Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Quint 6', Octaaf 4', Roerfluit 4', Roerquint 3' - 1763, Octaaf 2' - 1742, Fluit 2' - 1763, Sexquialter IV sterk (discant) - 1742, Mixtuur V-VIII sterk - 1726/1742, Scherp IV-VI sterk - 1726/1742, Trompet 16', Trompet 8'.
Rugwerk (C-c'''): Prestant 8', Holpijp 8', Quintadena 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint 3', Octaaf 2' - 1742, Woudfluit 2', Sesquialter II-III-IV sterk - 1726/1742, Cornet V sterk (discant) - 1742/1870, Carillon III-IV sterk - 1870, Mixtuur V-VIII sterk - 1726/1742, Scherp IV-VI sterk - 1870, Fagot 16', Trompet 8' - 1730.
Bovenwerk (C-c'''): Quintadena 16', Prestant 8', Baarpijp 8', Viola di Gamba 8', Quintadena 8' - 1870, Octaaf 4', Gemshoorn 4', Nasard 3', Octaaf 2' - 1870?, Sexquialter IV sterk - 1726/1742, Cymbel III sterk, Dulciaan 8' - 1742, Trompet 8' - 1742, Vox Humana 8'.
Pedaal (C-d'): Prestant 16', Subbas 16', Prestant 8', Roerquint 6', Octaaf 4', Nachthoorn 2' - 1763, Mixtuur VI sterk - 1726/1742, Bazuin 16', Trompet 8', Trompet 4', Zink 2' - 1763.
Accouplements: Hoofdwerk - Bovenwerk - 1870, Hoofdwerk - Rugwerk - 1870, Rugwerk - Hoofdwerk, Pedaal - Hoofdwerk - 1870.
Jouer conseils: Drie tremulanten.
Aliquot | Composition |
Cornet V sterk discant (Rugwerk) | c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. |
Scherp IV-VI sterk (Rugwerk) | C: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3' - 2/3'. f°: 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3'. c'': 4' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2'. |
Carillon III-IV sterk (Rugwerk) | C: 2/5' - 1/3' - 1/4'. c°: 2/3' - 1/2' - 2/5'. c': 1 1/3' - 1' - 4/5' - 2/3'. c'': 1 3/5' - 1 1/3' - 1' - 1'. |
Autres données des dispositions | |
---|---|
Hess (1774) |
Het Groote Orgel in de Oude-Kerk, met drie Hand-Clavieren en een Vry-Pedaal, heeft 53 stemmen. HoofdManuaal, 14 stemmen: Praestant 16', Bourdon 16', Octaav 8', Holpyp 8', Octaav 4', Fluit 4', Octaav 2', Fluit 2', Quint 6', Roerquint 3', Sexquialtra, Mixtuur, Scharp en Trompet 16'. BovenClavier, 13 stemmen: Praestant 8', Quintadeena 16', Baarpyp 8', Quintadeena 8', Viola di Gamba 8', Octaav 4', Gemshoorn 4', Nazat 3', Cimbel, Sexquialtra, Trompet 8', Dulciaan 8' en Voxhumana 8'. Rugpositief, 15 stemmen: Praestant 8', Holpyp 8', Quintadeena 8', Octaav 4', Fluit 4', Octaav 2', Woudfluit 2', Siflet 1 1/2', Quint 3', Mixtuur, Scherp, Sexquialtra, Cornet D, Fagot 16' en Trompet 8'. Pedaal, 11 stemmen: Praestant 16', Subbas 16', Octaav 8', Octaav 4', Nagthoorn 2', Singhoorn 2', Roerquint 6', Mixtuur, Bazuin 16', Trompet 8' en Trompet 4'. Stomme-Registers: 4 afsluitingen, 3 tremulanten, 1 ventiel, 1 calcantenklok, 1 koppeling. Dus 64 Registerknoppen. De eerste grondslag van dit werk werd gelegt Ao. 1540 en Ao. 1567, 1685, 1700, 1726 & c. telkens vermeerdert en verbeeterd, tot dat hetzelve eyndelyk in die staat werd gebragt waar in 't zig thans vertoont. |
Van 't Kruijs (1885) |
Het Orgel in de Oude Kerk te Amsterdam heeft drie klavieren, vrij pedaal, 54 sprekende stemmen. Dit Orgel is zeer oud, is in 1539 vernieuwd door Nieuwenhoff en Jan Bestevaer, in 1726 door Vatter uit Hannover en in 1824 weder hersteld door Lohman uit Amsterdam. Organist de Heer J.H.C. Ten Broeke. Hoofdklavier: Prestant 16', Bourdon 16', Octaaf 8', Holpijp 8', Quint 6', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Fluit 2', Mixtuur 6,8 st., Sexquialter 4 st., Scherp 3 st., Trompet 16', Trompet 8'. Bovenklavier: Prestant 8', Quintadeen 16', Baarpijp 8', Quintadeen 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Nazard 3', Cimbel 3 st., Sexquialter 2 st., Fagot 16', Trompet 8', Vox Humana 8'. Rugpositief: Prestant 8', Holpijp 8', Quintadeen 8', Octaaf 4', Speelfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Woudfluit 2', Flageolet 1', Mixtuur 6 st., Scherp 3 st., Sexquialter 2 st., Cornet 5 st., Fagot 8', Dulciaan 8'. Pedaal: Prestant 16', Subbas 16', Octaaf 8', Roerquint 6', Octaaf 4', Nachthoorn 2', Mixtuur 6 st., Bazuin 16', Trompet 8', Trompet 4', Cornet 2'. Stomme registers: Afsluitingen, Ventiel, Koppelingen, Tremulanten, Calcantenschel. |
Autres dispositions |
|
Références |
|
Enregistrements |
|
Lièns |
https://orgel.edskes.net/kerk_amsterdam_oude_kerk.htm https://pipeorgantaxonomy.wordpress.com/2014/07/04/christiaan-vater-oude-kerk-amsterdam-netherlands/ |