Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 26 June 2010.

Foto: Michiel van 't Einde

Broek in Waterland, Nederland (Noord-Holland) - Dorpskerk
Gemeente: Waterland
Adres: Kerkplein 13, 1151 AH, Broek in Waterland
Website: http://www.kerkbroekinwaterland.nl/

Beschrijving nr.: 1001904.

Gebouwd door: Wander Beekes (1832)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1832 Wander Beekes  nieuwbouw
1880 Pieter Flaes  wijzigen dispositie
1929 Arie Bik  restauratie en uitbreiding
1989 Flentrop Orgelbouw  restauratie

Wander Beekes maakte een nieuw orgel voor de kerk in 1832 met twee klavieren en aangehangen pedaal. Op 30 december 1832 nam men het orgel in gebruik. Het orgel kon worden aangeschaft dankzij een legaat van dhr. D. Ditmarsch. Pieter Flaes verving in 1880 de Viola di Gamba door een nieuw exemplaar en de Prestant 4' door een Salicionaal 8'. In 1929 breidde Bik het instrument uit met een vrij pedaal met twee stemmen (Subbas 16' en Violoncello 8') en plaatste hij een Voix Céleste op het Bovenwerk op de plaats van de Vox Humana. Het vrije pedaal kreeg een nieuw pedaalklavier, waardoor de forte/piano-mechaniek moest worden verwijderd. In 1989 is het instrument gerestaureerd door Flentrop. Hierbij werd de Violoncello van Bik vervangen door een Octaaf Bas 8'. De Salicionaal van Flaes is opgeschoven naar een Salicet 4'. Adviseur Klaas Bolt speelde het orgel op 8 december 1989 weer in.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk10
- Bovenwerk7
- Pedaal2
Totaal aantal stemmen19
ToetstractuurMechanisch, Pneumatisch (pedaal)
RegistertractuurMechanisch, Pneumatisch (pedaal)
Windlade(n)Sleeplade, Kegellade (pedaal)
ToonhoogteIets boven 440 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk84 mm

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8' - discant dubbelkorig, Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur IV-V sterk (B/D) - 1832/1989, Trompet 8' (B/D).
Bovenwerk (C-f'''): Violdegamba 8' - 1880, Fluitdous 8', Salicet 4' - 1880/1989, Roerfluit 4', Gemshoorn 2', Carrillon III sterk (discant), Vox Humana 8' - 1989, Tramblant.
Pedaal (C-d'): Subbas 16' - 1929, Octaaf Bas 8' - 1989.
Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk.
Speelhulpen: Forte/Piano-inrichting - 1989.

VulstemSamenstelling
Mixtuur IV-V sterk (Hoofdwerk) C: 2' - 1 1/3' - 1' - 1'. c°: 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2'. c'': 4' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2'.
Cornet V sterk discant (Hoofdwerk) c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Carrillon III sterk discant (Bovenwerk) c': 4' - 1 3/5' - 1'.
Overige dispositiegegevens
Van 't Kruijs (1885) Het Orgel in de Hervormde Kerk te Broek in Waterland heeft 17 sprekende stemmen, twee klavieren, aangehangen pedaal en is door Bätz & Co., geleverd omstreeks 1800.
Organist de Heer Posthumus.
Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet 5 st., Mixtuur 4, 5 st., Trompet 8'.
Bovenmanuaal: Prestant 4', Viola di Gamba 8', Fluit douce 8', Roerfluit 4', Gemshoorn 2', Carillon (disc.) 3 st., Vox Humana 8'.
Aangehangen Pedaal.
Stomme Registers: Tremulant, Koppeling, Ventiel.
Literatuur
  • Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I.
  • Bij de foto's / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 62 nr. 5, mei 1966.
  • Kroniek : 8 december 1989. - In: De Mixtuur, nr. 70, februari 1992.
  • Orgels in Noord-Holland : Historie, bouw en gebruik van de Noordhollandse kerkorgels / Jan Jongepier, Hans van Nieuwkoop, Willem Poot. - Schoorl : Uitgeverij Pirola, 1996.
  • Het historische orgel in Nederland 1819 - 1840. - Amsterdam : Stichting NIvO, 2001. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 5).

Foto: Marcel Pelt. Datering: 17 August 2006.
Foto: Marcel Pelt
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 26 June 2010.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 26 June 2010.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 26 June 2010.
Foto: Michiel van 't Einde
Situatie voor 1989. Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Situatie voor 1989. Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Situatie voor 1989.
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 26 June 2010.
Foto: Michiel van 't Einde