Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 11 January 2014.

Foto: Michiel van 't Einde

Wormerveer, Nederland (Noord-Holland) - Vrije Evangelische Kerk
Gemeente: Zaanstad
Adres: Hennepad 2, 1521 DG, Wormerveer
Website: http://www.veg-wormerveer.org/

Beschrijving nr.: 1003253.

Gebouwd door: Martin Vermeulen (1905)
Het orgel bevat ouder materiaal: pijpwerk uit 1957 van firma Jos H. Vermeulen

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1905 Martin Vermeulen  nieuwbouw
1923 Gerrit van Leeuwen  overplaatsing
1959 Cornelis Verweys  ombouw
1976 Will Boegem  restauratie
1994 Volunteers  uitbreiding

  • In 1905 werd het orgel in de Zuiderkerk aan de Raadhuisstraat te Alphen aan den Rijn vervangen door nieuwbouw van Martin Vermeulen, die het zelf inspeelde op 12 december van dat jaar. Lange tijd is dit orgel toegeschreven geweest aan G. van Leeuwen, maar dit is onjuist. In 1916 moest het orgel worden verplaatst naar een plek boven de preekstoel. Dit werk werd opgedragen aan G. van Leeuwen. Tevens werd de Bourdon 16' op het pedaal aangesloten, zodat het niet langer een aangehangen pedaal was, en het laagste octaaf van de Gamba werd bijgemaakt. Op 30 maart 1920 werd het gewijzigde instrument weer in gebruik genomen. In deze opbouw bleef het functioneren tot 1956. In dat jaar wil men een groter orgel, en het is verkocht aan de orgelbouwer Verweijs in Amsterdam. Deze plaatste het drie jaar later in de Vrij Evangelische Kerk te Wormerveer. Het oude front is hierbij afgebroken.
  • In Wormerveer werd het orgel onderhouden door Wil Boegem, afkomstig van Verweijs. Deze maakte in 1976 een nieuwe speeltafel met twee klavieren. Er werden echter geen stemmen aan het orgel toegevoegd. In de jaren rond 1990 besloten de organisten samen met enkele gemeenteleden zelf het orgel te vergroten. Adviseur werd Peter van den Akker. Men kon het Jos Vermeulen-orgel uit de Sint Josefkerk te Amsterdam kopen. Van dit orgel werd pijpwerk gebruikt, de windlade van het kroonpositief en de speeltafel. Het pedaal werd door middel van units uitgebreid, en een nieuwe Trompet 8' is toegevoegd. Het derde manuaal van de drieklaviers speeltafel is omgebouwd tot een koppelklavier.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1905Alphen aan den RijnZuiderkerk
1959WormerveerVrije Evangelische Kerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk11
- Bovenwerk6
- Pedaal5 (2)
Totaal aantal stemmen22 (19)
ToetstractuurPneumatisch
RegistertractuurPneumatisch
Windlade(n)Kegelladen
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Hoofdwerk: Prestant 8', Holpijp 8', Gamba 8' - 1905/1920, Celeste 8', Octaaf 4', Fluit Dolce 4' - 1957/1994, Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur II-III sterk - 1957/1994, Cornet V sterk - 1905, Trompet 8' - 1905, Tremulant.
Bovenwerk (in zwelkast): Fluit Dolce 8' - 1957/1994, Roerfluit 4' - 1957/1994, Flageolet 2' - 1957, Nasard 1 1/3' - 1957, Tertiaan II sterk - 1957, Dulciaan 8' - 1957, Tremulant.
Pedaal: Bourdon 16', Fluitbas 8' - unit, Gedekt 4' - unit, Bourdon 2' - unit, Trompet 8' - 1994.
Koppelingen: Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk, Koppelklavier Hoofdwerk - Bovenwerk.
Speelhulpen: Vaste combinaties (p - mf - f - ff), 4 vrije combinaties, Generaal Crescendo, Tongwerken af.

VulstemSamenstelling
Mixtuur II-III sterk (Hoofdwerk) C: 1 1/3' - 1'. c°: 2' - 1 1/3'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c'': 4' - 2 2/3' - 2'.
Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • De oorspronkelijke dispositie (1905/1920) luidde:
    Manuaal(C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Gamba 8', Celeste 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet IV sterk, Trompet 8 (gedeeld).
    Pedaal (C-d'): Subbas 16 (transmissie).
    Speelhulpen: Pedaalkoppel, 3 vaste combinaties.

  • Na de verbouwing door Verweys luidde de dispositie (1959):
    Hoofdwerk: Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Baarpijp 4', Superoctaaf 2', Quint 1 1/3', Mixtuur V sterk, Trompet 8'.
    Zwelwerk: Holfluit 8', Salicionaal 8', Tolkaan 4', Trechterfluit 4', Nachthoorn 2', Cymbel III sterk, Sesquialter II-III sterk, Dulciaan 8'.
    Pedaal: Subbas 16', Fluitbas 8', Fluitbas 4', Fagot 16'.
    Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Manuaal I - Manuaal II 16', Manuaal I - Manuaal II 4', Manuaal I - Manuaal I 4', Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II.
    Speelhulpen: 1 vrije combinatie, generaal crescendo.

Literatuur
  • Het orgel van de Vrij Evangelische Gemeente te Wormerveer / Wouter Feenstra. - In: De Orgelvriend, jrg. 36 nr. 10, oktober 1994.
  • Gegevens betreffende de orgelmakersfamilie Van Leeuwen te Leiden en Leiderdorp / W.D. van der Kleij. - In: De Mixtuur, nr. 80, september 1995.
  • Reacties op Van Leeuwen / Gerard Verloop. - In: De Mixtuur, nr. 82, april 1996.

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 11 January 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 11 January 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 11 January 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 11 January 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Situatie in Alphen aan den Rijn. Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 11 January 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 11 January 2014.
Foto: Michiel van 't Einde